Katman 2
Herkes için Ethereum
Ethereum'un güvenlikten ve merkeziyetsizlikten ödün vermeden ölçeklenmesi.
loading...
2. katman'daki toplam kitli değer (ABD Doları)
loading...
Katman 2'de ortalama gönderim ücreti (Amerikan Doları)
loading...
Katman 2 TVL değişimi (30 gün)
Katman 2 nedir?
2. katman (L2) Ethereum ölçeklenme çözümlerinin özel bir kümesini tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Bir katman 2. Ethereum'u genişleten ve Ethereum'un güvenlik güvencelerini miras alan ayrı bir blokzincirdir.
Şimdi biraz daha detaya inelim, ama bunu yapmak için Katman 1 (L1) 'i açıklamamız gerek.
Katman 1 nedir?
1. katman, temel blok zincirdir. Ethereum ve Bitcoin, her ikisi de katman 1 blok zincirleridir çünkü bunlar çeşitli 2. katman ağlarının üzerine inşa ettiği temeldir. 2. katman projelerinin örnekleri arasında Ethereum'daki "toplamalar" ve Bitcoin'in üzerindeki Lightning Ağı bulunur. Bu 2. katman projelerindeki tüm kullanıcı işlem faaliyetleri, nihayetinde 1. katman blok zincirine geri dönebilir.
Ethereum ayrıca Katman 2'ler için data kullanılabilirliği katmanı olarak çalışır. Katman 2 projeleri veri kullanılabilirliği için Ethereum'a güvenerek işlem verisini Ethereum'a gönderir. Bu veri, Katman 2 verisinin güncel durumunu ya da tartışmalı işlemleri görmek için kullanılabilir.
Ethereum Katman 1 olarak aşağıdakileri bünyesinde barındırır:
Ağı onaylamak ve ağın güvenliğini sağlamak içinbir düğüm operatörleri ağı
Bir blok üreticileri ağı
Blokzinicirininkendisi ve işlem verilerinin geçmişi
Ağ için konsensus mekanizması
Ethereum hakkında hâlâ kafanız karışık mı? Ethereum'un ne olduğunu öğren.
Neden katman 2'ye ihtiyacımız var?
Blokzincirlerinin üç ilgi çekici özelliği merkeziyetsiz, güvenli ve ölçeklenebilir olmasıdır. Blokzinciri üçlü karar aşaması(opens in a new tab) bir blokzinciri mimarisinin yalnızca üç seçenekten birini seçebileceğin belirtir. Güvenli ve merkeziyetsiz bir blokzinciri mi istiyorsunuz? O zaman ölçeklenebilirliği feda etmeniz gerekiyor.
Ethereum, Günde 1+ milyon işlem(opens in a new tab) ve bu işlemlerin her biri için yüksek talep ile ağın şu anki kapasitesine ulaştı. Ethereum'un başarısı ve onu kullanma talebi, gaz fiyatlarının önemli ölçüde artmasına neden oldu. Bu nedenle ölçeklendirme çözümlerine olan ihtiyaç da talebin artması ile beraber arttı. 2. katman ağlarının dahil olduğu kısımda burası.
Ölçeklenebilirlik
Ölçeklenebilirliğin ana hedefi merkeziyetsizlikten ya da güvenlikten ödün vermeden işlem hızını (daha hızlı kesinliği) ve işlem çıktısını (saniye başına daha fazla işlem) arttırmaktır.
Ethereum topluluğu ölçekleme uğruna merkeziyetsizlikten ya da güvenlik konusundan vazgeçmemek için güçlü bir duruş sergiledi. Parçalama çözümüne kadar Ethereum Ana Ağı (Katman 1) saniye başına güçlükle sadece 15 işlem yapabiliyordu(opens in a new tab). Ethereum kullanma talebi yüksek olduğunda ağ sıkışır, işlem ücretleri kullanıcıların karşılayamayacağı kadar artar. Bugün tam da bu durumda Katman 2, Ethereum'u ölçeklemek için devreye giriyor.
Ethereum'un vizyonu hakkında daha fazlasıKatman 2'nin yararları
Daha düşük işlem ücretleri
Birden fazla zincir dışı işlemin birleştirilerek tek bir Katman 1 işlemi haline getirilmesiyle, işlem ücretleri ciddi anlamda düştü, Ethereum herkes tarafından ulaşılabilir hale geldi.
Güvenliğin Sağlanması
Katman 2 blokzincirleri işlemlerini Ethereum Ana Ağı'na yerleştirerek kullanıcıların Ethereum Ağı'nın güvenliğinden faydalanmasını sağlıyor.
Artan kullanım alanı
Saniye başına daha fazla işlem adediyle, düşük işlem ücretleriyle ve yeni teknolojiyle, projeler, daha da gelişmiş kullanıcı deneyimi sunan yeni uygulamalar geliştiriyor.
Katman 2 nasıl çalışır?
Yukarıda bahsettiğimiz gibi Katman 2, Ethereum'un ölçeklenmesi için işlemleri Ethereum Katman 1'inden dışarı taşırken aynı zamanda hala Ethereum Katman 1'in güvenliğinden ve güçlü merkeziyetsizliğinden faydalanan işlemleri anlatan kolektif bir terimler bütünüdür. Ethereum Katman 2'yi genişleten ayrı bir blokzinciridir. Peki nasıl çalışıyor?
Katman 2 blok zinciri, benzer güvenlik ve merkeziyetsizlik garantilerine sahip olmasını sağlamak için düzenli olarak Ethereum ile (işlem paketleri göndererek) iletişim kurar. Tüm bunlar, katman 1 protokolünde (Ethereum) herhangi bir değişiklik gerektirmez. Bu, katman 1'in güvenliğini, veri kullanılabilirliğini ve merkeziyetsizliğini yönetmesine izin verirken, katman 2'nin ölçeklendirmeyi yapmasına da olanak tanır. Katman 2'ler, işlem yükünü katman 1'den alır ve sonlandırılmış kanıtları katman 1'e geri gönderir. Bu işlem yükünü katman 1'den kaldırarak, temel katman daha az sıkışıklık yaşar ve her şey daha ölçeklenebilir hale gelir.
Toplamalar
Toplamalar Ethereum ölçeklenmesi için güncel olarak kabul gören Katman 2 çözümleridir. Kullanıcılar toplamaları kullanarak Katman 1'e kıyasla işlem ücretlerini 100 katına kadar azaltabilirler(opens in a new tab).
Toplamalar yüzlerce işlemi 1. Katman üzerinde demet haline getirir (toplar). Bu, 1. Katman işlem ücretini toplama içindeki herkese dağıtarak işlem ücretlerini herkes için ucuzlatır. Toplamada yapılan işlemler 1. Katman'ın dışında yapılır ama işlem verisi 1. Katman'a iletilir. İşlem verisini 1. Katman'a iletmek, Ethereum'un güvenliğinden faydalanmayı sağlar. Toplamalar için iki farklı yaklaşım vardır: iyimser ve sıfır-bilgi - temel olarak işlem verisinin 1. Katman'a nasıl iletildiğine göre farklılık gösterirler.
İyimser toplamalar
İyimser toplamalar, işlemlere gerektiğinde itiraz edilebilmesiyle birlikte, işlemlerin geçerli farzedilmesinden dolayı iyimserdirler. Eğer geçerli olmayan bir işlemden şüphelenildiyse, bir hata kanıtı çalışıp bu işlemi kontrol ederler.
Sıfır-bilgi toplamaları
Sıfır bilgi toplayıcıları, işlemlerin zincir dışı işlenmesi ve daha sonra kendilerinin geçerlilik kanıtı olarak, Ethereum Ana Ağı'na sıkıştırılarak gönderilmesidir.
Kendi araştırmanı yap: Katman 2'nin riskleri
Katman 2 zincirleri güvenliğini Ethereum'dan aldığı için bir sorun ile karşılaşmadığımız dünyada Ethereum Katman 1'e kadar güvenlidir. Buna rağmen, birçok projenin henüz genç ve bir şekilde deneysel olduğunugözden kaçırmamak gerekir. Uzun yıllar süren araştırma ve geliştirmelerden sonra, Ethereum'u ölçekleyecek birçok Katman 2 teknolojisi 2021 yılında faaliyete başladı. Birçok proje hala ağlarını merkeziyetsizliştirmeye çalıştığı için bu projeler konusunda ekstra güvene ihtiyaç var. Herhangi bir riski alma konusunda karar vermek için her zaman kendi araştırmanızı yapın.
Katman 2 teknolojisi, riskleri ve güvenilir yaklaşımları hakkında daha fazla bilgi için her projeye karşılaştırmalı risk değerlendirme çerçevesi sağlayan L2BEAT'e göz atmanızı tavsiye ederiz.
Katman 2'yi kullan
Artık Katman 2 neden var ve ne işe yarar biliyorsunuz, şimdi deneyimleme zamanı!
NOT: 2. katmana olan köprüyü kullanırken ve 2. katmanları kullanırken tıpkı Ethereum Ana Ağında olduğu gibi EOA hesabınızın (hesabı yalnızca tek bir özel anahtarın kontrol ettiği bir hesap) adresini kontrol edeceğinizi unutmamanız önemlidir. Ancak, Safe(opens in a new tab) veya Argent(opens in a new tab), sözleşme hesabınızı 2. katmandaki o adrese yeniden dağıtana kadar bu adres üzerinde herhangi bir 2. katman üzerinde kontrole sahip olmayacaksınız. Bir sözleşme hesabıyla köprüleme yapıyor veya hesaba para gönderiyorsanız ve sözleşme hesabı için bu adresi kontrol etmiyorsanız fonlarınız kaybolabilir.
Genelleştirilmiş 2. katman
Genel anlamda Katman 2'ler Ethereum gibi hareket eder - hem de daha ucuzdur. Ethereum Katman 2'de yapabileceğiniz herhangi bir şeyi Katman 2'de de yapabilirsiniz. Birçok merkeziyetsiz uygulama bu ağlara geçiş yaptı ya da Ana Ağı pas geçerek do ğrudan Katman 2 üzerinde kuruldu.
Arbitrum One
Arbitrum tıpkı Ethereum Katman 1 ile iletişime geçiyormuş gibi işlem yapılabilen ama Katman 1'deki işlem maliyetlerinden daha ucuz işlem maliyetleri olan, iyimser bir toplamadır.
Not: Sahtekarlık kanıtları sadece ön listede olan kullanıcılar içindir. Ön liste henüz açık değil.
Optimism
İyimserlik; hızlı, basit ve güvenli bir EVM eş değeri iyimser toplamadır. Ethereum'un teknolojisini ölçeklendirirken aynı zamanda Ethereum'un değerlerini, geçmişe dönük kamu fonlaması yardımyla ölçeklendirir.
Not: Sahtekarlık kanıtları geliştirme aşamasında
Boba Network
Boba, başlangıçta gaz ücretlerini azaltmayı, işlem hacmini iyileştirmeyi ve akıllı sözleşmelerin yeteneklerini genişletmeyi amaçlayan bir ölçeklendirme çözümü olan Optimism'den çatallanan bir İyimser Toplamadır.
Not: Durum doğrulaması geliştirme aşamasında
Uygulamaya özel Katman 2'ler
Uygulama bazlı Katman 2'ler gelişmiş performansı ile spesifik bir uygulamayı optimize etmekte uzmanlaşmış projelerdir.
Loopring
Loopring'in zkRollup L2 çözümü, büyük bir ölçeklenebilirlik artışı ile Ethereum ana ağı ile aynı güvenlik garantilerini sunmayı hedefliyor: verim 1000 kat arttı ve maliyet Katman 1'in sadece %0,1'ine düşürüldü.
zkSync
zkSync, Matter Labs'ın kullanıcı merkezli bir zk toplama platformudur. Zaten Ethereum ana ağında yaşayan Ethereum için bir ölçeklendirme çözümüdür. Ödemeleri, token takaslarını ve NFT basımını destekler.
ZKSpace
ZKSpace platformu üç ana bölümden oluşur: ZKSwap adlı ZK-Rollups teknolojisini kullanan Katman 2 AMM DEX, ZKSquare adlı bir ödeme hizmeti ve ZKSea adlı bir NFT marketi.
Aztec
Aztec Ağı, Ethereum'daki ilk özel zk toplamasıdır ve merkeziyetsiz uygulamaların gizliliğe ve ölçeklendirmeye erişmesini sağlar.
Yan zincirler, validiumlar ve alternatif blokzincirler üzerine bir not
Yan zincirler ve validiumlar Ethereum'dan köprüler üzerinden varlıkların gönderilmesine ve üzerinde kullanılmasına imkan sağlayan blokzincirlerdir.
İkisi de Katman 2 gibi ölçeklenir - daha düşük işlem ücretleri ve daha hızlı işlem çıktıları vardır - fakat güvenlik konusundaki yaklaşımları farklıdır.
Bazı Katman 1 blokzincirlerinin Ethereum'dan daha fazla işlem çıktısı ve daha az işlem ücreti vardır. Bu zincirler saniye başına daha fazla işlem adedi ve daha düşük işlem ücretleri için güvenlikten veya merkeziyetsizlikten ödün vermişlerdir.
Ethereum ekosistemi, merkeziyetsizliği ve güvenliği sağlamaya devam ederken aynı zamanda ölçeklenebilirlik konusundaki üçlü karar aşaması probleminin tek çözümü olan Katman 2 ölçeklenmesine kararlı bir şekilde bağlıdır.
Katman 2'ye nasıl geçilir
Varlıklarınızı Katman 2'ye geçirmek için iki seçenek var: Varlıklarınızı bir akıllı kontratı kullanarak Ethereum'dan köprülemek ya da varlıklarınızı bir borsadan direk Katman 2 ağına çekmek.
Varlıklarınız cüzdanınızda mı?
Cüzdanınızda zaten ETH varsa Ethereum Ana Ağından 2. katmana taşımak için bir köprü kullanmanız gerekli.
Varlıklarınız bir borsada mı?
Bazı merkezi borsalar şu an direkt çekimleri ve Katman 2'lere yatırmayı destekliyor. Hangi borsaların hangi Katman 2'leri ve Katman 2 çekimlerini desteklediğine göz at.
Ayrıca fonlarınızı çekmek için bir cüzdana da ihtiyacınız olacak. Bir Ethereum cüzdanı bulun.
Katman 2'de etkili olan araçlar
Information
Wallet managers
SSS
Daha fazla okuma
- Toplamalar merkezli, bir Ethereum yol haritası(opens in a new tab) - Vitalik Buterin
- Toplamalar için Tamamlanmamış Bir Kılavuz(opens in a new tab) - Vitalik Buterin
- Polygon yan zincirleri Ethereum toplayıcılarına karşı: Katman 2'yi ölçekleme yaklaşımları| Vitalik Buterin ve Lex Fridman(opens in a new tab) - Lex Clips
- Toplamalar - Ethereum'u ölçekleme konusunda nihai strateji mi? Arbitrum & Optimism açıklaması(opens in a new tab) - Finematics
- Toplayıcıların ekonomik modellerinin temelleri(opens in a new tab) - Barnabé Monnot