డ్యాoక్‌శార్దింగ్

డాన్‌క్షర్డింగ్‌ అంటే Ethereum నిజంగా స్కేలబుల్ బ్లాక్‌చెయిన్‌గా ఎలా మారుతుంది, కానీ అక్కడికి చేరుకోవడానికి అనేక ప్రోటోకాల్ అప్‌గ్రేడ్‌లు అవసరం. ప్రోటో-డాన్‌క్షర్డింగ్‌ అనేది ఒక మధ్యంతర దశ. లేయర్ 2లో వినియోగదారులకు వీలైనంత చౌకగా లావాదేవీలు జరపడం రెండూ లక్ష్యం మరియు Ethereumను సెకనుకు >100,000 లావాదేవీలకు స్కేల్ చేయాలి.

ప్రోటో-డాన్‌క్షర్డింగ్‌ అంటే ఏమిటి?

ప్రోటో-డాన్‌క్షర్డింగ్‌, EIP-4844(opens in a new tab) అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది బ్లాక్‌లకు చౌకైన డేటాను జోడించడానికి రోల్‌అప్‌లు కోసం ఒక మార్గం. ఈ ఆలోచనను ప్రతిపాదించిన ఇద్దరు పరిశోధకుల నుండి ఈ పేరు వచ్చింది: ప్రోటోలాంబ్డా మరియు డాంక్రాడ్ ఫీస్ట్. చారిత్రాత్మకంగా, రోల్‌అప్‌లు తమ లావాదేవీలను CALLDATAలో పోస్ట్ చేయడం ద్వారా వినియోగదారు లావాదేవీలను ఎంత చౌకగా చేయగలరో పరిమితం చేశారు.

రోల్‌అప్‌లకు తక్కువ సమయం మాత్రమే డేటా అవసరం అయినప్పటికీ, ఇది అన్ని Ethereum నోడ్‌ల ద్వారా ప్రాసెస్ చేయబడుతుంది మరియు ఎప్పటికీ చైన్‌లో ఉంటుంది కాబట్టి ఇది ఖరీదైనది. ప్రోటో-డాన్‌క్షర్డింగ్‌ డేటా బ్లాబ్‌లను పరిచయం చేస్తుంది, వాటిని పంపవచ్చు మరియు బ్లాక్‌లకు జోడించవచ్చు. ఈ బ్లాబ్‌లలోని డేటా EVMకు ప్రాప్యత చేయబడదు మరియు నిర్ణీత వ్యవధి తర్వాత స్వయంచాలకంగా తొలగించబడుతుంది (వ్రాసే సమయంలో 4096 యుగాలకు లేదా దాదాపు 18 రోజులకు సెట్ చేయబడింది). దీనర్థం రోల్‌అప్‌లు వారి డేటాను మరింత చౌకగా పంపగలవు మరియు చౌకైన లావాదేవీల రూపంలో తుది వినియోగదారులకు పొదుపులను అందజేయగలవు.

బ్లాబ్ డేటా ఎలా ధృవీకరించబడుతుంది?

రోలప్‌లు వారు చేసే లావాదేవీలను డేటా బ్లాబ్‌లలో పోస్ట్ చేస్తారు. వారు డేటాకు "నిబద్ధత"ను కూడా పోస్ట్ చేస్తారు. వారు డేటాకు బహుపది ఫంక్షన్‌ను అమర్చడం ద్వారా దీన్ని చేస్తారు. ఈ ఫంక్షన్ అప్పుడు వివిధ పాయింట్ల వద్ద మూల్యాంకనం చేయవచ్చు. ఉదాహరణకు, మేము చాలా సులభమైన ఫంక్షన్ f(x) = 2x-1ని నిర్వచిస్తే, మేము ఈ ఫంక్షన్‌ను x = 1, x = 2 కోసం మూల్యాంకనం చేయవచ్చు. x = 3 1, 3, 5 ఫలితాలను ఇస్తుంది. ప్రూవర్ డేటాకు అదే ఫంక్షన్‌ను వర్తింపజేస్తుంది మరియు అదే పాయింట్ల వద్ద దానిని మూల్యాంకనం చేస్తుంది. అసలు డేటా మార్చబడినట్లయితే, ఫంక్షన్ ఒకేలా ఉండదు మరియు అందువల్ల ప్రతి పాయింట్ వద్ద విలువలు కూడా మూల్యాంకనం చేయబడవు. వాస్తవానికి, నిబద్ధత మరియు రుజువు మరింత క్లిష్టంగా ఉంటాయి ఎందుకంటే అవి క్రిప్టోగ్రాఫిక్ ఫంక్షన్‌లతో చుట్టబడి ఉంటాయి.

KZG అంటే ఏమిటి?

KZG అంటే Kate-Zaverucha-Goldberg - ఒక స్కీమ్ యొక్క ముగ్గురు అసలు రచయితల(opens in a new tab) పేర్లు చిన్న క్రిప్టోగ్రాఫిక్ "కమిట్‌మెంట్"(opens in a new tab) వరకు డేటాను తగ్గిస్తాయి. రోల్‌అప్ తప్పుగా ప్రవర్తించలేదని నిర్ధారించుకోవడానికి రోల్‌అప్ సమర్పించిన డేటా బ్లాబ్‌ను ధృవీకరించాలి. నిబద్ధత చెల్లుబాటులో ఉందో లేదో తనిఖీ చేయడానికి బ్లాబ్‌లో లావాదేవీలను తిరిగి అమలు చేసే నిరూపణ ఇందులో ఉంటుంది. మెర్కిల్ ప్రూఫ్‌లను ఉపయోగించి లేయర్ 1లో ఎగ్జిక్యూషన్ క్లయింట్లు Ethereum లావాదేవీల చెల్లుబాటును తనిఖీ చేసే విధానం వలె ఇది సంభావితంగా ఉంటుంది. KZG అనేది డేటాకు బహుపది సమీకరణానికి సరిపోయే ప్రత్యామ్నాయ రుజువు. నిబద్ధత కొన్ని రహస్య డేటా పాయింట్ల వద్ద బహుపదిని మూల్యాంకనం చేస్తుంది. ప్రూవర్ డేటాపై అదే బహుపదిని సరిపోయేలా చేస్తుంది మరియు అదే విలువలతో దాన్ని మూల్యాంకనం చేస్తుంది, ఫలితం ఒకే విధంగా ఉందో లేదో తనిఖీ చేస్తుంది. కొన్ని రోల్‌అప్‌లు మరియు చివరికి Ethereum ప్రోటోకాల్‌లోని ఇతర భాగాలు ఉపయోగించే జీరో-నాలెడ్జ్ టెక్నిక్‌లకు అనుకూలంగా ఉండే డేటాను ధృవీకరించడానికి ఇది ఒక మార్గం.

KZG వేడుక ఏమిటి?

KZG వేడుక అనేది Ethereum కమ్యూనిటీ నుండి చాలా మంది వ్యక్తులు సమిష్టిగా కొంత డేటాను ధృవీకరించడానికి ఉపయోగించే రహస్య యాదృచ్ఛిక సంఖ్యల స్ట్రింగ్‌ను రూపొందించడానికి ఒక మార్గం. ఈ సంఖ్యల స్ట్రింగ్ తెలియకపోవడం మరియు ఎవరూ పునఃసృష్టి చేయలేకపోవడం చాలా ముఖ్యం. దీన్ని నిర్ధారించడానికి, వేడుకలో పాల్గొన్న ప్రతి వ్యక్తి మునుపటి పార్టిసిపెంట్ నుండి స్ట్రింగ్‌ను అందుకున్నారు. వారు కొన్ని కొత్త యాదృచ్ఛిక విలువలను సృష్టించారు (ఉదా. వారి మౌస్ కదలికను కొలవడానికి వారి బ్రౌజర్‌ను అనుమతించడం ద్వారా) మరియు దానిని మునుపటి విలువతో కలపండి. తర్వాత వారు తదుపరి పాల్గొనేవారికి విలువను పంపారు మరియు వారి స్థానిక యంత్రం నుండి దానిని నాశనం చేశారు. వేడుకలో ఒక వ్యక్తి దీన్ని నిజాయితీగా చేసినంత కాలం, దాడి చేసే వ్యక్తికి అంతిమ విలువ తెలియదు.

EIP-4844 KZG వేడుక ప్రజలకు తెరిచి ఉంది మరియు వారి స్వంత ఎంట్రోపీ (రాండమ్‌నెస్) జోడించడానికి పదివేల మంది ప్రజలు పాల్గొన్నారు. మొత్తంగా 140,000 కంటే ఎక్కువ విరాళాలు వచ్చాయి, ఇది ప్రపంచంలోనే ఈ రకమైన అతి పెద్ద వేడుకగా మారింది. వేడుక దెబ్బతినడానికి, పాల్గొనేవారిలో 100% చురుకుగా నిజాయితీ లేనివారై ఉండాలి. పాల్గొనేవారి దృక్కోణంలో, వారు నిజాయితీగా ఉన్నారని వారికి తెలిస్తే, మరెవరినీ విశ్వసించాల్సిన అవసరం లేదు, ఎందుకంటే వారు వేడుకను భద్రపరిచారని వారికి తెలుసు (వారు వ్యక్తిగతంగా 1-ఔట్-N నిజాయితీగా పాల్గొనే అవసరాన్ని సంతృప్తిపరిచారు).

డాన్‌షార్డింగ్ అంటే ఏమిటి?

ప్రోటో-డాన్‌షార్డింగ్‌తో ప్రారంభమైన రోల్‌అప్ స్కేలింగ్ యొక్క పూర్తి సాక్షాత్కారమే డాన్‌షార్డింగ్. డాన్‌షార్డింగ్ వారి కంప్రెస్డ్ లావాదేవీ డేటాను డంప్ చేయడానికి రోల్‌అప్‌ల కోసం Ethereumలో భారీ మొత్తంలో స్థలాన్ని తెస్తుంది. దీనర్థం Ethereum వందలాది వ్యక్తిగత రోల్‌అప్‌లకు సులభంగా మద్దతు ఇవ్వగలదు మరియు సెకనుకు మిలియన్ల కొద్దీ లావాదేవీలను వాస్తవంగా చేస్తుంది.

ప్రోటో-డాన్‌షార్డింగ్‌లోని ఆరు (6) నుండి బ్లాక్‌లకు జోడించబడిన బ్లాబ్‌లను పూర్తి డాన్‌షార్డింగ్‌లో 64కు విస్తరించడం ద్వారా ఇది పని చేసే విధానం. అవసరమైన మిగిలిన మార్పులు కొత్త పెద్ద బ్లాబ్‌లను నిర్వహించడానికి ఏకాభిప్రాయ క్లయింట్లు పనిచేసే విధానానికి సంబంధించిన అన్ని నవీకరణలు. ఈ మార్పులలో అనేకం ఇప్పటికే డాన్‌షార్డింగ్ కాకుండా ఇతర ప్రయోజనాల కోసం రోడ్‌మ్యాప్‌లో ఉన్నాయి. ఉదాహరణకు, డాన్‌షార్డింగ్‌కు ప్రపోజర్-బిల్డర్ విభజనను అమలు చేయడం అవసరం. ఇది వివిధ వాలిడేటర్‌లలో బిల్డింగ్ బ్లాక్‌లు మరియు బ్లాక్‌లను ప్రతిపాదించే పనులను వేరు చేసే అప్‌గ్రేడ్. అదేవిధంగా, డాన్‌షార్డింగ్ కోసం డేటా లభ్యత నమూనా అవసరం, అయితే ఇది చాలా చారిత్రాత్మక డేటా ("స్టేట్‌లెస్ క్లయింట్లు") నిల్వ చేయని చాలా తేలికైన క్లయింట్‌ల అభివృద్ధికి కూడా అవసరం.

ప్రస్తుత పురోగతి

పూర్తి డాన్‌క్షర్డింగ్‌కు చాలా సంవత్సరాల దూరంలో ఉంది. ఈలోగా, KZG వేడుక 140,000 కంటే ఎక్కువ విరాళాలతో ముగిసింది మరియు ప్రోటో-డాన్‌క్షర్డింగ్‌ కోసం EIP(opens in a new tab) పరిపక్వం చెందింది. ఈ ప్రతిపాదన అన్ని టెస్ట్‌నెట్‌లలో పూర్తిగా అమలు చేయబడింది మరియు మార్చి 2024లో కాంకున్-డెనెబ్ ("డెన్‌కున్") నెట్‌వర్క్ అప్‌గ్రేడ్‌తో మెయిన్‌నెట్‌లో ప్రత్యక్ష ప్రసారం చేయబడింది.

Further reading

• ప్రోటో-డాన్‌క్షర్డింగ్‌ నోట్స్(opens in a new tab) - విటాలిక్ బుటెరిన్
• డాన్‌క్షర్డింగ్‌పై డాంక్రాడ్ నోట్స్(opens in a new tab)
• డాన్‌క్రాడ్, ప్రోటో మరియు విటాలిక్ డాన్‌క్షర్డింగ్‌ గురించి చర్చిస్తారు(opens in a new tab)
• KZG వేడుక(opens in a new tab)
• విశ్వసనీయ సెటప్‌పై కార్ల్ బీఖుయిజెన్ డెవ్‌కాన్ చర్చ(opens in a new tab)
• బ్లాబ్‌ల కోసం డేటా లభ్యత నమూనాపై మరింత సమాచారం(opens in a new tab)
• KZG కమిట్‌మెంట్‌లు మరియు ప్రూఫ్‌లపై డాన్‌క్రాడ్ ఫీస్ట్(opens in a new tab)
• KZG బహుపది కట్టుబాట్లు(opens in a new tab)