Rejeneratif Finans (ReFi)

ReFi nedir?

Rejeneratif Finans (ReFi), çıkarıcı veya sömürücü olmaktan ziyade canlandırıcı ekonomiler yaratmayı amaçlayan, blok zincirler üzerine inşa edilmiş bir dizi araç ve fikirdir. Sonunda, çıkarıcı sistemler mevcut olan kaynakları tüketir ve çökerler; rejeneratif sistemler olmadan eksiktir. ReFi, parasal değer yaratmanın, gezegenimiz ve topluluklarımızdan sürdürülemez şekilde kaynak çıkarılmasından ayrıştırılması gerektiği varsayımı ile işler.

Bunun yerine, ReFi rejeneratif döngüler oluşturarak çevresel, toplumsal veya sosyal sorunları çözmeyi amaçlar. Bu sistemler, aynı anda ekosistemlere ve topluluklara yarar sağlamanın yanı sıra katılımcılar için değer yaratır.

ReFi'nin temellerinden birisi Capital Institute(opens in a new tab)'tan John Fullerton tarafından öncülük edilen rejeneratif ekonomi konseptidir. O sistemik sağlığın temelinde yatan sekiz birbirine bağlı prensip önerdi:

ReFi projeleri bu prensiplerin kullanıldığı akıllı sözleşmelerde ve merkeziyetsiz finans (DeFi) uygulamalarının canlandırıcı davranışlara teşvik ettiğini fark etti, örneğin bozulmuş ekosistemleri kurtarmak ve evrensel sorunlarda iklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik kaybı gibi büyük ölçekli iş birliklerini kolaylaştırdığını anladı.

ReFi aynı zamanda Ethereum'u bilimsel bilgiyi finanse etmek, oluşturmak, gözden geçirmek, kredilendirmek, depolamak ve yaymak için platform olarak kullanan merkeziyetsiz bilim (DeSci) hareketi ile örtüşür. DeSci araçları ağaç dikmek, okyanustan plastik temizlemek veya bozulmuş bir ekosistemi yenilemek gibi rejeneratif aktiviteleri uygulamak ve gözlemlemek için doğrulanabilir standartlar ve pratikler geliştirme amaçlı kullanışlı olabilir.

Karbon Kredilerinin Tokenlaştırılması

Gönüllü karbon piyasası (VCM)(opens in a new tab) mevcut emisyonları azaltarak veya atmosferde yayılan sera gazlarını kaldırarak karbon emisyonları üzerinde doğrulanmış pozitif etki yaratan projeleri fonlamak için bir mekanizmadır. Bu projeler doğrulandıktan sonra iklim hareketini destekleyen kişiler veya organizasyonlara satabilecekleri "karbon kredisi" isimli bir varlık elde ederler.

VCM'ye ek olarak, spesifik bir yetki alanında (örneğin, ülke veya bölge) kanunlar veya yönetmelikler aracılığıyla bir karbon fiyatı belirlemeyi hedefleyen ve dağıtılacak izinlerin arzını kontrol eden, devlet destekli birkaç karbon piyasası ("uyum piyasaları") vardır. Uyum piyasaları kendi yetki alanlarındaki kirleticileri emisyonları azaltmaları için teşvik eder, ancak hali hazırda yayılmış sera gazlarını yok etme imkânları yoktur.

Geçmiş on yıllardaki gelişimine rağmen, VCM birtakım sorunlarla boğuşmaya devam ediyor:

Yüksek oranda parçalanmış likidite
Şeffaf olmayan işlem mekanizmaları
Yüksek ücretler
Çok düşük ticaret hızı
Ölçeklenebilirlik eksikliği

VCM'yi yeni blok zincir temelli dijital karbon piyasasına (DCM) dönüştürmek karbon kredilerini doğrulama, işlemde kullanma ve tüketme için mevcut teknolojiyi yükseltme fırsatı olabilir. Blok zincirler herkese açık şekilde doğrulanabilir veri, geniş bir kullanıcı aralığı ve daha çok likidite sağlar.

ReFi projeleri geleneksel piyasaların sorunlarını hafifletmek için blok zincir teknolojilerini kullanır:

Likidite az sayıda likidite havuzunda yoğunlaşmıştır ve herkes tarafından takas edilebilir. Tekil kişiler gibi büyük organizasyonlar da bu havuzları elle alıcı/satıcı arayışı, katılım ücreti veya ön kayıt olmadan kullanabilir.
Tüm işlemler herkese açık blok zincirlerde kayıtlıdır. Her bir karbon kredisinin takas aktivitesi sebebiyle takip ettiği yolun DCM'de var olduktan sonra sonsuza kadar izi sürülebilir.
İşlem hızı neredeyse anlıktır. Klasik piyasalar aracılığıyla büyük miktarda karbon kredisini güvenli hale getirmek günler veya haftalar alabilir, ancak DCM ile bu birkaç saniye içerisinde gerçekleştirilebilir.
Takas aktivitesi aracılar olmadan gerçekleşir, aracılar yüksek ücretler alırlar. Dijital karbon kredileri bir analiz firmasının verisine göre eş değer geleneksek kredilere göre %62 masraf iyileştirmesini(opens in a new tab) temsil eder.
DCM ölçeklenebilirdir ve benzer tekillerin ve uluslararası firmaların isteklerini karşılayabilir.

DCM'in Ana Bileşenleri

Dört ana bileşen DCM'nin mevcut peyzajını oluşturur:

Verra(opens in a new tab) ve Gold Standard(opens in a new tab) gibi kayıt defterleri karbon kredisi oluşturan projelerin güvenilir olduğunu doğrular. Ayrıca bunlar, dijital karbon kredilerinin oluşturulduğu ve transfer edildiği veya kullanıldığı (emekli edildiği) veritabanlarını yönetir.

Blok zincirler üzerinde inşa edilen ve bu sektördeki mevcut önde gelenlerle rekabet etmeye çalışan yeni bir yenilikçi proje dalgası bulunmaktadır.

Karbon köprüler, diğer adıyla tokenlaştırıcılar, geleneksel kayıt defterlerinden DCM'ye karbon kredisi temsil veya transfer etmek için teknoloji sunarlar. Önde gelen örnekleri şunları içerir: Toucan Protocol(opens in a new tab), C3(opens in a new tab) ve Moss.Earth(opens in a new tab).
Entegre servisler son kullanıcılara bir kredinin çevresel faydasını alma ve dünyadaki iklim hareketine desteğini paylaşma için karbon iptali ve/veya kaldırma kredileri sunarlar.

Klima Infinity(opens in a new tab) ve Senken(opens in a new tab) gibi bazıları üçüncü şahıslar tarafından geliştirilen ve yerleşmiş standartlar altında arz edilen geniş aralıkta projeler sunarlar; Nori(opens in a new tab) gibi diğerleri ise sadece kendilerinin arz ettikleri ve kendi özel pazarlarına sahip oldukları kendi karbon kredisi standardına göre geliştirilmiş spesifik projeler sunarlar.

Karbon piyasasının tüm tedarik zinciri etkisinin ve verimliliğinin ölçeklendirilmesini kolaylaştıran temeldeki raylar ve altyapı. KlimaDAO(opens in a new tab) likiditeyi bir kamu malı olarak sunar (herhangi birinin karbon kredilerini şeffaf bir fiyatla alıp satabilmesini sağlar), karbon piyasalarında girdi artışını ve emeklilikleri ödüllerle teşvik eder, alım ve emekliliğin yanında, geniş bir tokenlaştırılmış karbon kredileri yelpazesi ile alakalı veriye erişim için kullanıcı dostu ve beraber çalışabilen araçlar sunar.

Karbon pazarlarının ötesinde ReFi

Şu anda karbon piyasaları ve VCM'nin DCM'ye dönüşümü hakkında alan içinde büyük bir vurgu olsa da, "ReFi" terimi sadece karbon ile sınırlı değildir. Karbon kredilerinin dışında diğer çevresel varlıklar da geliştirilebilir ve tokenlaştırılabilir, yani ayrıca diğer negatif dışsallıklar da gelecekteki ekonomik sistemlerin temel katmanlarında fiyatlandırılabilir. Dahası, bu ekonomik modelin rejeneratif yönü diğer alanlara uygulanabilir, tıpkı Gitcoin(opens in a new tab) gibi ikinci dereceden finansman platformları aracılığıyla kamu mallarının fonlanması gibi. Açık katılım ve kaynakların eşit dağıtımı fikri üzerinde inşa edilmiş organizasyonlar herkesi açık kaynak yazılım projelerine olduğu gibi eğitimsel, çevresel ve topluluk odaklı projelere para aktarmak için destekler.

Sermayenin yönünü çıkarımcı pratiklerden rejeneratif bir akışa çevirerek, sosyal, çevresel veya toplumsal faydalar sağlayan ve geleneksel finansta finansmanı başaramayan projeler ve şirketler ayağa kalkabilir ve toplum için pozitif dışsallıkları çok daha hızlı ve kolay şekilde oluşturabilir. Bu finansman modeline geçiş yapmak aynı zamanda tüm nüfusların sadece pasif izleyicilerdense aktif katılımcılar olabileceği çok daha kapsayıcı ekonomik sistemlere kapı açar. ReFi türümüz ve gezegenimizdeki tüm yaşamın karşılaştığı varoluşsal meydan okumalara karşı hareketi koordine etmek için bir mekanizma ve önümüzdeki yüzyıllar için daha kapsayıcı ve sürdürülebilir geleceği sağlayan yeni bir ekonomik paradigmanın temel katmanı olan bir Ethereum vizyonu sunar.