Sayfanın son güncellenmesi: 21 Eylül 2023

Sözlük

#

%51 saldırısı

Merkeziyetsiz bir ağa yapılan, bir grubun düğümlerin çoğunluğunun kontrolünü ele geçirdiği bir saldırı türü. Bu, işlemleri tersine çevirerek ve ether ile diğer token'ları iki katına çıkararak blok zincirini dolandırmalarına olanak tanır.

A

hesap

Adres, bakiye, nonce ve isteğe bağlı depolama ve kod içeren bir nesne. Bir hesap, bir sözleşme hesabı veya harici olarak sahiplenilmiş hesap (EOA) olabilir.

adres

En genel olarak bu, blok zincirinde işlemleri alabilen (varış adresi) veya gönderebilen (kaynak adresi) bir EOA'yı veya sözleşmeyi temsil eder. Daha spesifik olarak, bir ECDSA açık anahtarının Keccak hash değerinin en sağdaki 160 bitidir.

uygulama ikili arayüzü (ABI)

Ethereum ekosisteminde sözleşmeler ile etkileşim kurmanın standart yolu, hem blok zincirinin dışından hem de sözleşmeden sözleşmeye etkileşimler içindir.

uygulama programlama arayüzü

Bir Uygulama Programlama Arayüzü (API), bir yazılım parçasının nasıl kullanılacağına ilişkin bir dizi tanımdır. Bir API, bir uygulama ile bir web sunucusu arasında yer alır ve bunlar arasında veri aktarımını kolaylaştırır.

ASIC

Uygulamaya Özel Entegre Devre. Bu genellikle kripto para madenciliği için özel olarak oluşturulmuş entegre bir devre anlamına gelir.

öne sürmek

Solidity'de, assert(false), kalan tüm gazı kullanan geçersiz bir işlem kodu olan 0xfe'e derler ve tüm değişiklikleri geri alır. Bir assert() ifadesi başarısız olduğunda, çok yanlış ve beklenmedik bir şey olduğunda, kodunuzu düzeltmeniz gerekecek. Asla ve asla olmaması gereken koşullardan kaçınmak için assert() kullanmalısınız.

tasdikleme

Bir İşaret Zinciri veya parça blok için doğrulayıcı oy. Doğrulayıcılar, blok tarafından önerilen durumla aynı fikirde olduklarını belirterek blokları onaylamalıdır.

B

Taban Ücret

Her blok, "taban ücret" olarak bilinen bir rezerv fiyatına sahiptir. Bir kullanıcının sonraki bloğa bir işlemi dahil etmesi için ödemesi gereken minimum gaz ücretidir.

İşaret Zinciri

Tüm Ethereum ağının koordinatörü olacak yeni bir konsensus katmanı sunan bir ağ yükseltmesi. Ethereum'a hisse kanıtı ve doğrulayıcılar sunar. Sonunda Ana Ağ ile birleştirilecektir.

düşük son haneli (big-endian)

En önemli basamağın, bellekte ilk olduğu konumsal sayı gösterimi. En az anlamlı basamağın ilk olduğu küçük endian'ın tersi.

blok

Oluşturulan işlemler hakkında gerekli bilgiler (bir blok başlığı) ve ommerler olarak bilinen bir dizi başka blok başlığı. Bloklar, Ethereum ağına madenciler tarafından eklenir.

blok arayıcısı

Kullanıcının bir blok zincirinden ve blok zinciri hakkında bilgi aramasına olanak sağlayan bir arayüz. Bu, bireysel işlemlerin, belirli adreslerle ilişkili etkinliklerin ve ağ hakkındaki bilgilerin alınmasını içerir.

blok başlığı

Bir bloktaki içeriğine ve oluşturulduğu koşullara özgü veriler. Önceki bloğun başlığının karmasını, bloğun çıkarıldığı yazılımın sürümünü, zaman damgasını ve bloğun içeriğinin merkle kök karmasını içerir.

blok yayılımı

Onaylanmış bir bloğu ağdaki tüm diğer düğümlere iletme süreci.

blok ödülü

Yeni bir geçerli bloğun üreticisine verilen ether miktarı.

blok süresi

Blok zincirine eklenen bloklar arasındaki ortalama zaman aralığı.

blok doğrulama

Tüm blok zincirinde saklanan geçmiş ile bloğun kriptografik imzasının tutarlılığının kontrol edilmesi.

blokzincir

Ethereum'da, iş kanıtı sistemi tarafından doğrulanan bir dizi blok, her biri bir önceki genesis blok una giden yol. Blok boyutu sınırı yoktur; bunun yerine değişen gaz sınırı nı kullanır.

bootnode

Bir düğüm çalıştırılırken keşif sürecini başlatmak için kullanılabilecek düğümler. Bu düğümlerin uç noktaları, Ethereum kaynak koduna kaydedilir.

bitkod

Bir yazılım yorumlayıcısı veya bir sanal makine tarafından verimli bir şekilde yürütülmesi için tasarlanmış soyut bir talimat seti. İnsan tarafından okunabilen kaynak kodun aksine, bayt kodu sayısal biçimde ifade edilir.

Bizans çatalı

Metropolis geliştirme aşaması için iki sert çatalın ilki. EIP-649 Metropolis Zorluk Bombası Gecikmesi ve Blok Ödül Azaltma içeriyordu, burada Buz Devri 1 yıl ertelendi ve blok ödülü 5'ten 3 ethere düşürüldü.

C

Casper-FFG

Casper-FFG, LMD-GHOST çatal seçim algoritması ile birlikte kullanılan, konsensüs istemcileri Beacon Chain'in başında anlaşmaya varmaları için için bir hisse kanıtı protokolüdür.

kontrol noktası

İşaret Zinciri, yuva (12 saniye) ve dönem (32 yuva) olarak ayrılmış bir tempoya sahiptir. Her dönemdeki ilk yuva bir kontrol noktasıdır. Doğrulayıcıların süper çoğunluğu, iki kontrol noktası arasındaki bağlantıyı tasdik ettiğinde, bu kontrol noktaları doğrulanabilir ve ardından başka bir kontrol noktası da bunlardan sonra doğrulanırsa kesinleştirilebilirler.

derleme

Yüksek seviyeli bir programlama dilinde yazılmış kodu (ör., Solidity) daha düşük seviyeli bir dile dönüştürme (ör., EVM bayt kodu).

komite

İşaret Zinciri tarafından rastgele işaret ve parça bloklarına atanan en az 128 doğrulayıcı grubu.

hesaplamalı fizibilite

Bir süreç, onu gerçekleştirmeye ilgi duyabilecek herhangi biri için uygulanamayacak kadar uzun bir zaman (örneğin milyarlarca yıl) alacaksa, hesaplama açısından olanaksızdır.

konsensus

Çok sayıda düğüm (genellikle ağdaki çoğu düğüm) yerel olarak doğrulanmış en iyi blok zincirlerinde aynı bloklara sahip olduğunda. Konsensus kuralları ile karıştırılmamalıdır.

konsensus istemcisi

Konsensus istemcileri (Prysm, Teku, Nimbus, Lighthouse, Lodestar gibi) Ethereum'un hisse ispatı konsensus algoritmasını çalıştırarak ağın İşaret Zincirinin başı hakkında anlaşmaya varmasını sağlar. Konsensus istemcileri, işlemlerin doğrulanmasına/yayınlanmasına veya durum geçişlerinin yürütülmesine katılmazlar. Bu, yürütüm istemcileri tarafından yapılır.

konsensus katmanı

Ethereum'un konsensus katmanı, konsensus istemcileri ağıdır.

konsensus kuralları

Diğer düğümlerle konsensus sağlamak için tam düğümlerin izlediği blok doğrulama kuralları. konsensus ile karıştırılmamalıdır.

Konstantinopolis çatalı

Metropolis etabının ikinci kısmı, başlangıçta 2018 ortası için planlanmıştı. Diğer değişikliklerin yanı sıra hibrid bir iş kanıtı/hisse kanıtı konsensus algoritmasına geçişi içermesi bekleniyor.

kontrat hesabı

Başka bir hesaptan (EOA veya sözleşme) bir işlem aldığında yürütülen kodu içeren bir hesap.

kontrat oluşturma işlemi

Alıcı olarak sıfır adres olan ve bir sözleşme kaydetmek ve bunu Ethereum blok zincirine kaydetmek için kullanılan özel bir işlem.

çapraz bağlantı

Bir çapraz bağlantı, parçanın durumunun bir özetini sağlar. Parçacık zincirleri, parçalı pay kanıtlama sisteminde İşaret Zinciri aracılığıyla birbirleriyle bu şekilde iletişim kurar.

kriptoekonomi

Kripto para birimlerinin ekonomisi.

D

Đ

Đ (d darbeli), Eski İngilizce, Orta İngilizce, İzlandaca ve Faroece'de büyük harf “Eth” için kullanılır. Đ'nin İskandinav harfi "eth" olduğu ĐEV veya Đapp (merkeziyetsiz uygulama) gibi kelimelerde kullanılır. Büyük harf eth (Ð) ayrıca kripto para birimi Dogecoin'i sembolize etmek için kullanılır. Bu genellikle eski Ethereum literatüründe görülür ancak günümüzde daha az kullanılmaktadır.

DAG

DAG, Yönlendirilmiş Döngüsel Grafik anlamına gelir. Düğümler ve aralarındaki bağlantılardan oluşan bir veri yapısıdır. Ethereum, iş kanıtı algoritmasında Ethash bir DAG kullanır.

Mapp

Merkeziyetsiz aplikasyon. En azından bir akıllı sözleşme ve bir web kullanıcı arayüzüdür. Daha geniş anlamda dapp açık, merkeziyetsiz, eşler arası altyapı hizmetleri üzerine inşa edilmiş bir web uygulamasıdır. Ek olarak birçok dapp merkeziyetsiz depolama ve/veya bir mesaj protokolü ve platformu içerir.

veri mevcudiyeti

Bir durumun özelliği, ağa bağlı herhangi bir düğümün, durumun herhangi bir belirli bölümünü dilediği şekilde indirebilmesidir.

merkeziyetsizlik

Süreçlerin kontrolünü ve yürütülmesini merkezi bir varlıktan uzaklaştırma kavramı.

merkeziyetsiz otonom organizasyonlar (DAO'lar)

Hiyerarşik yönetim olmaksızın çalışan bir şirket veya başka bir organizasyon. DAO, 30 Nisan 2016'da başlatılan ve daha sonra Haziran 2016'da saldırıya uğrayan "DAO" adlı bir sözleşmeye de atıfta bulunabilir; bu sonuçta 1,192.000 blokta bir hard fork (kod adı DAO)'yu motive etti ve bu, saldırıya uğramış DAO sözleşmesini tersine çevirdi, nihayetinde Ethereum ile Ethereum Classic'in iki rakip sisteme bölünmesine neden oldu.

merkeziyetsiz borsa (DEX)

Ağdaki eşler ile belirteçleri değiştirmenize olanak tanıyan bir tür dapp. (işlem ücretlerini ödemek için) ether'e ihtiyacınız vardır, ancak bunlar merkezileştirilmiş borsalar gibi coğrafi kısıtlamalara tabi değildir – herkes katılabilir.

deed

Değiştirilemez tokenı görün (NFT)

DeFi

"Merkeziyetsiz finans"ın kısaltması, herhangi bir aracı olmadan blok zinciri tarafından desteklenen finansal hizmetler sunmayı amaçlayan geniş bir dapps kategorisidir, internet bağlantısı olan herkes katılabilir.

zorluk

Bir iş kanıtı üretmek için ne kadar hesaplama gerektiğini kontrol eden ağ çapında bir ayar.

zorluk bombası

İş kanıtı zorluk ayarında planlı üstel artış, hisse kanıtı'na geçişi motive etmek için tasarlanmıştır, bu da çatal olma olasılığını azaltır

dijital imza

Bir kullanıcının özel anahtar kullanarak bir belge için ürettiği kısa bir veri dizisi, öyle ki karşılık gelen ortak anahtar, imza ve belgeye sahip olan herkes şunu doğrulayabilir: (1) söz konusu özel anahtarın sahibi tarafından "imzalanmıştır" ve (2) imzalandıktan sonra değiştirilmemiştir belgesi.

keşif

Bir Ethereum düğümünün bağlanacak diğer düğümleri bulma süreci.

dağıtılmış hash tablosu (DHT)

Bağlanılacak eşleri tanımlamak ve iletişim kurmak için hangi protokollerin kullanılacağını belirlemek için Ethereum düğümleri tarafından kullanılan (anahtar, değer) çiftlerini içeren bir veri yapısı.

çifte harcama

Yeterince büyük miktarda madencilik gücüne/payına sahip bir kullanıcının, bir miktar para birimini zincir dışı hareket ettiren bir işlem gönderdiği (örneğin fiat paraya çıkmak veya zincir dışı bir satın alma yapmak) ve ardından bu işlemi kaldırmak için blok zincirini yeniden düzenlediği kasıtlı bir blok zinciri çatalı. Başarılı bir çifte harcama, saldırganı hem zincir içi hem de zincir dışı varlıklarıyla baş başa bırakır.

E

eliptik eğri dijital imza algoritması (ECDSA)

Ethereum tarafından fonların yalnızca sahipleri tarafından harcanabilmesini sağlamak için kullanılan bir kriptografik algoritma. Genel ve özel anahtarlar oluşturmak için tercih edilen yöntemdir. Hesap adresi oluşturma ve işlem doğrulaması için önemlidir.

şifreleme

Şifreleme, elektronik verilerin, doğru şifre çözme anahtarının sahibi dışında hiç kimse tarafından okunamayacak bir forma dönüştürülmesidir.

entropi

Kriptografi bağlamında, öngörülebilirlik eksikliği veya rastgelelik düzeyi. Özel anahtarlar gibi gizli bilgiler üretirken, algoritmalar çıktının tahmin edilemez olmasını sağlamak için genellikle yüksek entropi kaynağına güvenir.

dönem

İşaret Zinciri-koordineli sistemde 32 yuvalık (6,4 dakika) bir periyot. Doğrulayıcı komiteler, her dönem, güvenlik nedenleriyle karıştırılır. Zincirin sonlandırılması için her çağda bir fırsat vardır. Terim ayrıca yürütme katmanında kullanılır ve <a href= iş kanıtı algoritması Ethash tarafından tohum olarak kullanılan veritabanının her yenilenmesi arasındaki aralık anlamına gelir. Dönem, 30000 blok olarak belirtilmiştir.

belirsizlik

Birbiriyle çelişen iki mesaj gönderen bir doğrulayıcı. NonceBasit bir örnek, aynı nonce ile iki işlem gönderen bir işlem göndericisidir. Bir diğeri, aynı blok yüksekliğinde (veya aynı yuva için) iki blok öneren bir blok teklifçisidir.

Eth1

"Eth1", mevcut iş kanıtı blok zinciri olan Ethereum Anaağı'na atıfta bulunan bir terimdir. Artık bu terim, yerine "yürütüm katmanı" kullanıldığı için kullanımdan kaldırılmıştır. Bu ad değişikliği hakkında daha fazla bilgi edinin(opens in a new tab).

Eth2

"Eth2", Ethereum'un hisse ispatına geçişi de dahil olmak üzere bir dizi Ethereum protokolü yükseltmesine atıfta bulunan bir terimdir. Artık bu terim, yerine "konsensus katmanı" kullanıldığı için kullanımdan kaldırılmıştır. Bu ad değişikliği hakkında daha fazla bilgi edinin(opens in a new tab).

etherbase

Bir Ethereum istemcisindeki birincil hesabın varsayılan adı. Madencilik ödülleri bu hesaba yatırılır. Bu, diğer kripto para birimleri için geçerli olan "coinbase"in, Ethereum'a özgü bir sürümüdür.

Ethereum İyileştirme Önerisi (EIP)

Önerilen yeni bir özelliği veya süreçlerini veya ortamını açıklayan, Ethereum topluluğuna bilgi sağlayan bir tasarım belgesi (bkz. ERC).

Ethereum İsim Servisi (ENS)

ENS kaydı, EIP 137'de açıklandığı gibi, alan adlarından sahiplere ve çözümleyicilere eşleştirme sağlayan tek bir merkezi sözleşmedir.

Bkz. ens.domains(opens in a new tab)

yürütüm istemcisi

Yürütüm istemcileri (f.k.a. "Eth1 istemcileri"), işlemleri işlemek ve yayınlamakla ve ayrıca Ethereum'un durumunu yönetmekle görevlidir. Protokol kurallarına uyulmasını sağlamak için Ethereum Sanal Makinesi'ndeki her işlem için hesaplamaları çalıştırırlar. Bugün aynı zamanda iş kanıtı konsensusunu da ele alıyorlar. Hisse kanıtına geçişten sonra, bunu konsensus istemcilerine devredecekler.

yürütüm katmanı

Ethereum'un yürütüm katmanı, yürütüm istemcilerinin ağıdır.

dışarıdan sahip olunan hesap (EOA)

Harici olarak sahiplenilmiş hesaplar (EOA'lar), bir hesaptaki tipik olarak bir güvenlik kelimesi kullanılarak oluşturulan özel anahtarları kontrol eden kullanıcılar tarafından kullanılan hesaplardır. Harici olarak sahiplenilmiş hesaplar, herhangi bir kodla bağlantılı değildir. Bu hesaplar tipik olarak bir cüzdan ile kullanılır.

Ethereum Yorum Talebi (ERC)

Belirli bir Ethereum kullanım standardını tanımlamaya çalışan bazı EIP'lere verilen bir etiket.

Ethash

Ethereum 1.0 için iş kanıtı algoritması.

Bkz. eth.wiki(opens in a new tab)

ether

İşlemler yürütülürken, gaz maliyetlerini kapsayan, Ethereum ekosistemi tarafından kullanılan yerel kripto para birimi. ETH veya sembolü Ξ, Yunanca büyük Xi karakteri olarak da yazılır.

etkinlikler

EVM günlük kaydı olanaklarının kullanımına izin verir. Dapps, olayları dinleyebilir ve bunları kullanıcı arayüzünde JavaScript geri aramalarını tetiklemek için kullanabilir.

Ethereum Sanal Makinası (EVM)

Bytecode yürüten yığın tabanlı bir sanal makine. Ethereum'da yürütme modeli, bir dizi bayt kodu talimatı ve küçük bir çevresel veri demeti verildiğinde, sistem durumunun nasıl değiştirildiğini belirtir. Bu, bir sanal durum makinesinin resmi modeli aracılığıyla belirtilir.

ESM derleyici dili

İnsan tarafından okunabilir bir EVM bytecode biçimi.

F

geri çekilim fonksiyonu

Veri ve beyan edilen işlev adının yokluğu durumunda çağrılan temel fonksiyon.

sebil

Akıllı sözleşme aracılığıyla gerçekleştirilen ve bir test ağında kullanılabilen ücretsiz test etheri biçiminde fon dağıtan bir hizmet.

nihayet

Kesinlik, belirli bir zamandan önce yapılan bir dizi işlemin değişmeyeceğinin ve geri alınamayacağının garantisidir.

finney

ether'in bir değeri. 1 finney = 10¹⁵ wei. 10³ finney = 1 ether.

çatal

Madencilik sırasında alternatif bir zincir oluşturulmasına veya iki potansiyel blok yolunda zamansal bir farklılığa neden olan protokol değişikliği.

çatal-seçim algoritması

Blok zincirinin başını tanımlamak için kullanılan algoritma. Yürütüm katmanında zincirin başı, arkasında en büyük toplam zorluğa sahip olan parça ile belirlenir. Bu, zincirin gerçek başının, madencilik için en çok çalışmayı gerektiren blok başı olduğu anlamına gelir. Konsensus katmanında algoritma, doğrulayıcılardan toplanan tasdikleri gözlemler (LMD_GHOST).

dolandırıcılık kanıtı

Belirli katman 2 çözümleri için, hızı artırmak amacıyla işlemlerin gruplar halinde toplandığı ve tek bir işlemde Ethereum'a gönderildiği bir güvenlik modeli. Geçerli oldukları varsayılır, ancak dolandırıcılıktan şüpheleniliyorsa itiraz edilebilir. Bir dolandırıcılık kanıtı, dolandırıcılığın gerçekleşip gerçekleşmediğini görmek için işlemi çalıştırır. Bu yöntem, güvenliği korurken mümkün olan işlem miktarını artırır. Bazı toplamalar, geçerlilik kanıtlarını kullanır.

sınır

Temmuz 2015'ten Mart 2016'ya kadar süren Ethereum'un ilk test geliştirme aşaması.

G

gaz

Akıllı sözleşmeleri yürütmek için Ethereum'da kullanılan sanal bir yakıt. ESM, gaz tüketimini ölçmek ve bilgi işlem kaynaklarının tüketimini sınırlamak için bir muhasebe mekanizması kullanır (bkz. Turing complete).

gaz limiti

Bir blok veya işlem'in tüketebileceği maksimum gaz miktarı.

gaz fiyatı

Bir işlemde belirtilen bir gaz biriminin ether cinsinden fiyatı.

başlangıç bloğu

Belirli bir ağı ve onun kripto para birimini başlatmak için kullanılan bir blockchain içindeki ilk blok.

geth

Go Ethereum. Go ile yazılmış, Ethereum protokolünün en belirgin uygulamalarından biri.

Bkz. geth.ethereum.org(opens in a new tab)

gwei

Gigawei'nin kısaltması, genellikle gaz'ı fiyatlandırmak için kullanılan ether birimi. 1 gwei = 10⁹ wei. 10⁹ gwei = 1 ether.

H

sert çatal

Blockchain'de kalıcı bir farklılık; sert çatallı değişiklik olarak da bilinir. Güncellenmemiş düğümler, daha yeni konsensus kurallarına uyan yükseltilmiş düğümler tarafından oluşturulan blokları doğrulayamadığında yaygın olarak ortaya çıkar. Çatal, yumuşak çatal, yazılım çatalı veya Git çatalı ile karıştırılmamalıdır.

hash

Bir karma işlevi tarafından üretilen, değişken boyutlu girdinin sabit uzunluktaki parmak izi. (Bkz. keccak-256).

karmahızı

Madencilik yazılımı çalıştıran bilgisayarlar tarafından saniyede yapılan karma hesaplama sayısı.

HD cüzdanı

Hiyerarşik deterministik (HD) anahtar oluşturma ve aktarma protokolünü kullanan bir cüzdan.

Github.com'da daha fazlasını okuyun(opens in a new tab)

HD cüzdan tohumu

Bir HD cüzdan için ana özel anahtarı ve ana zincir kodunu oluşturmak için kullanılan bir değer. Cüzdan tohumu, insanların özel anahtarları kopyalamasını, yedeklemesini ve geri yüklemesini kolaylaştıran anımsatıcı kelimelerle temsil edilebilir.

homestead

Ethereum'un ikinci geliştirme aşaması, Mart 2016'da 1.150.000 blokta başlatıldı.

I

dizin

Depolama kaynağına verimli bir yol sağlayarak blokzincir genelinde bilgi sorgulamasını optimize etmeyi amaçlayan bir ağ yapısı.

Değişimler Arası İstemci Adresi Protokolü (ICAP)

Uluslararası Banka Hesap Numarası (IBAN) kodlamasıyla kısmen uyumlu olan ve Ethereum adresleri için çok yönlü, sağlama toplamı ve birlikte çalışabilir bir kodlama sunan bir Ethereum adres kodlamasıdır. ICAP adresleri, yargı yetkisi olmayan para birimlerinde (örneğin, XBT, XRP, XCP) kullanıldığı gibi, "genişletilmiş Ethereum" anlamına gelen yeni IBAN sözde ülke kodu-XE kullanır.

Buz Devri

Üstel bir zorluk artışı (diğer adıyla zorluk bombası) getirmek için 200.000 blokta Ethereum'un hard fork'u, hisse kanıta geçişi motive ediyor.

tümleşik geliştirme ortamı (IDE)

Genellikle bir kod düzenleyici, derleyici, çalışma zamanı ve hata ayıklayıcıyı birleştiren bir kullanıcı arabirimi.

değiştirilemez olarak konuşlandırılmış kod problemi

Bir sözleşmenin (veya kütüphanenin) kodu dağıtıldığında, değişmez hale gelir. Standart yazılım geliştirme uygulamaları, olası hataları düzeltmeye ve yeni özellikler eklemeye dayanır, bu nedenle bu, akıllı sözleşme geliştirme için bir zorluk teşkil eder.

iç işlem

Bir sözleşme hesabından başka bir sözleşme hesabına veya EOA'ya gönderilen işlem (bkz. mesaj).

ihraç

Blok teklifini, tasdik ve ihbarı ödüllendirmek için yeni etherin basımı.

K

anahtar türetme fonksiyonu (KDF)

"Parola genişletme algoritması" olarak da bilinir, anahtar deposu biçimleri tarafından, parola şifrelemesine yönelik kaba kuvvet, sözlük ve gökkuşağı tablosu saldırılarına karşı, sürekli olarak parolayı karma yaparak koruma sağlamak için kullanılır.

anahtar deposu

Her hesabın özel anahtar/adres çifti, bir Ethereum istemcisinde tek bir anahtar dosya olarak bulunur. Bunlar, yalnızca hesap oluşturma sırasında girilen parola ile şifresi çözülebilen, hesabın şifrelenmiş özel anahtarını içeren JSON metin dosyalarıdır.

keccak-256

Ethereum'da kullanılan kriptografik karma işlevi. Keccak-256, SHA-3 olarak standardize edildi.

L

katman 2

Ethereum protokolünün üstündeki katman iyileştirmelerine odaklanan bir geliştirme alanı. Bu iyileştirmeler, işlem hızları, daha ucuz işlem ücretleri ve işlem gizliliği ile ilgilidir.

SeviyeDB

Hafif, tek amaçlı bir kütüphane olarak uygulanan ve birçok platforma bağlanan açık kaynaklı bir disk üzerinde anahtar/değer deposu.

kütüphane

Ödenecek işlevleri, geri dönüş işlevi ve veri depolaması olmayan özel bir sözleşme türü. Bu nedenle, ether alamaz, tutamaz veya veri depolayamaz. Bir kitaplık, diğer sözleşmelerin salt okunur hesaplama için çağırabileceği, önceden konuşlandırılmış kod olarak hizmet eder.

hafif istemci

Blokzincir'in yerel bir kopyasını saklamayan veya blokları ve işlemleri doğrulamayan bir Ethereum istemcisi. Bir cüzdan fonksiyonu gösterir ve işlemler oluşturup yayınlayabilir.

LMD_GHOST

Ethereum'un konsensus istemcileri tarafından zincirin başını belirlemek için kullanılan çatal-seçim algoritması. LMD-GHOST, "Latest Message Driven Greediest Heaviest Observed SubTree" ifadesinin kısaltmasıdır; bu, zincirin başının, tarihindeki en büyük tasdik birikimine sahip blok olduğu anlamına gelir.

M

Anaağ

"Ana ağ"ın kısaltması olan, genel Ethereum blockchain'dir. Gerçek ETH, gerçek değer ve gerçek sonuçlar. Katman 2 ölçekleme çözümlerini tartışırken katman 1 olarak da bilinir. (Ayrıca, testnet'e bakın)

hafıza-zorlar

Sabit bellek işlevleri, kullanılabilir bellek miktarı biraz bile azaldığında, hızda veya fizibilitede ciddi bir düşüş yaşayan işlemlerdir. Örnek bir kimlik, Ethereum madencilik algoritması Ethash.

Merkle Patricia ağacı

Anahtar/değer çiftlerini verimli bir şekilde depolamak için Ethereum'da kullanılan bir veri yapısı.

mesaj

Hiçbir zaman serileştirilmeyen ve yalnızca Ethereum Sanal Makinesi içinde gönderilen dahili işlem.

mesaj çağrısı

Bir hesaptan diğerine mesaj geçirme eylemi. Hedef hesap Ethereum Sanal Makinesi koduyla ilişkilendirilmişse, Sanal Makine o nesnenin durumuyla ve iletiye göre hareket edilerek başlatılır.

Metropolis

Ekim 2017'de başlatılan Ethereum'un üçüncü geliştirme aşaması.

madencilik

Her bloğun madenciliği ile etherde bir ödül karşılığında Ethereum blok zincirinde işlemlerin ve sözleşmenin yürütülmesinin doğrulanması süreci.

madencilik havuzu

İşlem güçlerini paylaşan ve blok ödüllerini bölen madenciler tarafından kaynakların bir havuzda toplanması.

madenci

Tekrarlanan geçiş karma işlemiyle yeni bloklar için geçerli iş kanıtı bulan bir ağ düğümü (bkz. Ethash).

basım

Token basmak, yeni token'lar yaratma ve bunları kullanılabilecekleri şekilde dolaşıma sokma sürecidir. Merkezi otoritenin katılımı olmadan yeni bir token oluşturmak için kullanılan merkeziyetsiz bir mekanizmadır.

N

ağ

İşlemleri ve blokları her Ethereum düğümüne (ağ katılımcısı) yayan eşler arası bir ağ olan Ethereum ağına atıfta bulunur.

ağ karma hızı

Tüm Ethereum madencilik ağı tarafından üretilen toplu hash oranı.

değiştirilemez token (NFT)

"Tapu" olarak da bilinen LMD-GHOST, ERC-721 teklifi tarafından tanıtılan bir belirteç standardıdır. NFT'ler izlenebilir ve takas edilebilir, ancak her bir token benzersiz ve farklıdır; ETH ve ERC-20 jetonları gibi değiştirilemezler. NFT'ler, dijital veya fiziksel varlıkların sahipliğini temsil edebilir.

boğum

Ağa katılan bir yazılım istemcisi.

nonce

Kriptografide, bir değer, yalnızca bir kez kullanılabilinir. Ethereum'da kullanılan iki tür nonce vardır- hesap nonce, her hesapta tekrar saldırılarını önlemek için kullanılan bir işlem sayacıdır; iş kanıtı nonce ise iş kanıtı'nı karşılamak için kullanılan bir bloktaki rastgele değerdir.

O

ommer (amca) blok

Bir madenci geçerli bir blok bulduğunda, başka bir madenci önce blok zincirinin ucuna eklenen rakip bir blok yayınlamış olabilir. Bu geçerli, ancak eski blok, daha yeni bloklar tarafından ommers olarak dahil edilebilir ve kısmi blok ödülü alabilir. "Ommer" terimi, bir ebeveyn bloğunun kardeşi için tercih edilen cinsiyetten bağımsız terimdir, ancak buna bazen "amca" da denir.

i̇yimser toplama

Anaağ tarafından sağlanan güvenliği kullanırken, artan katman 2 işlem verimi sunmak için dolandırıcılık kanıtlarını kullanan işlemlerin toplaması (katman 1). Benzer bir katman 2 çözümü olan Plazma'dan farklı olarak, İyimser özetler daha karmaşık işlem türlerini işleyebilir - Ethereum Sanal Makinesi'nde mümkün olan her şey. Sıfır bilgi toplamalarına kıyasla gecikme sorunları vardır, çünkü bir işleme dolandırıcılık kanıtı yoluyla itiraz edilebilir.

Kahin

Oracle, blockchain ile gerçek dünya arasında bir köprüdür. Bilgi için sorgulanabilen ve akıllı sözleşmelerde kullanılabilen zincir üstündeki API'ler gibi davranırlar.

P

eşlik

Ethereum istemci yazılımının en belirgin birlikte çalışabilir uygulamalarından biri.

eş

Blockchain'in aynı kopyalarına sahip, Ethereum istemci yazılımı çalıştıran bağlı bilgisayarlar.

eşler arası ağ

Merkezi, sunucu tabanlı hizmetlere ihtiyaç duymadan işlevleri toplu olarak gerçekleştirebilen bir bilgisayar ağı (eşler).

Plazma

İyimser toplamalar gibi dolandırıcılık kanıtlarını kullanan zincir dışı bir ölçeklendirme çözümü. Plazma, temel token transferleri ve takasları gibi basit işlemlerle sınırlıdır.

özel anahtar (gizli anahtar)

Ethereum kullanıcılarının dijital bir imza üreterek bir hesabın veya sözleşmenin sahipliğini kanıtlamasına olanak tanıyan gizli bir numara (bkz. genel anahtar, adres, ECDSA).

özel zincir

Tamamen özel bir blok zinciri, izinli erişime sahip olan ve herkesin kullanımına açık olmayan bir blok zinciridir.

hisse kanıtı (PoS)

Bir kripto para birimi blok zinciri protokolünün dağıtılmış konsensusa ulaşmayı amaçladığı bir yöntem. Hisse kanıtı, işlemlerin onaylanmasına katılabilmek için kullanıcılardan belirli bir miktarda kripto para biriminin (ağdaki "payları") sahipliğini kanıtlamalarını ister.

i̇ş kanıtı (PoW)

Bulmak için önemli hesaplama gerektiren bir veri parçası (kanıt). Ethereum'da, madenciler, ağ çapında bir zorluk hedefini karşılayan Ethash algoritmasına sayısal bir çözüm bulmalıdır.

genel anahtar

özel anahtardan tek yönlü bir işlev aracılığıyla türetilen, herkese açık olarak paylaşılabilen ve ilgili özel anahtarla yapılan dijital imzayı doğrulamak için herkes tarafından kullanılabilen bir sayı.

R

makbuz

Belirli bir işlemin sonucunu temsil etmek için bir Ethereum istemcisi tarafından döndürülen veriler, işlemin karmakayıtlarını, blok numarasını, kullanılan gaz miktarını ve bir akıllı sözleşmenin uygulanması durumunda, sözleşmenin adresini tutar.

yeniden giriş saldırısı

Bir saldırgan sözleşmenin, yürütme sırasında kurbanın sözleşmesini yinelemeli olarak yeniden çağırmasını sağlayacak şekilde bir kurban sözleşmesi işlevi içeren bir saldırıdır. Örneğin bu, mağdur sözleşmesinin bakiyeleri güncelleyen veya para çekme miktarlarını sayan kısımlarını atlayarak fonların çalınmasıyla sonuçlanabilir.

ödül

Ağ tarafından iş kanıtı çözümünü bulan madenciye ödül olarak verilen, her yeni bloğa eklenen bir miktar ether.

Tekrarlamalı Uzunluk Öneki (RLP)

Ethereum geliştiricileri tarafından rastgele karmaşıklık ve uzunluktaki nesneleri (veri yapılarını) kodlamak ve seri hale getirmek için tasarlanmış bir kodlama standardı.

toplama

Birden çok işlemi gruplandıran ve bunları tek bir işlemde Ethereum ana zincirine gönderen bir tür katman 2 ölçeklendirme çözümü. Bu, gaz maliyetlerinde azalmaya ve işlem çıktısında artışa olanak tanır. Bu ölçeklenebilirlik kazanımlarını sunmak için farklı güvenlik yöntemleri kullanan İyimser ve Sıfır bilgi toplamaları vardır.

RPC

Uzaktan prosedür çağrısı (RPC), bir programın ağdaki başka bir bilgisayarda bulunan bir programdan ağ ayrıntılarını anlamak zorunda kalmadan hizmet istemek için kullandığı bir protokoldür.

S

Güvenli Karma Algoritması (SHA)

Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü (NIST) tarafından yayınlanan bir şifreleme karma işlevleri ailesi.

Sükunet

Daha önce 'Ethereum 2.0' veya 'Eth2' olarak bilinen bir dizi ölçeklendirme ve sürdürülebilirlik yükseltmesini başlatan Ethereum geliştirme aşaması.

serileştirme

Veri yapısını bir bayt dizisine dönüştürme işlemi.

parça / parça zinciri

İşaret Zinciri, bir hisse kanıtı zinciri tarafından koordine edilir ve doğrulayıcılar tarafından güvence altına alınır. Parça zinciri yükseltmesinin bir parçası olarak, ağa 64 tanesi eklenecektir. Parça zincirleri, katman 2 çözümlerine iyimser toplamalar ve ZK-rollups gibi ek veriler sağlayarak Ethereum için artan işlem hacmi sunacak.

yanzincir

Farklı, genellikle daha hızlı konsensus kurallarına sahip, ayrı bir zincir kullanan, bir ölçeklendirme çözümü. Bu yan zincirleri Anaağ'a bağlamak için bir köprü gereklidir. Toplamalar da yan zincirler kullanır ancak bunun yerine Ana Ağ ile işbirliği içinde çalışırlar.

imzalama

Bir işlemin belirli bir özel anahtarın sahibi tarafından onaylandığını kriptografik olarak gösterme.

tekil

Yalnızca tek bir örneğinin bulunabileceği bir nesneyi tanımlayan bir bilgisayar programlama terimi.

yuva

Yeni bir İşaret Zinciri ve parça zincir bloğunun doğrulayıcı tarafından içinde önerilebileceği bir süre (12 saniye) Proof-of-stake sistemi. Bir yuva boş olabilir. 32 yuva bir dönem oluşturur.

akıllı sözleşme

Ethereum bilgi işlem altyapısında çalışan bir program.

SNARK

"Öz ve etkileşimli olmayan bilgi argümanı"nın kısaltması olan SNARK, bir tür sıfır bilgi kanıtıdır.

yumuşak çatallanma

Mutabakat kuralları değiştiğinde bir blokzincirde meydana gelen bir farklılıktır. Sert çatallanmanın aksine yumuşak çatallanma geriye dönük olarak uyumludur; yükseltilmiş düğümler yeni mutabakat kurallarına uyduğu sürece yükseltilmemiş düğümler tarafından oluşturulan blokları doğrulayabilir.

Solidity

JavaScript, C++ veya Java'ya benzer söz dizimine sahip prosedürel (zorunlu) bir programlama dili. Ethereum akıllı sözleşmeleri için en popüler ve en sık kullanılan dil. Dr. Gavin Wood tarafından yaratıldı.

Solidity sıralı derleyicisi

Bir Solidity programında EVM derleme dili. Solidity'nin satır içi derleme desteği, belirli işlemleri yazmayı kolaylaştırır.

Sahte Ejderha

Daha fazla hizmet reddi saldırı vektörü ve net durumu ele almak için 2.675.000 blokta meydana gelen Ethereum blok zincirinin bir sert çatallanma (bkz. Mandalina Düdüğü). Ayrıca, bir tekrar saldırı koruma mekanizması (bkz. nonce).

sabit para

Değeri başka bir varlığın değerine sabitlenmiş bir ERC-20 tokenı. Dolar gibi bir resmi para birimi, altın gibi değerli metaller ve Bitcoin gibi diğer kripto paralar tarafından desteklenen sabit paralar vardır.

hisseleme

Doğrulayıcı olmak ve ağı güvence altına almak için bir miktar ether (payınız) yatırmak. Doğrulayıcı, işlemleri kontrol eder ve bir pay kanıtı mutabakat modeli altında bloklar önerir. Hisseleme, ağın çıkarları doğrultusunda hareket etmeniz için size ekonomik bir teşvik sağlar. Doğrulayıcı görevlerinizi yerine getirdiğiniz için ödüller alacaksınız, ancak yapmazsanız değişen miktarlarda ETH kaybedeceksiniz.

STARK

"Scalable transparent argument of knowledge"ın (Ölçeklenebilir şeffaf bilgi argümanı) kısaltması olan STARK, bir tür sıfır bilgili ispattır.

durum

Normalde belirli bir bloktaki duruma atıfta bulunarak blok zincirde belirli bir zaman noktasındaki tüm bakiyelerin ve verilerin anlık görüntüsü.

özel kanallar

Katılımcılar arasında özgürce ve ucuza işlem yapabilecekleri bir kanalın kurulduğu bir katman 2 çözümü. Ana ağ'a yalnızca kanalı kurmak ve kanalı kapatmak için bir işlem gönderilir. Bu, çok yüksek işlem hacmine izin verir, ancak katılımcı sayısının önceden bilinmesine ve fonların kilitlenmesine dayanır.

süper çoğunluk

Süper çoğunluk, İşaret Zincirindeki toplam hisselenen etherin 2/3'ünü (%66) aşan bir miktar için verilen terimdir. İşaret Zincirinde blokların sonlandırılması için bir süper çoğunluk oyu gereklidir.

senkronize etme

Bir blok zincirin en son sürümünün tamamını bir düğüme indirme işlemi.

senkronizasyon kurulu

Senkronizasyon kurulu, İşaret Zinciri üzerinde ortalama her 27 saatte bir yenilenen rastgele seçilmiş doğrulayıcılar grubudur. Amaçları, imzalarını geçerli blok başlıklarına eklemektir. Senkronizasyon kurulları, hafif istemcilerin tüm doğrulayıcı setine erişmek zorunda kalmadan blok zincirin başını takip etmesine olanak tanır.

szabo

Ether'in bir değeri. 1 szabo = 10¹² wei, 10⁶ szabo = 1 ether.

T

Mandalina Düdüğü

Belirli G/Ç yoğun işlemler için gaz hesaplamasını değiştirmek ve düşük gaz maliyetinden yararlanan hizmet dışı bir saldırı olan birikmiş durumu bir reddetme durumundan temizlemek için 2,463.000 blokta meydana gelen Ethereum blok zincirinin bir sert çatallanması.

terminal toplam zorluk (TTD)

Toplam zorluk, blok zincirde belirli bir noktaya kadar olan tüm bloklar için Ethash madencilik zorluğunun toplamıdır. Terminal toplam zorluğu, yürütüm istemcilerinin madenciliklerini kapatmaları ve dedikodu işlevlerini bloke etmeleri için tetikleyici olarak kullanılacak toplam zorluk için belirli bir değerdir, böylece ağın hisse ispatına geçiş yapabilmesi sağlanır.

test ağı

"Test ağı"nın kısaltması, ana Ethereum ağının davranışını simüle etmek için kullanılan bir ağ (bkz. Ana ağ).

token

Ethereum blok zincirindeki akıllı sözleşmelerde tanımlanan ticarete açık bir sanal mal.

token standardı

ERC-20 teklifiyle sunulan bu standart, değiştirilebilir tokenlar için standartlaştırılmış bir akıllı sözleşme yapısı sağlar. NFT'lerin aksine, aynı sözleşmeye ait tokenlar izlenebilir, takas edilebilir ve değiştirilebilir.

işlem

Belirli bir adresi hedefleyen, bir başlangıç hesabı tarafından imzalanan Ethereum Blok Zincirine taahhüt edilen veriler. İşlem, söz konusu işlem için gaz limiti gibi meta verileri içerir.

işlem ücreti

Ethereum ağını her kullandığınızda ödemeniz gereken bir ücret. Örnekler arasında, cüzdanınızdan para gönderme veya token takası ya da koleksiyon satın alma gibi bir dapp etkileşimi sayılabilir. Bunu bir hizmet bedeli gibi düşünebilirsiniz. Bu ücret, ağın ne kadar meşgul olduğuna bağlı olarak değişecektir. Bunun nedeni, işleminizi gerçekleştirmekten sorumlu kişiler olan madencilerin daha yüksek ücretli işlemlere öncelik vermesidir: Bu nedenle tıkanıklık, fiyatı yukarı çeker.

Teknik düzeyde işlem ücretiniz, işleminizin ne kadar gaz gerektirdiğiyle ilgilidir.

İşlem ücretlerinin düşürülmesi şu sıralar yoğun ilgi gören bir konudur. Bkz. Katman 2

güvensizlik

Bir ağın, ilgili tarafların herhangi birinin üçüncü bir tarafa güvenmesine gerek kalmadan işlemlere aracılık etme yeteneği

Turing tamamlığı

İsmini İngiliz matematikçi ve bilgisayar bilimcisi Alan Turing'den alan bir veri işleme kuralları sistemi olan (bir bilgisayarın komut seti, programlama dili veya hücresel otomasyon gibi) bu kavram, eğer herhangi bir Turing makinesini simüle etmek için kullanılabilirse bunun "Turing tamamlığı" veya "hesaplama açısından evrensel" olduğu söylenir.

V

doğrulayıcı

Verileri depolamaktan, işlemleri işlemekten ve blok zincire yeni bloklar eklemekten sorumlu hisse ispatı sistemindeki bir düğüm. Doğrulayıcı yazılımını etkinleştirmek için, 32 ETH'yi paylaşabilmeniz gerekir.

doğruluk kanıtı

Belirli katman 2 çözümleri için, hızı artırmak üzere işlemlerin gruplar halinde toplandığı ve tek bir işlemde Ethereum'a gönderildiği bir güvenlik modeli. İşlem hesaplaması zincir dışında yapılır ve daha sonra doğruluklarının bir ispatı ile ana zincire sağlanır. Bu yöntem, güvenliği korurken mümkün olan işlem miktarını artırır. Bazı toplamalar, sahtecilik kanıtlarını kullanır.

validium

İşlem hacmini iyileştirmek için doğruluk kanıtlarını kullanan zincir dışında bir çözüm. Sıfır-bilgi toplamalarının aksine, Validium verileri katman 1 Ana Ağda depolanmaz.

Vyper

Python benzeri söz dizimine sahip üst düzey bir programlama dili. Saf işlevsel bir dile yaklaşmak amaçlanmıştır. Vitalik Buterin tarafından yaratıldı.

W

cüzdan

Özel anahtarları tutan yazılım. Ethereum hesaplarına erişmek, kontrol etmek ve akıllı sözleşmelerle etkileşim kurmak için kullanılır. Anahtarların bir cüzdanda saklanması gerekmez ve geliştirilmiş güvenlik için çevrimdışı depolamadan (yani bir hafıza kartı veya kağıttan) alınabilir. İsmine rağmen, cüzdanlar asla gerçek paraları veya tokenları saklamaz.

Web3

Web'in üçüncü versiyonu. İlk olarak Dr. Gavin Wood tarafından önerilen Web3, merkezi olarak sahip olunan ve yönetilen uygulamalardan merkeziyetsiz protokoller üzerine kurulu uygulamalara kadar web uygulamaları için yeni bir vizyonu ve odağı temsil eder (bkz. dapp).

wei

Ether'in en küçük değeri. 10¹⁸ wei = 1 ether.

Z

sıfır adres

Bir sözleşme oluşturma işleminin hedef adresi olarak belirtilen, tamamen sıfırlardan oluşan özel bir Ethereum adresi.

sıfır bilgili ispat

Sıfır bilgili ispat, bir kişinin herhangi bir ek bilgi aktarmadan bir ifadenin doğru olduğunu kanıtlamasına izin veren kriptografik bir yöntemdir.

sıfır-bilgi toplaması

Ana ağ tarafından sağlanan güvenliği kullanırken artan katman 2 işlem verimi sunmak için doğruluk kanıtlarını kullanan işlemlerin toplanması (katman 1). İyimser toplamalar gibi karmaşık işlem türlerini işleyemeseler de, işlemler gönderildiklerinde kanıtlanabilir şekilde geçerli olduklarından gecikme sorunları yaşamazlar.

Kaynaklar

CC-BY-SA kapsamında bir kısmı Andreas M. Antonopoulos ve Gavin Wood(opens in a new tab)'un Ethereum'da Uzmanlaşma(opens in a new tab) eserinden sağlanmıştır

Bu sayfaya katkıda bulunun

Gözden kaçırdığımız bir şey mi var? Yanlış bir şey mi var? GitHub'daki bu sözlüğe katkıda bulunarak gelişmemize yardımcı olun!

Nasıl katkıda bulunacağınız hakkında daha fazla bilgi edinin