Ìmọ̀ sáyẹ́ǹsì alailakoso (DeSci)

Kini imọ sayensi alailakoso (DeSci)?

Imọ sayensi alailakoso (DeSci) jẹ agbeka kan ti o ni ero lati kọ awọn amayederun ti gbogbo eniyan fun igbeowosile, ṣiṣẹda, atunyẹwo, kirẹditi, titoju, ati itankale imọ-jinlẹ ni ododo ati ni deede ni lilo akopọ .

DeSci ni ero lati ṣẹda ayika nibiti awọn onimo ijinlẹ sayensi ti ni iyanju lati pin iwadii wọn ni gbangba ati gba kirẹditi fun iṣẹ wọn lakoko gbigba ẹnikẹni laaye lati wọle ati ṣe lowosi si iwadii ni irọrun. DeSci ṣiṣẹ lori ero pe imọ-ijinlẹ sayensi yẹ ki o wa fun gbogbo eniyan ati pe ilana ti iwadii ijinle sayensi yẹ ki o han gbangba. DeSci n ṣẹda alailakoso ati pin kakiri awoṣe iwadi ijinle sayensi, ṣiṣe ni itako ifofinde sii ati iṣakoso nipasẹ awon alase aringbungbun. DeSci nireti lati ṣẹda agbegbe nibiti awọn imọran tuntun ati aiṣedeede le gbilẹ nipasẹ iraye si ipinfunni si igbeowosile, awọn irinṣẹ imọ-jinlẹ, ati awọn ikanni ibaraẹnisọrọ.

Sayensi alailakoso fi aaye gba awọn orisun igbeowosile oniruuru diẹ sii (lati , awọn ebun akojopo(opens in a new tab) si ikowojo awujo ati diẹ sii), data wiwọle diẹ sii ati awọn ọna, ati nipa ipese awọn iwuri fun atunda.

Juan Benet - Ikoworin DeSci naa

Bawo ni DeSci ṣe se ilọsiwaju sayensi

Atokọ ti ko pe ti awọn iṣoro pataki ni sayensi ati bii sayensi alailakoso ṣe le se iranwọ lati koju awọn ọran wọnyi

Sayensi alailakoso	Syensi ibile
Pinpin owo jẹ je idabaa nipase gbogbo eniyan pelu lilo awọn ilana bii awọn idawojo awujo tabi awọn DAO.	Awon egbe alailakoso kekere, ṣakoso pinpin awọn owo.
O ṣe ifowosowopo pẹlu awọn akẹgbẹ lati gbogbo agbala aye ninu awọn ẹgbẹ ti o ni agbara.	Awọn ajọ igbeowosile ati awọn ile-iṣẹ ile diwon awọn ifowosowopo rẹ.
Awọn ipinnu inawo ni a ṣe lori ayelujara ati nikedere. Awọn ọna igbeowosile titun ni a n ṣawari.	Awọn ipinnu igbeowosile ni a ṣe pẹlu akoko iyipada gigun ati akoyawo to lopin. Awọn ilana igbeowosile diẹ wa.
Pipin awọn iṣẹ yàrá iwadii jẹ irọrun ati kedere diẹ sii nipa imo-ero .	Pipin awọn ohun elo yàrá iwadii jẹ ilọra ati irujuigbagbogbo.
Awoṣe tuntun fun titẹjade le je idagbasoke ti o lo awọn ipilẹṣẹ Web3 fun igbẹkẹle, akoyawo ati iraye si gbogbo agbaye.	O ṣe atẹjade nipasẹ awọn ipa ọna ti a ti iṣeto nigbagbogbo ti a mo siaiṣedeede, ojuṣaaju ati ilokulo.
O le jere awọn toekn ati okiki fun ṣiṣe atunyẹwo ẹlẹgbẹ.	Iṣẹ atunyẹwo ẹlẹgbẹ rẹ ko ni sanwo, ti o ni anfaani fun awọn olutẹjade ti elere.
O ni ohun-ini ọgbọn (IP) o ṣe ipilẹṣẹ ati pinpin ni ibamu si awọn ofin ti o han gbangba.	Ile-iṣẹ ile rẹ ni IP ti o ṣe ipilẹṣẹ rẹ. Wiwọle si IP ko ṣe kedere.
Pinpin gbogbo iwadii naa, pẹlu data lati awọn akitiyan ti ko ni aṣeyọri, nipa nini gbogbo awọn igbesẹ lori ise ori ero.	Ojusaaju atẹjade tumọ si pe o ṣeese ki awọn oniwadii pin awọn idanwo ti o ni awọn abajade aṣeyọri.

Ethereum ati DeSci

Eto sayensi alailakoso yoo nilo aabo to lagbara, owo kekere ati awọn idiyele idunadura kekere, ati ayika to loro fun idagbasoke ohun elo. Ethereum n pese ohun gbogbo ti o nilo fun kikọ imọ-ẹrọ sayensi alailakoso.

Awon isele lilo DeSci

DeSci n ṣe agbero eto irinse sayensi si inu ile-ẹkọ giga ti aṣa sinu agbaye digita. Ni isalẹ ni iṣapẹẹrẹ ti awọn isele lilo ti Web3 le fun awujo sayensi.

Titẹjade

Titẹjade sayensi jẹ iṣoro olokiki nitori pe o jẹ iṣakoso nipasẹ awọn ile atẹjade ti o gbarale iṣẹ ọfẹ lati ọdọ awọn onimọ-jinlẹ sayensi, awọn aṣayẹwo, ati awọn olootu lati ṣe agbekalẹ awọn iwe ṣugbọn lẹhinna gba awọn owo atẹjade to ga. Àwọn aráàlú, tí wọ́n sábà máa ń sanwó fún iṣẹ́ náà lọ́nà ti ki se tààrà àti iye owó tí wọ́n ń ná sórí ìtẹ̀wé nípasẹ̀ owó orí, kì í sábà rí iṣẹ́ kan náà láìsan owó fún atẹ̀wé náà lẹ́ẹ̀kan sí i. Lapapọ awọn idiyele fun titẹjade awọn iwe imọ-jinlẹ kọọkan nigbagbogbo jẹ awọn eeka marun ($ USD), ti o ba gbogbo imọran ti imọ-jinlẹ jẹ bi nigbati o n ṣe awọn ere nla fun ẹgbẹ kekere ti awọn olutẹjade.

Pepe ofẹ ati iraayesi gbogbogbo si wa ni irisi awọn olupin ti a ti tẹ tẹlẹ, bi ArXiv(opens in a new tab). Bibẹẹkọ, awọn pepe wọnyi ko ni iṣakoso didara, , ati pe ko ṣe atẹle awọn metiriki ipele-iroyin ni gbogbogbo, afipamo pe wọn maa n lo lati ṣe ikede iṣẹ nikan ṣaaju ifisilẹ si atẹjade ibile kan. SciHub tun jẹ ki awọn iwe ti a tẹjade ni ọfẹ lati wọle si, ṣugbọn kii ṣe labẹ ofin, ati pe lẹhin ti awọn olutẹjade ti gba isanwo wọn tẹlẹ ti wọn we iṣẹ naa ni awọn ofin aṣẹ-lori to muna. Eyi fi alafo to ṣe pataki silẹ fun awọn iwe imọ-jinlẹ iraye si ati data pẹlu ẹrọ isọdi ti ofin ati awoṣe iwuri. Awọn irinṣẹ fun kikọ iru eto kan wa ni Web3.

Àtúnbi àti àtúnda

Àtúnbi àti àtúnda ni awọn ipilẹ ti didara ijinle sayensi awari.

Awọn abajade atunṣe le ṣee ṣe ni igba pupọ ni ọna kan nipasẹ ẹgbẹ kanna ni lilo ilana kanna.
Awọn abajade atunṣe le ṣee ṣe nipasẹ ẹgbẹ ti o yatọ ni lilo iṣeto idanwo kanna.

Tuntun Web3-abinibi irinṣẹ le rii daju wipe àtúnbi àti àtúnda ni ipilẹ ti awari. A le ṣe imọ-jinlẹ didara sinu aṣọ imọ-ẹrọ ti ile-ẹkọ giga. Web3 nfunni ni agbara lati ṣẹda fun eya itupalẹ kọọkan: data aise, ẹrọ iṣiro, ati abajade ohun elo. Ẹwa ti awọn eto ifọhunsokan ni pe nigba ti a ṣẹda nẹtiwọọki ti o ni igbẹkẹle fun titọju awọn eya wọnyi, alabaṣe nẹtiwọọki kọọkan le ni ojuse fun ẹda iṣiro naa ati ijẹrisi abajade kọọkan.

Gbigbeowosile

Awoṣe idiwon lọwọlọwọ fun imọ-ẹrọ igbeowosile ni pe awọn eniyan kọọkan tabi awọn ẹgbẹ ti awọn onimọ-jinlẹ ṣe awọn ohun elo kikọ si ile-iṣẹ igbeowosile kan. Igbimọ kekere ti awọn eniyan ti o ni igbẹkẹle fun awon iwe oludije ni maaku, lẹhinna ṣe ifọrọwanilẹnuwo awọn oludije ṣaaju fifun awọn owo si ipin kekere ti awọn oludije. Yato si ṣiṣẹda awọn ona idiwo ti o yorisi nigbakan awọn ọdun ti idaduroakoko laarin wiwa fun ati gbigba ẹbun, awoṣe yii ni a mọ lati jẹ gaan jẹ ipalara si awọn aiṣedeede, awọn anfani ara ẹni ati iṣelu ti awotẹlẹ nronu.

Awọn iwadii ti fihan pe awọn panẹli atunyẹwo ifunni lowo ṣe iṣẹ ti ko dara ti yiyan awọn igbero ti o ga julọ bi awọn igbero kanna ti a fun si awọn panẹli oriṣiriṣi ni awọn abajade ti o yatọ pupọ. Bi igbeowosile ti di ohun to sowon diẹ sii, o ti di egbe kekere ti awọn oniwadi agba diẹ pẹlu awọn iṣẹ akanṣe ti ibile olọgbọn diẹ sii. Ipa naa ti ṣẹda ala-ilẹ igbeowo-ifigagbaga-giga, awọn iyanju aiṣedeede ti o nfa ati isọdọtun dina.

Web3 ni agbara lati ṣe idalọwọduro awoṣe igbeowosile fifọ yii nipa ṣiṣe idanwo pẹlu oriṣiriṣi awọn awoṣe iwuri ti o dagbasoke nipasẹ DAO ati Web3 ni gbooro. <0>Igbeowosile awọn ọja ti gbogbo eniyan pada sẹhin </0>, <1> igbeowosile kuadiratiki</1>, <2>DAO isejoba</2> ati <3>tokenized ẹya imoriya</3>jẹ diẹ ninu awọn irinṣẹ Web3 ti o le ṣe iyipada igbeowo imọ-jinlẹ.

IP nini ati idagbasoke

Ohun-ini ọgbọn (IP) jẹ iṣoro nla ni imọ-jinlẹ ibile: lati di ni awọn ile-ẹkọ giga tabi a ko lo ninu imọ-ẹrọ imọ-ẹrọ, lati jẹ olokiki pupọ lati ni idiyele. Sibẹsibẹ, nini awọn ohun-ini digita (gẹgẹbi data imọ-jinlẹ tabi awọn nkan) jẹ nkan ti Web3 ṣe daradara ni lilo .

Ni ọna kanna ti awọn NFT le ṣe owo-wiwọle fun awọn iṣowo iwaju pada si olupilẹṣẹ atilẹba, o le fi idi awọn ẹwọn idawọle iye sihin lati san awọn oniwadi, awọn ẹgbẹ iṣakoso (bii awọn DAO), tabi paapaa awọn koko-ọrọ ti a gba data wọn.

IP-NFTs(opens in a new tab) tun le ṣiṣẹ bi a Bọtini si ibi ipamọ data aipin ti awọn adanwo iwadii ti n ṣe, ati pulọọgi sinu NFT ati eto inawo (lati ipin si awọn adagun awin ati igbelewọn iye). O tun ngbanilaaye awọn ile-iṣẹ abinibi lori ero bii DAO bii VitaDAO(opens in a new tab) lati ṣe iwadii taara lori ero. Idasile ti awon token "soulbound"(opens in a new tab) ti koṣe gbe le tun ṣe ipa pataki ninu DeSci nipa gbigba awọn ẹni-kọọkan laaye lati ṣe afihan iriri wọn ati awọn iwe-ẹri ti o sopọ mọ adirẹsi Ethereum wọn.

Ipamọ data, wiwọle ati ipilese ero

Awọn data imọ-jinlẹ le jẹ ki iraye si lọpọlọpọ ni lilo awọn ilana Web3, ati ibi ipamọ pinpin n jẹ ki iwadii ye awọn iṣẹlẹ ajalu.

Ibẹrẹ gbọdọ jẹ eto ti o wa nipasẹ eyikeyi idamo isọdọtun ti o mu awọn iwe-ẹri ijẹrisi to dara. Eyi ngbanilaaye data ifura lati ṣe atunṣe ni aabo nipasẹ awọn ẹgbẹ ti o ni igbẹkẹle, muu ṣiṣẹ apọju ati ilodi si ihamon, ẹda awọn abajade, ati paapaa agbara fun awọn ẹgbẹ pupọ lati ṣe ifowosowopo ati ṣafikun data tuntun si dataset. Awọn ọna iširo ipamọ bi Iṣiro-si-data(opens in a new tab) pese awọn ọna iraye si omiiran si ẹda data aise, ṣiṣẹda Awọn Ayika Iwadi Gbẹkẹle fun data ifura julọ. Awọn Ayika Iwadi IGbẹkẹle ti jẹ ti a tọka nipasẹ NHS(opens in a new tab) bi ojuutu ti nkọju si ọjọ iwaju si aṣiri data ati ifowosowopo nipasẹ ṣiṣẹda ilolupo nibiti awọn oniwadi le ṣiṣẹ ni aabo pẹlu data lori aaye nipa lilo awọn agbegbe idiwọn fun koodu pinpin ati awọn iṣe.

Awọn ojutu data Web3 to rorun ṣe atilẹyin awọn oju iṣẹlẹ loke ati pese ipilẹ fun Imọ-jinlẹ Ṣii nitootọ, nibiti awọn oniwadi le ṣẹda awọn ẹru ti gbogbo eniyan laisi awọn igbanilaaye iwọle tabi awọn idiyele. Awọn ojutu data gbangba Web3 gẹgẹbi IPFS, Arweave ati Filecoin jẹ iṣapeye fun isọdọtun. dClimate, fun apẹẹrẹ, n pese iraye si gbogbo agbaye si oju-ọjọ ati data oju ojo, pẹlu lati awọn ibudo oju ojo ati awọn awoṣe oju-ọjọ asọtẹlẹ.

Lọ́wọ́ si

Ṣawari awọn iṣẹ akanṣe ki o darapọ mọ awujo DeSci.

A gba awọn abaa fun awọn iṣẹ akanṣe tuntun lati ṣe atokọ - jọwọ wo ilana akojọwa lati bẹrẹ!