Steykingdan yechib olish Ethereumʼning konsensus qatlamidagi (Mayok zanjiri) validator hisobidan ETHni tranzaksiya qilish mumkin bo‘lgan ijro qatlamiga o‘tkazishni anglatadi.
32 ETHdan ortiq bo‘lgan qoldiq uchun mukofot to‘lovlari foydalanuvchi tomonidan taqdim etilgandan so‘ng, avtomatik tarzda va muntazam ravishda har bir tasdiqlovchiga bog‘langan yechib olish manziliga yuboriladi. Foydalanuvchilar, shuningdek, steyking jarayonidan butunlay chiqishlari va o‘zlarining to‘liq validator balansini yechib olishlari mumkin.
Steyking sovrinlari
32 ETH miqdoridagi maksimal samarali balansga ega bo‘lgan faol validator hisoblariga mukofot to‘lovlari avtomatik tarzda amalga oshiriladi.
Mukofotlar orqali qo‘lga kiritilgan 32 ETHdan ortiq har qanday qoldiq amalda asosiy mablag‘ga qo‘shilmaydi yoki ushbu validatorning tarmoqdagi og‘irligini oshirmaydi. Shu sababli, bu qoldiq har bir necha kunda avtomatik tarzda mukofot to‘lovi sifatida yechib olinadi. Bir martalik yechib olish manzilini taqdim etishdan tashqari, ushbu mukofotlar validator operatoridan boshqa hech qanday harakat talab qilmaydi. Bularning barchasi konsensus qatlamida boshlanadi, shu sababli hech qaysi bosqichda gaz (tranzaksiya to‘lovi) talab etilmaydi.
Biz bu yerga qanday kelib qoldik?
So‘nggi bir necha yil davomida Ethereum tarmog‘i bir qancha yangilanishlarni boshdan kechirdi. Bu yangilanishlar natijasida, avvalgi energiya ko‘p talab qiladigan mayning jarayoni o‘rniga, tarmoq endi ETHning o‘zi tomonidan himoyalanadigan tizimga o‘tdi. Ethereum tarmog‘ida konsensusda qatnashish endi "steyking" deb ataladi, chunki ishtirokchilar ETHni ixtiyoriy ravishda qulflab, uni tarmoqda qatnashish huquqi uchun "stack" qo‘yishadi. Qoidalarga amal qilgan foydalanuvchilar rag‘batlantiriladi, aldovga urinishlar esa jazolanishi mumkin.
2020-yil noyabr oyida garov depozit shartnomasi ishga tushirilganidan buyon, ayrim dovyurak Ethereum izlanuvchilari "validatorlar" deb ataladigan maxsus hisoblarni faollashtirish uchun ixtiyoriy ravishda mablag‘larini qulflab qo‘yishdi. Bu hisoblar tarmoq qoidalariga muvofiq bloklarni rasmiy tasdiqlash va taklif qilish huquqiga ega. Ushbu jasoratli harakatlar tufayli Ethereum tarmog‘i rivojlanishda davom etmoqda.
Shanghai/Capella yangilanishidan oldin siz garovga qo‘yilgan ETHingizdan foydalana olmaydiganingiz yoki unga kira olmaydiganingiz mumkin edi. Endi esa siz mukofotlaringizni avtomatik ravishda tanlangan hisobingizga qabul qilishga rozilik berishingiz mumkin, bundan tashqari, xohlagan paytingizda garovga qo‘yilgan ETHni yechib olish imkoniyatiga ega bo‘lasiz.
Qanday tayyorgarlik ko‘rishim kerak?
Joriy aksiyadorlar
- Ba’zi foydalanuvchilar dastlabki tikish depozitini o‘rnatishda yechib olish manzilini taqdim etgan bo‘lishi mumkin - bu foydalanuvchilarda boshqa qiladigan ishi yo‘q
- Aksariyat ishtirokchilar dastlabki depozitda yechib olish manzilini taqdim etishmadi va ularning yechib olish ma’lumotlarini yangilashlari kerak bo‘ladi. Ishga tushirish panelini o‘rnatish(opens in a new tab) buni qanday amalga oshirish haqida ko‘rsatmalarga ega
Hisob ma’lumotlaringizni yangilash kerak yoki kerak emasligini bilish uchun bu yerda validator indeks raqamini kiritishingiz mumkin
Muhim eslatmalar
Har qanday validator hisobi uchun pul yechib olish manzilini taqdim etish - bu hisob balansidan ETH yechib olishga huquq qozonishidan oldingi majburiy qadamdir.
Agar sizning mnemonik/urug‘ iborangiz oflaynda xavfsiz saqlangan va hech qanday tarzda buzilmagan bo‘lsa, bu ma’lumotni taqdim etmasligingiz hozircha mablag‘laringizga hech qanday xavf tug‘dirmaydi. Yechib olish uchun kerakli ma’lumotlarni qo‘shmaslik natijasida, yechib olish manzili ko‘rsatilmaguncha, ETH validator hisobida shunchaki qulflangan holda qolaveradi.
Steyking jarayonidan butunlay chiqish
Validator hisobi balansidan har qanday mablag‘ni o‘tkazishdan oldin, mablag‘larni yechib olish manzilini taqdim etish shart.
Steykingdan butunlay chiqishni va o‘z balansini to‘liq qaytarib olishni istagan foydalanuvchilar, shuningdek, validator kalitlari yordamida "ixtiyoriy chiqish" xabarini imzolab tarqatishlari kerak bo‘ladi. Bu steykingdan chiqish jarayonini boshlaydi. Bu jarayon sizning validator mijozingiz orqali amalga oshirilib, konsensus tuguningizga yuboriladi va gaz sarfini talab qilmaydi.
Tekshiruvchining stavkadan chiqish jarayoni turli miqdordagi vaqt talab qiladi. Bu vaqt, bir paytning o‘zida qancha boshqa ishtirokchilar chiqayotganiga bog‘liq bo‘ladi. Bu jarayon yakunlangandan so‘ng, ushbu hisob endi validator tarmog‘i vazifalarini bajarish uchun mas’ul bo‘lmaydi, mukofotlar olishga haqli bo‘lmaydi va uning ETH tizimda garov sifatida saqlanmaydi. Shu vaqtdan boshlab hisob to‘liq "yechib olish mumkin" holatida belgilanadi.
Hisob "yechib olish mumkin" deb belgilangandan va mablag‘ni yechish uchun zarur ma’lumotlar taqdim etilgandan so‘ng, foydalanuvchining kutishdan boshqa qiladigan ishi qolmaydi. Hisoblar blok taklif qiluvchilar tomonidan avtomatik va uzluksiz ravishda chiqarilishga loyiq mablag‘lar uchun tekshiriladi va hisobingiz balansi keyingi tekshirish paytida to‘liq o‘tkaziladi (bu "to‘liq yechib olish" deb ham ataladi).
Steyking pullari qachon yechib olish mumkin bo‘ladi?
Steyking yechib olishlari ishga tushdi! 2023-yil 12-aprelda amalga oshirilgan Shanghai/Capella yangilanishi doirasida mablag‘larni yechib olish funksiyasi ishga tushirildi.
Shanghai/Capella yangilanishi avvaldan tiklangan ETHni oddiy Ethereum hisoblariga qaytarib olish imkoniyatini yaratdi. Bu likvidlikni garovga qo‘yish jarayonini to‘liq yopdi va Ethereum barqaror, kengaytiriladigan, xavfsiz markazlashmagan ekotizim yaratish yo‘lidagi maqsadiga yana bir qadam yaqinlashdi.
Pul yechib olish jarayoni qanday amalga oshiriladi?
Berilgan validatorning yechib olishga huquqi bor-yo‘qligi validatorning o‘z hisob holatiga qarab aniqlanadi. Hisob-kitobda pul yechishni boshlash yoki boshlamaslik kerakligini aniqlash uchun hech qanday paytda foydalanuvchi aralashuvi talab etilmaydi - bu jarayonning barchasi konsensus qatlami tomonidan uzluksiz ravishda avtomatik tarzda amalga oshiriladi.
More of a visual learner?
Finematics tomonidan taqdim etilgan Ethereum steykingi yechib olish jarayoni haqidagi ushbu tushuntirishni ko‘rib chiqing:
Validatorni "tozalash"
Validator keyingi blokni taklif etish uchun rejalashtirilganda, u 16 tagacha muvofiq yechib olishlardan iborat yechib olish navbatini tuzishi shart bo‘ladi. Bu jarayon dastlab validator indeksi 0 dan boshlanib, protokol qoidalariga ko‘ra ushbu hisob uchun mablag‘ yechib olishga huquq bor-yo‘qligi aniqlanadi va agar bunday huquq mavjud bo‘lsa, u navbatga qo‘shiladi. Keyingi blokni taklif etish uchun tanlangan tekshiruvchilar to‘plami, oldingi blok yakunlangan joydan boshlab, belgilangan tartibda cheksiz davom etadi.
Endi 1 dan 12 gacha emas, balki soatda 0 dan N gacha raqamlar bor deb tasavvur qiling (konsensus qatlamida hozirga qadar ro‘yxatdan o‘tgan validator hisoblarining umumiy soni, 2023-yil yanvar holatiga ko‘ra 500 000 dan ortiq).
Soat mili chiqarib olishga huquqi bor-yo‘qligini tekshirish kerak bo‘lgan keyingi validatorni ko‘rsatadi. U noldan boshlanib, hech qanday hisobni o‘tkazib yubormasdan to‘liq aylanib chiqadi. Oxirgi tasdiqlovchiga yetib borgandan so‘ng, jarayon yana boshidan qaytadan boshlanadi.
Akkauntdan pul yechish uchun tekshiruv
Taklif beruvchi validatorlar orqali ehtimoliy yechib olishlar uchun o‘tib chiqar ekan, tekshirilayotgan har bir validator pul yechib olishni boshlash kerakmi yoki yo‘qligini va agar kerak bo‘lsa, qancha ETH yechib olinishi lozimligini aniqlash maqsadida bir nechta qisqa savollar asosida baholanadi.
- Pul yechib olish manzili ko‘rsatilganmi? Agar pul yechib olish manzili ko‘rsatilmagan bo‘lsa, hisob e’tiborga olinmaydi va pul yechish jarayoni boshlanmaydi.
- Validator chiqib ketgan va mablag‘ni yechib olish mumkinmi? Agar validator to‘liq chiqib ketgan bo‘lsa va uning hisobi "mablag‘ni yechib olish mumkin" deb hisoblanadigan davrga yetgan bo‘lsak, to‘liq mablag‘ni yechib olish jarayoni amalga oshiriladi. Bunda qolgan barcha mablag‘ yechib olish manziliga to‘liq o‘tkaziladi.
- Samarali balans 32 ga cheklangan ekanmi? Agar hisob yechib olish ma’lumotlariga ega bo‘lsa, to‘liq chiqib ketilmagan bo‘lsa va 32 dan yuqori mukofotlar kutilayotgan bo‘lsa, faqat 32 dan ortiq mukofotlarni foydalanuvchining yechib olish manziliga o‘tkazadigan qisman yechib olish jarayoni amalga oshiriladi.
Validatorning hayot sikli davomida validator operatorlari tomonidan bajariladigan va ushbu jarayonga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’sir ko‘rsatadigan faqat ikkita harakat mavjud:
- Pul yechib olishning har qanday turini amalga oshirish uchun yechib olish ma’lumotlarini taqdim eting
- Tarmoqdan chiqish, bu to‘liq mablag‘ni yechib olish jarayonini boshlab beradi
Gazsiz
Stavkalarni yechib olishning bu usuli ishtirokchilardan ma’lum miqdordagi ETHni yechib olish uchun tranzaksiyani qo‘lda yuborishni talab qilmaydi. Bu shunday ma’noni anglatadiki, hech qanday gaz (tranzaksiya to‘lovi) talab etilmaydi, shuningdek, mablag‘larni yechib olish jarayonlari ham mavjud ijro qatlami bloklari uchun raqobatlashishga ehtiyoj sezmaydi.
Men stavka mukofotlarimni qancha vaqt oralig‘ida olaman?
Bir blokda eng ko‘pi bilan 16 ta pul yechib olish amaliyotini bajarish mumkin. Bunday tezlikda, kuniga 115 200 ta validatorining mablag‘larini yechib olish mumkin (agar hech qanday slotlar o‘tkazib yuborilmagan bo‘lsa). Yuqorida ta’kidlanganidek, mablag‘ yechib olishga huquqi bo‘lmagan tekshiruvchilar chetlab o‘tiladi, bu esa tekshiruv jarayonini yakunlash vaqtini qisqartiradi.
Ushbu hisob-kitobni kengaytirib, ma’lum miqdordagi pul yechib olish amaliyotlarini qayta ishlash uchun ketadigan vaqtni taxmin qilishimiz mumkin:
| Yechib olishlar soni | Tugatish vaqti |
|---|---|
| 400,000 | 3.5 kun |
| 500,000 | 4.3 kun |
| 600,000 | 5.2 kun |
| 700,000 | 6.1 kun |
| 800,000 | 7.0 kun |
Ko‘rib turganingizdek, tarmoqdagi tasdiqlovchilar soni ko‘paygan sari bu jarayon sekinlashib boradi. O‘tkazib yuborilgan slotlar sonining ortishi bu jarayonni mutanosib ravishda sekinlashtirishi mumkin, biroq bu umuman olganda ehtimoliy natijalarning sekinroq kechishini aks ettiradi.
Tez-tez beriladigan savollar
Qo'shimcha o'qish
- Steykingli ishga tushirish platformasidan mablag‘larni yechib olish(opens in a new tab)
- EIP-4895: Mayoq zanjiri pul yechib olishlarini operatsiya sifatida amalga oshirish(opens in a new tab)
- Ethereum mushuk boshqaruvchilari - Shanxay(opens in a new tab)
- PEEPanEIP #94: Potuz & Syao-Vey Vang bilan ETH steyking yechib olishi (sinash) Syao-Vey Vang(opens in a new tab)
- PEEPanEIP#68: EIP-4895: Aleks Stoks bilan mayoq zanjiri chiqarish operatsiyalarini pul yechish sifatida amalga oshirish(opens in a new tab)
- Validatorning samarali balansini tushunish(opens in a new tab)