پرش به محتوای اصلی

آخرین بروزرسانی صفحه: ۲ آذر ۱۴۰۲

پل‌های زنجیره‌‌ی بلوکی

Web3 به راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری اكوسيستم لايه 1 و اكوسيستم لايه 2 تبدیل شدند که هركدام از اين لايه ها داراي توانایی‌ها و قوانين منحصربه‌فرد هستند. در حالی كه پروتكل‌هاي بلاكچين افزايش مي يابند، تقاضا براي جابجايي دارايي روي زنجيره ها افزايش مي بايد.(opens in a new tab) براي پاسخ به اين نياز ما به پلها نياز داريم.

پل ها چه هستند؟

پلهاي بلاك چين دقيقا مثل پلهاي واقعی در دنياي فيزيكي هستند. همانطور كه يك پل فيريكي دو محل فيزيكي را به هم مرتبط مي كند يك پل بلاك چين نيز دو اکوسیستم بلاكچين را به هم متصل مي كند. پلها ارتباط بين بلاكچين ها را با انتقال اطلاعات و دارايی ها امكان پذير مي كنند.

با يك مثال مسئله را توضيح مي دهيم:

شما اهل آمريكا هستيد و می خواهيد به اروپا سفر كنيد. شما دلار داريد ولي به يورو نياز داريد. براي تبديل دلار به يورو از يك صرافي با كارمزد كم كمك مي گيريد.

اما اگر بخواهيد يك تبديل مشابه را برای استفاده از یک بلاكچين متفاوت انجام دهید، چه کار خواهید کرد؟ فرض كنيد مي خواهيد اتريوم شبكه اصلي را با اتريوم در‌ آربيتروم(opens in a new tab) مبادله كنيد. مثل تبديل پولي كه براي يورو انجام داديم، به يك مكانيزم نياز داريم تا بتوانيم اتر بلاك چين اصلي را به اتر بلاك چين آربیتروم تبديل كنيم. پل ها چنين انتقالي را امكان پذير مي كنند. در اين مثال آربیتروم داراي يك پل اصلي است(opens in a new tab) كه مي تواند اتر را از شبکه اصلی به آربیتروم انتقال دهد.

چرا به پلها نياز داريم؟

تمام بلاك چين ها محدوديت هاي خود را دارند. اتريوم براي مقیاس‌پذیری و تامين تقاضا نياز به رول آپ ها دارد. جايگزينهايي مثل Solana و Avalanche به صورت متفاوت طراحي شده اند تا داده‌های ورودی بیشتر را ممکن سازند اما با قربانی کردن تمركززدایی.

با این حال، تمام بلاك چينها به صورت ايزوله توسعه پیدا می‌کنند و قوانين مربوط به خودشان و همچنين مكانيزمهاي اجماع متفاوت دارند. یعنی نمي توانند به صورت طبيعي با هم ارتباط پيدا كنند و توكنها آزادنه نمي توانند بين بلاک چین‌ها حركت كنند.

پلها براي اتصال بلاكچينها هستند و اجازه انتقال اطلاعات و توكنها را بين آنها مي دهند.

پلها موارد زير را ممکن می‌سازند:

  • انتقال دارايي و اطلاعات بين زنجيره
  • اپليكيشنهاي غير متمركز مي توانند به توانایی‌های بلاكچين های مختلف دسترسي داشته باشند - به این ترتیب توانایی‌های خود را افزایش می‌دهند (در حالی که پروتکل‌ها اکنون فضاي طراحی بيشتري براي خلاقيت دارند).
  • کاربران می‌توانند به پلتفرمهاي جديد دسترسی پیدا کنند و از مزایای زنجيره هاي مختلف استفاده کنند.
  • توسعه دهندگان اکوسیستم‌های مختلف بلاك چين می‌توانند همکاری کنند و پلتفرمهاي جديدي را براي كاربرها بسازند.

چگونه توکن ها را به لایه دوم ارتباط دهیم

موارد استفاده پلها

سناريوهاي مختلفي كه مي توان از پلها استفاده كرد در زير ارائه شده است:

هزينه انتقال پايين تر

فرض كنيد كه شما اتر را در شبکه اصلی بلاكچين اتريوم داريد ولي مي خواهيد قیمت تراکنش كمتري را براي کاوش اپليكيشنهاي غیرمتمرکز مختلف پرداخت كنيد. با پل زدن اترتان از شبکه اصلی بلاكچين به رول‌آپ لايه 2 می‌توانید از قیمت‌‌های تراکنش پایین‌تر بهره‌مند شوید.

اپليكيشن‌های غير متمركز روي بلاكچين‌های دیگر

فرض كنيد شما از Aave در شبکه اصلی اتریوم استفاده کرده‌اید تا USDT قرض بدهید ولي نرخ بهره قرض دادن USDT با استفاده از Aave در Polygon بالاتر است.

کاوش اكوسيستم‌های بلاكچين

اگر شما اتر در شبکه اصلی اتریوم داريد و مي خواهيد یک لایه 1 جایگزین را برای امتحان کردن اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز اصلی آنها کاوش کنید. با استفاده از يك پل مي توانيد اتر خود را از شبکه اصلی اتریوم به لایه 1 جایگزین منتقل کنید.

دارايی‌های رمز ارز اصلی خود

فرض كنيد مي خواهيد بيتكوين (BTC) خودتان را داشته باشيد ولي فقط در شبكه اصلي اتريوم پول داريد. براي بدست آوردن بيتكوين در اتريوم مي توانيد بيتكوين تبدیل یافته (WBTC) خريداري كنيد. با اين حال، WBTC یک توکن ERC-20 در شبكه اتريوم است که به این معنی است که یک نسخه اتريوم بیتکوین است، نه دارایی اصلی در بلاک‌چین يتكوين. براي داشتن بيتكوين اصلي بايد به كمك پل دارايی‌های خود را از اتريوم به بيتكوين انتقال دهيد. با اين كار WBTC خود را به بيتكوين اصلي پل می‌زنید و تغيير مي دهيد. به شكل مشابه ممكن است شما داراي بيتكوين باشيد و بخواهيد از آن در پروتكلهاي ديفاي اتريوم بهره ببريد. اين امر نيازمند آن است كه يك پل در جهت مخالف از بيتكوين به رپد بيتكوين استفاده شود که می‌توان از آن به عنوان دارایی در اتریوم استفاده کرد.

💡
البته مي توانيد تمام كارهاي فوق را توسط صرافي متمركز انجام دهيد. با این حال، در این صورت با انجام چند مرحله می توانید بهتر از پل مورد نظر استفاده کنید، مگر آن که پول‌هایتان از قبل در صرافی باشد.

انواع پل

پلها انواع مختلفی از نظر طرح و پیچیدگی دارند. به طور کلی پلها به دو گروه تقسیم می شوند: بدون نیاز به اعتماد و نیازمند به اعتماد.

پلهای با نیاز به اعتمادپل های بدون نیاز به اعتماد
پلهای نیازمند به اعتماد به یک سیستم یا نهاد مرکزی برای استفاده از آنها وابسته هستند.پل‌های بدون اعتماد، با استفاده از قراردادهای هوشمند و الگوریتم‌ها کار می‌کنند.
آنها فرض اعتماد پذیر بودن را در رابطه با سرپرستی دارایی و امنیت پل دارا می باشند. کابران بیشتر به شهرت اپراتور پل اعتماد می‌کنند.آنها بدون نیاز به اعتماد هستند این به این معنی است که امنیت پل مشابه امنیت بلاک چین مورد نظر است.
کاربران باید کنترل دارایی های خود را واگذار کنند.از طریق قرار داد هوشمند، با پل‌های بدون اعتماد کاربران می توانند کنترل دارایی خود را در اختیار داشته باشند.

به طور مشخص می توان گفت که در پلهایی که نیاز به اعتماد می باشد شما به پلتفرم مورد نظر اعتماد می کنید در حالی که در پلهای بدون اعتماد با حداقل اعتماد کردن و صرفا با فرض درست بودن دامنه های زیر ساخت کار انجام می شود. این اصطلاحات در زیر توضیح داده شده است:

  • بدون اعتماد**: داشتن امنیت معادل با دامنه های زیر ساخت. که توسط آرجون بوپتانی در این مقاله توضیح داده شده است

    • در مدل دارای اعتماد:** با افزودن تاییدکننده‌های بیرونی،‌ میزان امنیت از سطح زیرساخت خارج می‌شود که این کار باعث کاهش امنیت اقتصادی رمز ارز می شود.

    برای این که تفاوت های اساسی بین دو روش بهتر جا بیفتد یک مثال ارائه می شود:

    فرض کنید شما داخل گیت امنیتی فرودگاه هستید. دو روش برای گیت کنترل وجود دارد:

    1. روش دستی - که تمام جزئیات بلیت و کارت شناسایی توسط افسران مربوطه قبل از دادن کارت پرواز انجام می شود.
  1. کنترل توسط خودتان - با دستگاه انجام می شود که در آن اطلاعات پروازتان را وارد می‌کنید و اگر همه چیز درست باشد، کارت پرواز را دریافت می‌کنید.

نقاط کنترل دستی، شبیه به حالتی است که برای مثال افسران به عنوان شخص سوم مدارک شما را بررسی می کند. به عنوان کاربر به مراکز معتبر اعتماد می کنید تا تصمیم درست را بگیرند و از اطلاعات خصوصی شما به درستی استفاده کنند.

مدلی که توسط خود کاربر چک می شود مشابه مدل بدون نیاز به اعتماد می باشد، چون نقش اپراتور حذف می شود و با کمک تکنولوژی امور مربوطه را انجام می دهد. کاربر همیشه کنترل اطلاعات شخصی خود را بدون اعتماد به شخص ثالث در اختیار دارد.

بسیاری از پلها مدلهای مابین این دو حالت معرفی می کنند و دارای درجه ای از عدم نیاز به اعتماد هستند.

خطر استفاده از پلها

پلها در مرحله ابتدایی توسعه می باشند. به عبارتی طراحی بهینه پلها هنوز به صورت کامل کشف نشده است. استفاده از هر کدام از پلها خطر مربوط به خود را دارد:

  • خطر قرارداد هوشمند —** وجود باگ در کد ممکن است باعث از بین رفتن دارایی بشود

    • خطر تکنولوژی—** خطای نرم افزاری و باگ کد و خطای انسانی و حملات خرابکاری احتمال دارد اقدامات کاربران را مختل کند

    با این حال پلهای نیازمند به اعتماد از آنجا که تصورهای اعتماد را افزایش می‌دهند، می توانند خطرات مضاعفی را به همراه داشته باشند، مثل:

    • خطر سانسور—** کنترل کنندگان پل به صورت تئوریک می توانند کاربران را از انتقال دارایی هایشان در پل منع کنند

    • خطر سرپرستی—** کنترل کنندگان پل حتی می توانند اقدام به تبانی برای دزدی دارایی های کاربران کنند دارایی های کابرها در خطر هستند اگر:

    • یک باگ در قرارداد هوشمند باشد

  • کاربر مرتکب خطا شود

  • بلاکچین مورد استفاده هک شود

  • اپارتورهای پل در پلهای نیاز به اعتماد صادق نباشند

  • پل هک شود

یکی از آخرین هکهای اتفاق افتاده مربوط به پل، Wormhole از Solana می باشد که در آن 120000 رپد اتر معادل 325 میلیون دلار دزدیده شد(opens in a new tab). بسیاری از هکهای بزرگ در بلاک چین از طریق پلها اتفاق می افتد(opens in a new tab).

پلها برای کسانی که می خواهند به اتریوم لایه 2 بروند و همچنین برای کسانی که می خواهند اکوسیستمهای دیگر را کشف کنند دارای نقش حیاتی هستند. با این حال با توجه به خطرات مرتبط با پل‌ها، کاربران باید مبادلاتی را که پلها انجام می‌دهند بفهمند. برخی از استراتژی های امنیت کراس‌چین(opens in a new tab).

بیشتر بخوانید

آیا این مقاله مفید بود؟