Αποκεντρωμένη επιστήμη (DeSci)

Τι είναι η αποκεντρωμένη επιστήμη (DeSci);

Η αποκεντρωμένη επιστήμη (DeSci) είναι ένα κίνημα που στοχεύει στη δημιουργία δημόσιας υποδομής για χρηματοδότηση, δημιουργία, αναθεώρηση, πίστωση, αποθήκευση και διάδοση της επιστημονικής γνώσης δίκαια και χρησιμοποιώντας την τεχνολογία Web3.

Η DeSci στοχεύει να δημιουργήσει ένα οικοσύστημα όπου οι επιστήμονες θα έχουν κίνητρα να μοιράζονται ανοιχτά την έρευνά τους και να λαμβάνουν εύσημα για το έργο τους, επιτρέποντας ταυτόχρονα σε οποιονδήποτε να έχει πρόσβαση και να συνεισφέρει στην έρευνα εύκολα. Η DeSci βασίζεται στην ιδέα ότι η επιστημονική γνώση πρέπει να είναι προσβάσιμη σε όλους και ότι η διαδικασία της επιστημονικής έρευνας πρέπει να είναι διαφανής. Η DeSci δημιουργεί ένα πιο αποκεντρωμένο και κατανεμημένο μοντέλο επιστημονικής έρευνας, καθιστώντας το πιο ανθεκτικό στη λογοκρισία και τον έλεγχο από τις κεντρικές αρχές. Η DeSci ελπίζει να δημιουργήσει ένα περιβάλλον όπου νέες και αντισυμβατικές ιδέες μπορούν να ανθίσουν με την αποκέντρωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, τα επιστημονικά εργαλεία και τα κανάλια επικοινωνίας.

Η αποκεντρωμένη επιστήμη επιτρέπει περισσότερες διαφορετικές πηγές χρηματοδότησης (από DAO, τετραγωνικές δωρεές(opens in a new tab) για χρηματοδότηση και άλλα), πιο προσβάσιμα δεδομένα και μεθόδους πρόσβασης, παρέχοντας κίνητρα για αναπαραγωγιμότητα.

Juan Benet - Το Κίνημα DeSci

Πώς το DeSci βελτιώνει την επιστήμη

Μια ελλιπής λίστα βασικών προβλημάτων και πώς η αποκεντρωμένη επιστήμη μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων

Αποκεντρωμένη επιστήμη	Παραδοσιακή επιστήμη
Η κατανομή των κεφαλαίων καθορίζεται από το κοινό χρησιμοποιώντας μηχανισμούς όπως οι τετραγωνικές δωρεές ή οι DAO.	Μικρές, κλειστές, κεντρικές ομάδες ελέγχουν στη διανομή των κεφαλαίων.
Συνεργάζεστε με χρήστες από όλο τον κόσμο σε δυναμικές ομάδες.	Οι χρηματοδοτικοί οργανισμοί και τα ιδρύματα του εσωτερικού περιορίζουν τις συνεργασίες σας.
Οι αποφάσεις χρηματοδότησης λαμβάνονται διαδικτυακά και με διαφάνεια. Διερευνώνται νέοι μηχανισμοί χρηματοδότησης.	Οι αποφάσεις χρηματοδότησης λαμβάνονται με μακρύ χρόνο διεκπεραίωσης και περιορισμένη διαφάνεια. Υπάρχουν λίγοι μηχανισμοί χρηματοδότησης.
Η κοινή χρήση εργαστηριακών υπηρεσιών γίνεται ευκολότερη και πιο διαφανής χρησιμοποιώντας το Web3.	Η κοινή χρήση εργαστηριακών πόρων είναι συχνά αργή και αδιαφανής.
Μπορούν να αναπτυχθούν νέα μοντέλα για δημοσίευση που χρησιμοποιούν Web3 για εμπιστοσύνη, διαφάνεια και γενική πρόσβαση.	Δημοσιεύετε μέσω καθιερωμένων οδών που συχνά αναγνωρίζονται ως αναποτελεσματικές, μεροληπτικές και εκμεταλλευτικές.
Μπορείτε να κερδίσετε ψηφιακά στοιχεία και φήμη για εργασία αξιολόγησης από χρήστες.	Η εργασία εξέτασης από χρήστες είναι δωρεάν, προς όφελος των κερδοσκοπικών εκδοτών.
Είστε κάτοχος της πνευματικής ιδιοκτησίας (IP) που δημιουργείτε και τη διανέμετε σύμφωνα με διαφανείς όρους.	Ο πάροχος της χώρας σας κατέχει την IP που δημιουργείτε. Η πρόσβαση στην IP δεν είναι διαφανής.
Κοινή χρήση όλης της έρευνας, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων από ανεπιτυχείς προσπάθειες, έχοντας όλα τα βήματα στην αλυσίδα.	Η μεροληψία δημοσίευσης σημαίνει ότι οι ερευνητές είναι πιο πιθανό να μοιραστούν πειράματα που είχαν επιτυχημένα αποτελέσματα.

Το Ethereum και η DeSci

Ένα αποκεντρωμένο επιστημονικό σύστημα θα απαιτήσει ισχυρή ασφάλεια, ελάχιστο χρηματικό κόστος, κόστος συναλλαγών και ένα πλούσιο οικοσύστημα για την ανάπτυξη εφαρμογών. Το Ethereum παρέχει όλα όσα χρειάζονται για τη δημιουργία μιας αποκεντρωμένης επιστήμης.

Χρήσεις της DeSci

Η DeSci δημιουργεί το επιστημονικό σύνολο εργαλείων για να ενσωματώσει τον ακαδημαϊκό χώρο του Web2 στον ψηφιακό κόσμο. Ακολουθεί ένα δείγμα περιπτώσεων χρήσης που μπορεί να προσφέρει το Web3 στην επιστημονική κοινότητα.

Δημοσίευση

Είναι γνωστό πως η επιστημονική δημοσίευση είναι προβληματική, επειδή τη διαχειρίζονται εκδοτικοί οίκοι που βασίζονται σε δωρεάν εργασία από επιστήμονες, κριτικούς και συντάκτες για τη δημιουργία των εγγράφων, αλλά στη συνέχεια χρεώνουν υπέρογκα τέλη για τη δημοσίευση. Οι χρήστες, που συνήθως έχουν πληρώσει έμμεσα για το έργο και το κόστος δημοσίευσης μέσω της φορολογίας, συχνά δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στο ίδιο έργο χωρίς να πληρώσουν ξανά τον εκδότη. Τα συνολικά τέλη για τη δημοσίευση των μεμονωμένων επιστημονικών εργασιών είναι συχνά πενταψήφια ($USD), υπονομεύοντας την όλη έννοια της επιστημονικής γνώσης ως δημόσιο όφελος(opens in a new tab) ενώ παράλληλα παράγει τεράστια κέρδη για μια μικρή ομάδα εκδοτών.

Πλατφόρμες δωρεάν και ανοιχτής πρόσβασης υπάρχουν με τη μορφή διακομιστών προεκτύπωσης όπως το ArXiv(opens in a new tab). Ωστόσο, αυτές οι πλατφόρμες στερούνται ποιοτικού ελέγχου, μηχανισμών anti-sybil(opens in a new tab) και δεν παρακολουθούν γενικά μετρήσεις σε επίπεδο άρθρου, δηλαδή συνήθως χρησιμοποιούνται μόνο για τη δημοσιοποίηση της εργασίας πριν από την υποβολή σε έναν παραδοσιακό εκδότη. Το SciHub παρέχει δωρεάν πρόσβαση στις δημοσιευμένες εργασίες, αλλά όχι νόμιμα και μόνο αφού οι εκδότες έχουν ήδη λάβει την πληρωμή τους και δημοσιεύσουν το έργο υπό αυστηρής νομοθεσίας περί πνευματικών δικαιωμάτων. Αυτό αφήνει ένα κρίσιμο κενό για πρόσβαση σε επιστημονικά έγγραφα και δεδομένα με ενσωματωμένο μηχανισμό νομιμότητας και ένα μοντέλο κινήτρων. Τα εργαλεία κατασκευής ενός τέτοιου συστήματος υπάρχουν στο Web3.

Αναπαραγωγικότητα και δυνατότητα αναπαραγωγής

Η αναπαραγωγικότητα και η δυνατότητα αναπαραγωγής είναι τα θεμέλια της ποιοτικής επιστημονικής ανακάλυψης.

Αναπαραγόμενα αποτελέσματα μπορούν να επιτευχθούν πολλές φορές συνεχόμενα από την ίδια ομάδα χρησιμοποιώντας την ίδια μεθοδολογία.
Δυνατότητα αναπαραγωγής μπορεί να επιτευχθεί από διαφορετική ομάδα χρησιμοποιώντας τα ίδια στοιχεία πειράματος.

Τα νέα εγγενή εργαλεία Web3 μπορούν να διασφαλίσουν ότι η αναπαραγωγικότητα και η δυνατότητα αναπαραγωγής αποτελούν τη βάση της ανακάλυψης. Μπορούμε να συνδυάσουμε την ποιοτική επιστήμη στον τεχνολογικό ιστό του ακαδημαϊκού χώρου. Το Web3 προσφέρει τη δυνατότητα δημιουργίας βεβαιώσεων για κάθε στοιχείο ανάλυσης: τα πρωτογενή δεδομένα, την υπολογιστική μηχανή και το αποτέλεσμα της εφαρμογής. Η ομορφιά των συστημάτων συναίνεσης είναι ότι όταν δημιουργείται ένα αξιόπιστο δίκτυο για τη συντήρηση αυτών των στοιχείων, κάθε συμμετέχων του δικτύου μπορεί να είναι υπεύθυνος για την αναπαραγωγή του υπολογισμού και την επικύρωση κάθε αποτελέσματος.

Χρηματοδότηση

Το τρέχον πρότυπο μοντέλο για τη χρηματοδότηση της επιστήμης είναι ότι άτομα ή ομάδες επιστημόνων υποβάλλουν γραπτές αιτήσεις σε έναν οργανισμό χρηματοδότησης. Μια μικρή ομάδα έμπιστων ατόμων βαθμολογεί τις αιτήσεις και στη συνέχεια παίρνει συνέντευξη από τους υποψηφίους πριν χορηγήσει κεφάλαια σε μια μικρή μερίδα υποψηφίων. Εκτός από τη δημιουργία καθυστέρησης που μερικές φορές οδηγούν σε χρόνια αναμονής μεταξύ υποβολής αίτησης και λήψης επιχορήγησης, αυτό το μοντέλο είναι γνωστό ότι είναι πολύ ευάλωτο στις προκαταλήψεις, τα προσωπικά συμφέροντα και την πολιτική της επιτροπής αναθεώρησης.

Μελέτες έχουν δείξει ότι οι επιτροπές αναθεώρησης επιχορηγήσεων κάνουν κακή δουλειά όσον αφορά την επιλογή προτάσεων υψηλής ποιότητας, καθώς οι ίδιες προτάσεις που δίνονται σε διαφορετικές ομάδες έχουν εξαιρετικά διαφορετικά αποτελέσματα. Καθώς η χρηματοδότηση γίνεται πιο σπάνια, συγκεντρώνεται σε μια μικρότερη δεξαμενή γνωστών ερευνητών με πιο ιδιαίτερα έργα. Το αποτέλεσμα έχει δημιουργήσει ένα υπερανταγωνιστικό τοπίο χρηματοδότησης, εδραιώνει διεστραμμένα κίνητρα και καταπνίγει την καινοτομία.

Το Web3 έχει τη δυνατότητα να διαταράξει αυτό το μοντέλο χρηματοδότησης πειραματιζόμενο με διαφορετικά μοντέλα κινήτρων που αναπτύχθηκαν από τους DAO και γενικά το Web3. Η αναδρομική χρηματοδότηση δημοσίων αγαθών(opens in a new tab), η τετραγωνική χρηματοδότηση(opens in a new tab), η διακυβέρνηση DAO(opens in a new tab) και οι δομές κινήτρων με ψηφιακά στοιχεία(opens in a new tab) είναι μερικά από τα εργαλεία Web3 που θα μπορούσαν να φέρουν επανάσταση στη χρηματοδότηση της επιστήμης.

Ιδιοκτησία ΙΡ και ανάπτυξη

Η πνευματική ιδιοκτησία (IP) είναι ένα μεγάλο πρόβλημα στην παραδοσιακή επιστήμη: από το να μένει κανείς κολλημένος στα πανεπιστήμια ή να μη χρησιμοποιείται σε βιοτεχνολογίες, έως το να είναι δύσκολο να αξιολογηθεί. Ωστόσο, η ιδιοκτησία ψηφιακών στοιχείων (όπως τα επιστημονικά δεδομένα ή τα άρθρα) είναι κάτι που το Web3 κάνει εξαιρετικά χρησιμοποιώντας τα μη εναλλάξιμα κρυπτοπαραστατικά (NFT).

Με τον ίδιο τρόπο που τα NFT μπορούν να μεταφέρουν έσοδα από μελλοντικές συναλλαγές στον αρχικό δημιουργό τους, μπορείτε να δημιουργήσετε αλυσίδες απόδοσης της αξίας με πλήρη διαφάνεια για να επιβραβεύσετε τους ερευνητές, τους κυβερνητικούς φορείς (όπως τους DAO) ή ακόμα και τα υποκείμενα των οποίων τα δεδομένα συλλέγονται.

Τα IP-NFT(opens in a new tab) μπορούν επίσης να λειτουργήσουν ως κλειδί για ένα αποκεντρωμένο αποθετήριο δεδομένων των ερευνητικών πειραμάτων που διεξάγονται, συνδέοντας τη χρηματοοικονομική των NFT και της DeFi (από την κλασματοποίηση έως τις ομάδες δανεισμού και εκτίμησης της αξίας). Επιτρέπει επίσης σε οντότητες στην αλυσίδα, τους DAO, όπως το VitaDAO(opens in a new tab) να διεξάγουν έρευνα απευθείας σε αυτήν. Η εμφάνιση των μη μεταβιβάσιμων ψηφιακών στοιχείων «soulbound»(opens in a new tab) μπορεί επίσης να παίξει σημαντικό ρόλο στο DeSci επιτρέποντας άτομα να αποδείξουν την εμπειρία και τα διαπιστευτήριά τους που συνδέονται με τη διεύθυνσή τους Ethereum.

Αποθήκευση δεδομένων, πρόσβαση και αρχιτεκτονική

Τα επιστημονικά δεδομένα μπορούν να γίνουν πολύ πιο προσιτά χρησιμοποιώντας τα μοτίβα Web3 και την κατανεμημένη αποθήκευση επιτρέποντας στην έρευνα να επιβιώσει από κατακλυσμικά γεγονότα.

Το σημείο εκκίνησης πρέπει να είναι ένα σύστημα προσβάσιμο από οποιαδήποτε αποκεντρωμένη οντότητα που διαθέτει τα κατάλληλα επαληθεύσιμα διαπιστευτήρια. Αυτό επιτρέπει την ασφαλή αναπαραγωγή ευαίσθητων δεδομένων από αξιόπιστα μέρη, επιτρέποντας την αντίσταση στον πλεονασμό και τη λογοκρισία, την αναπαραγωγή των αποτελεσμάτων, ακόμη και τη δυνατότητα πολλά μέρη να συνεργάζονται και να προσθέτουν νέα δεδομένα στο σύνολο. Εμπιστευτικές υπολογιστικές μέθοδοι όπως «compute-to-data»(opens in a new tab) παρέχει εναλλακτικούς μηχανισμούς πρόσβασης στην αναπαραγωγή μη επεξεργασμένων δεδομένων, δημιουργώντας αξιόπιστα ερευνητικά περιβάλλοντα για τα πιο ευαίσθητα δεδομένα. Τα αξιόπιστα ερευνητικά περιβάλλοντα έχουν αναφερθεί από το NHS(opens in a new tab) ως μια μελλοντική λύση για το απόρρητο και τη συνεργασία δεδομένων, δημιουργώντας ένα οικοσύστημα όπου οι ερευνητές μπορούν να εργάζονται με ασφάλεια με δεδομένα επιτόπου, χρησιμοποιώντας τυποποιημένα περιβάλλοντα κοινής χρήσης κώδικα και πρακτικών.

Οι ευέλικτες λύσεις δεδομένων Web3 υποστηρίζουν τα παραπάνω σενάρια και παρέχουν τη βάση για μια πραγματικά ανοιχτή επιστήμη, όπου οι ερευνητές μπορούν να δημιουργούν δημόσια αγαθά χωρίς άδειες πρόσβασης ή χρεώσεις. Οι λύσεις δημόσιων δεδομένων Web3 όπως το IPFS, το Arweave και το Filecoin έχουν βελτιστοποιηθεί για αποκέντρωση. Το dClimate, για παράδειγμα, παρέχει καθολική πρόσβαση σε δεδομένα για το κλίμα και τον καιρό, μεταξύ άλλων από μετεωρολογικούς σταθμούς και προγνωστικά κλιματικά μοντέλα.

Λάβετε μέρος

Εξερευνήστε τα έργα και εγγραφείτε στην κοινότητα DeSci.

Χαιρετίζουμε τις προτάσεις νέων έργων για τη λίστα. Δείτε την πολιτική καταχώρισης για να ξεκινήσετε!