Gedecentraliseerde wetenschap (DeSci)

Wat is gedecentraliseerde wetenschap (DeSci)?

Gedecentraliseerde wetenschap (DeSci) is een beweging die als doel heeft om op eerlijke en rechtvaardige manier publieke infrastructuur op te bouwen voor financiering, creatie, beoordeling, erkenning, opslag en verspreiding van wetenschappelijke kennis door gebruik te maken van de Web3-stack.

DeSci is gericht op het creëren van een ecosysteem waar wetenschappers worden aangemoedigd om openlijk hun onderzoek te delen en erkenning te ontvangen voor hun werk, terwijl iedereen makkelijk toegang kan krijgen tot en bijdragen aan het onderzoek. DeSci is bedoeld om ervoor te zorgen dat wetenschappelijke kennis voor iedereen toegankelijk moet zijn en dat het proces van wetenschappelijk onderzoek transparant moet zijn. DeSci creëert een meer gedecentraliseerd en verspreid wetenschappelijk onderzoeksmodel, waardoor het beter bestand is tegen censuur en controle door centrale autoriteiten. DeSci hoopt een omgeving te creëren waarin nieuwe en onconventionele ideeën tot bloei kunnen komen door de toegang tot financiering, wetenschappelijke hulpmiddelen en communicatiekanalen te decentraliseren.

Gedecentraliseerde wetenschap voorziet in nieuwe soorten financieringsbronnen (van DAOs, kwadratische donaties(opens in a new tab) tot crowdfunding en meer), toegankelijkere toegangsgegevens en methoden, en biedt stimulansen voor herproduceerbaarheid.

Juan Benet - De DeSci-beweging

Hoe DeSci de wetenschap verbetert

Een onvolledige lijst van belangrijke problemen in de wetenschap en hoe gedecentraliseerde wetenschap kan helpen bij het aanpakken van deze kwesties

Gedecentraliseerde wetenschap	Traditionele wetenschap
De verdeling van fondsen wordt bepaald door het publiek via het gebruik van mechanismen zoals kwadratische donaties of DAO's.	Kleine, gesloten, gecentraliseerde groepen controleren de verdeling van fondsen.
Je werkt samen met collega's van over de hele wereld in dynamische teams.	Financieringsorganisaties en instituten beperken je samenwerkingen.
Financieringsbesluiten worden online en op transparante manier genomen. Nieuwe financieringsmechanismen worden onderzocht.	Financieringsbesluiten gaan gepaard met een lange wachttijd en beperkte transparantie. Er bestaan maar weinig financieringsmechanismen.
Het delen van laboratoriumdiensten wordt gemakkelijker en transparanter gemaakt met behulp van Web3-primitieven.	Het delen van laboratoriumbronnen is vaak traag en ondoorzichtig.
Nieuwe publicatiemodellen kunnen ontwikkeld worden die gebruik maken van Web3-primitieven voor vertrouwen, transparantie en universele toegang.	Je publiceert via gevestigde routes die vaak erkend worden als inefficiënt, bevooroordeeld en uitbuitend.
Je kunt tokens en reputatie verdienen voor controle van het werk van collega's.	Je collegiale toetsingswerk is onbetaald, in het voordeel van winstmakende uitgevers.
Je bezit het intellectuele eigendom (IP) dat je genereert en verspreidt het volgens transparante voorwaarden.	Je thuisinstituut is eigenaar van het IP-adres dat je genereert. Toegang tot het IP is niet transparant.
Deling van al het onderzoek, met inbegrip van de gegevens uit mislukte inspanningen, door alle stappen in de keten te zetten.	Publicatiebias betekent dat onderzoekers meer de neiging hebben om experimenten te delen die succesvolle resultaten hebben opgeleverd.

Ethereum en DeSci

Een gedecentraliseerd wetenschappelijk systeem vereist robuuste beveiliging, minimale monetaire en transactiekosten en een breed ecosysteem voor aanvraagontwikkeling. Ethereum biedt alles aan wat nodig is om een gedecentraliseerde wetenschappelijke stack te bouwen.

DeSci-toepassingsscenario's

DeSci bouwt de wetenschappelijke toolset voor het onboarden van Web2-academica naar de digitale wereld. Hieronder staat een lijst van toepassingen die Web3 kan bieden aan de wetenschappelijke gemeenschap.

Publicatie

Publicatie van wetenschap is befaamd problematisch omdat het wordt beheerd door uitgeverijen die afhankelijk zijn van onbetaald werk van wetenschappers, beoordelaars en redacteuren om de documenten te genereren, maar daarvoor vervolgens buitensporige publicatiekosten berekenen. Het publiek, dat meestal indirect voor het werk en de publicatiekosten heeft betaald door middel van belastingen, heeft vaak geen toegang tot datzelfde werk zonder de uitgever opnieuw te betalen. De totale kosten voor het publiceren van individuele wetenschappelijke documenten zijn vaak vijfcijferig ($ USD), wat het hele concept van wetenschappelijke kennis als publiek goed(opens in a new tab) ondermijnt, terwijl er door een kleine groep uitgevers enorme winsten gemaakt worden.

Gratis en vrij toegankelijke platformen bestaan in de vorm van proefdrukservers, zoals ArXiv(opens in a new tab). Deze platformen hebben echter geen kwaliteitscontrole, anti-sybil mechanismen(opens in a new tab), en volgen in het algemeen geen maatstaven op artikelniveau, wat betekent dat ze meestal alleen worden gebruikt om werk te publiceren voordat ze worden ingediend bij een traditionele uitgever. SciHub maakt gepubliceerde documenten ook gratis toegankelijk, maar niet legaal, en alleen nadat de uitgevers hun betaling al hebben gekregen en het werk hebben beschermd via strenge auteursrechtenwetgeving. Hierdoor resteert een belangrijke kloof voor toegankelijke wetenschappelijke documenten en gegevens met een geïntegreerd legitimatiemechanisme en stimulansenmodel. De hulpmiddelen voor het bouwen van een dergelijk systeem bestaan in Web3.

Reproduceerbaarheid en herhaalbaarheid

Reproduceerbaarheid en herhaalbaarheid vormen de basis voor kwalitatieve wetenschappelijke ontdekkingen.

Reproduceerbare resultaten kunnen meerdere keren achter elkaar herhaald worden door hetzelfde team met gebruik van dezelfde methodiek.
Herhaalbare resultaten kunnen behaald worden door verschillende groepen met gebruik van dezelfde experimentele opstelling.

Nieuwe op Web3 gebaseerde tools kunnen ervoor zorgen dat reproduceerbaarheid en herhaalbaarheid de basis vormen van ontdekkingen. We kunnen hoogwaardige wetenschap verweven in de technologische structuur van de academische wereld. Web3 biedt de mogelijkheid om attesten af te geven voor elke analysecomponent: de onverwerkte gegevens, de berekeningskracht en het toepassingsresultaat. Het mooie van consensussystemen is, dat wanneer er een vertrouwd netwerk gemaakt wordt voor het onderhouden van deze componenten, elke deelnemer van dit netwerk verantwoordelijk gehouden kan worden voor het reproduceren van de berekening en het valideren van elk resultaat.

Financiering

Het huidige standaard model voor het financieren van wetenschap is dat personen of groepen van wetenschappers schriftelijke aanvragen indienen bij een financieringsinstantie. Een kleine groep van vertrouwde personen rangschikken de aanvragen en interviewen de kandidaten voordat er financiering toegewezen word aan een klein deel van de aanvragers. Afgezien nog van de creatie van knelpunten die leiden tot wel jaren van wachttijd tussen het moment van aanvraag en ontvangst van een subsidie, staat dit model bekend om de hoge kwetsbaarheid in termen van bevooroordeling, zelfinteresse en de politieke inslag van het evaluatiepanel.

Onderzoek heeft uitgewezen dat evaluatiepanels voor subsidies hun taak van selectie van kwaliteitsvoorstellen slecht uitvoeren, omdat diezelfde voorstellen, voorgelegd aan verschillende panels, erg uiteenlopende uitkomsten hebben. Aangezien financiering steeds minder vaak voorkomt, wordt dit geconcentreerd in een kleinere groep van meer ervaren onderzoekers met in intellectueel opzicht conservatievere projecten. Het effect hiervan is het ontstaan van een extreem competitief financieringslandschap, met als gevolg het verankeren van perverse stimulansen en het verstikken van innovatie.

Web3 heeft het potentieel dit gebroken financieringsmodel te doorbreken via experimentatie met verschillende stimulansenmodellen, grotendeels ontwikkeld door DAO's en Web3. Retroactieve financiering van publieke goederen(opens in a new tab), kwadratische financiering(opens in a new tab), DAO bestuur(opens in a new tab) en getokeniseerde stimulansstructuren(opens in a new tab) zijn enkele van de Web3-tools die de wetenschappelijke financiering zouden kunnen revolutioniseren.

IP-eigendom en -ontwikkeling

Intellectueel eigendom (IP) is een groot probleem in traditionele wetenschap: van vastzitten in universiteiten of ongebruikt blijven in biotechs, tot het feit dat het heel moeilijk is om het de juiste waarde te geven. Eigendom van digitale activa (zoals wetenschappelijke gegevens of artikelen) is echter iets wat Web3 bijzonder goed doet met het gebruik van niet-fungibele tokens (NFT).

Net zoals NFT's de inkomsten van toekomstige transacties terug kunnen doorgeven aan de originele maker, kun je een transparante waardetoekenningsketen vaststellen voor het belonen van onderzoekers, bestuursorganen (zoals DAOs) of zelfs de personen wiens data verzameld worden.

IP-NFT's(opens in a new tab) kunnen ook dienst doen als de sleutel voor een gedecentraliseerde databank van de onderzoeksexperimenten die worden ondernomen, en aansluiten bij NFT en DeFi financialisering (van fractionalisatie tot kredietpools en waardebepaling). Het maakt het ook mogelijk voor on-chain entiteiten zoals DAO's, bijvoorbeeld VitaDAO(opens in a new tab), om onderzoek direct on-chain uit te voeren. De komst van niet-overdraagbare "soulbound" tokens(opens in a new tab) speelt mogelijk ook een belangrijke rol in DeSci door personen de kans te geven hun ervaringen en de aan hun Ethereum-adres gekoppelde toegangsgegevens te bewijzen.

Gegevensopslag, toegang en architectuur

Wetenschappelijke gegevens kunnen veel toegankelijker worden gemaakt met het gebruik van Web3-patronen, en gedistribueerde gegevensopslag zorgt ervoor dat onderzoek catastrofale gebeurtenissen kan overleven.

Het uitgangspunt moet een systeem zijn dat toegankelijk is voor eender welke gedecentraliseerde identiteit die de correcte verifieerbare toegangsgegevens heeft. Hiermee kunnen gevoelige gegevens op veilige manier gerepliceerd worden door betrouwbare partijen, wat redundantie en censuurbestendigheid, reproductie van resultaten, en zelfs de capaciteit voor meerdere partijen om samen te werken en nieuwe data toe te voegen aan de dataset mogelijk maakt. Vertrouwelijke berekeningsmethoden zoals compute-to-data(opens in a new tab) bieden alternatieve toegangsmechismen voor het repliceren van onbewerkte data, en creëren zo Trusted Research Environments voor de meest gevoelige data. Trusted Research Environments zijn geciteerd door de NHS(opens in a new tab) als een toekomstgerichte oplossing voor gegevensprivacy en samenwerking door de creatie van een ecosysteem waarbij onderzoekers veilig met data kunnen werken op locatie met behulp van gestandaardiseerde omgevingen voor het delen van code en praktijken.

Flexibele Web3-dataoplossingen ondersteunen de hierboven vermelde scenario's en vormen de basis voor daadwerkelijk Open Wetenschap, waarbij wetenschappers publieke goederen kunnen creëren zonder toegangsrechten of -kosten. Openbare Web3-dataoplossingen zoals IPFS, Arweave en Filecoin zijn geoptimaliseerd voor decentralisatie. dClimate biedt bijvoorbeeld universele toegang tot klimaat- en weergegevens, inclusief van weerstations en voorspellende klimaatmodellen.

Doe mee

Verken projecten en word lid van de DeSci-gemeenschap.

We verwelkomen suggesties voor nieuwe projecten om op de lijst te zetten - bekijk ons lijstopnamebeleid om te beginnen!