Ethereum nedir?
Dijital geleceğimizin temeli
Ethereum'un nasıl çalıştığına, sağladığı faydalara ve dünyadaki milyonlarca insan tarafından nasıl kullanıldığına dair bir başlangıç rehberi.
Özet
Ethereum, Ethereum protokolü olarak adlandırılan bir dizi kuralı takip eden tüm dünyadaki bilgisayarlardan oluşan bir ağdır. Ethereum ağı, herkesin oluşturup kullanabileceği topluluklar, uygulamalar, organizasyonlar ve dijital varlıklar için kurucu gibi davranır.
Bir Ethereum hesabını herhangi bir yerde, zamanda oluşturabilir ve bir dünya uygulama keşfedebilir veya kendi uygulamanı oluşturabilirsin. Esas yenilik bunların hepsini senin erişimini değiştirebilecek veya kısıtlayabilecek bir merkez otoriteye bağlı kalmadan yapabilmendir.
- Free and global Ethereum accounts
- Pseudo-private, no personal information needed
- Without restrictions anyone can participate
- No company owns Ethereum or decides its future
Ethereum ne yapabilir?
Herkes için bankacılık
Herkesin finansal hizmetlere erişimi yoktur. Fakat Ethereum'a ve Ethereum üzerinde geliştirilen borç verme, borç alma ve tasarruf ürünlerine erişmek için ihtiyacınız olan tek şey bir internet bağlantısıdır.
Açık bir internet
Herkes Ethereum ağı ile etkileşime girebilir veya onun üzerinde uygulamalar inşa edebilir. Bu kendi varlıklarınızı ve kimliğinizi birkaç dev şirket yerine sizin kontrol etmenizi sağlar.
Eşler arası ağ
Ethereum diğer insanlarla doğrudan koordine olmanıza, anlaşma yapmanıza ve dijital varlıklarınızı aktarmanıza izin verir. Aracılara güvenmenize gerek kalmaz.
Sansüre dirençli
Hiçbir hükümet veya şirketin Ethereum üzerinde kontrolü yoktur. Merkeziyetsizlik herhangi birinin, ödemelerinizi almanızı veya Ethereum üzerindeki hizmetleri kullanmanızı engellemesini neredeyse imkânsız hale getirir.
Garantilerin ticaretini yapın
Müşteriler, fonların yalnızca anlaşılan şey sağlandığı zaman el değiştireceğine dair güvenli bir garantiye sahiptirler. Aynı şekilde geliştiriciler, konuya ilişkin kuralların değişmeyeceğinden emin olabilirler.
Birleştirilebilir ürünler
Aynı blok zincir üzerinde inşa edilmiş tüm uygulamalar küresel bir durumu paylaşır, bu da (Lego parçaları gibi) birbirleri üzerine inşa edilebilecekleri anlamına gelir. Bu, daha iyi ürünleri ve deneyimleri mümkün kılar ve hiç kimsenin uygulamaların kullandığı araçları, kaldıramayacağını temin eder.
Blok zincir, ağdaki birçok bilgisayar tarafından paylaşılan ve güncellenen bir işlemler veritabanıdır. Her yeni işlem kümesi eklendiğinde bu "blok" olarak adlandırılır ki blok zincir ismi de buradan gelir. Ethereum gibi herkese açık blok zincirler herkesin ekleme yapmasına izin verir ama silmeye izin vermez. Eğer birisi sistemi kandırmak veya bir bilgiyi değiştirmek istiyorsa ağdaki bilgisayarların çoğunluğunda bunu gerçekleştirmesi gerekir, ki bu sayı çok fazladır! Bu durum Ethereum gibi merkeziyetsiz blok zincirleri büyük oranda güvenli kılar.
Neden Ethereum kullanayım?
Eğer küresel çapta düzenlemek, organizasyonlar oluşturmak, uygulamalar inşa etmek ve değerini paylaşmak için daha dirençli, açık ve güvenilir yollara ilgi duyuyorsan Ethereum sana göre. Ethereum, hepimiz tarafından yazılan bir hikâyedir, bu yüzden gel ve onunla birlikte ne kadar inanılmaz dünyalar yaratabileceğimizi keşfet.
Ethereum ayrıca, kendi kontrolleri dışındaki dış zorlamalar yüzünden varlıklarının etrafındaki güvenlik ya da istikrar veya değişkenlik belirsizliğiyle uğraşmak zorunda kalanlar için paha biçilmez olmuştur.
Sayılarla Ethereum
Ethereum'u kim yönetiyor?
Ethereum belirli bir kurumun kontrolü altında değildir. Ethereum protokolüne uyan ve Ethereum eklenen yazılımı çalıştıran bilgisayarlar olduğunda varlıklarından söz edilebilir. Bu bilgisayarlardan her biri düğüm olarak bilinir. Düğümler herkes tarafından çalıştırılabilir ancak ağı güvence altına almada rol oynayabilmek için ETH'yi (Ethereum'un özgün jetonu) gerekir. 32 ETH'e sahip herhangi birisi bunu izin gerektirmeden yapabilir.
Ethereum kaynak kodu bile tek bir öz tarafından üretilmez. Herhangi biri protokole değişiklikler sunabilir ve yükseltmeleri tartışabilir. Birçok programlama dilindeki bağımsız organizasyonlar tarafından üretilen Ethereum protokolünün birçok uygulanma yöntemi vardır ve bunlar genellikle açık şekilde yerleşiktir ve topluluk katkılarını teşvik eder.
Akıllı sözleşmeler nedir?
Akıllı sözleşmeler Ethereum blok zincirinde yaşayan bilgisayar programlarıdır. Bunlar, bir kullanıcıdan gelen işlem ile tetiklendiklerinde yürütülür. Ethereum'u yapabilecekleri hakkında oldukça esnek hale getirir. Bu programlar merkeziyetsiz uygulamalar ve organizasyonlar için yapı taşı olarak işlev görür.
Hiç hizmet koşullarını değiştiren bir ürün kullandınız mı? Yahut faydalı bulduğunuz bir özelliği kaldırdı mı? Bir akıllı sözleşme Ethereum'da yayınlandıktan sonra, Ethereum var olduğu sürece çevrimiçi ve çalışır durumda olacaktır. Yazar bile onu kaldıramaz. Akıllı sözleşmeler otomatik olduğundan, herhangi bir kullanıcıya karşı ayrımcılık yapmazlar ve her zaman kullanıma hazırdırlar.
Akıllı sözleşmelerin popüler örnekleri arasında borç verme uygulamaları, merkeziyetsiz ticaret borsaları, sigorta, kuadratik fonlama, sosyal ağlar, , basitçe ifade etmek gerekirse aklınıza gelebilecek her şey sayılabilir.
Ethereum'un kripto para birimi ether ile tanışın
Ethereum ağındaki birçok faaliyet, Ethereum'un gömülü bilgisayarında (Ethereum Sanal Makinesi olarak da bilinen) yapılacak bazı işler gerektirir. Bu hesaplama bedava değildir, ether (ETH) olarak adlandırılan Ethereum'un kendi kripto parasını kullanmak için ödenilir. Bu, ağı kullanmak için en azından biraz ethere ihtiyacın olduğu anlamına gelir.
Ether bütünüyle dijitaldir ve dünyadaki herhangi birine anında gönderebilirsin. Ether'in arzı hiçbir devlet veya şirket tarafından kontrol edilmemektedir, merkeziyetsizdir ve tamamen şeffaftır. Ether, protokole göre kesin bir şekilde, yalnızca ağı güvence altına alan paydaşlara verilir.
TWh/yıl cinsinden Yıllık Enerji Tüketimi
Peki ya Ethereum'un enerji tüketimi?
Ethereum, 15 Eylül 2022 tarihinde Ethereum'u geçiren Birleşim yükseltmesini gerçekleştirdi.
Birleşim, Ethereum'un en büyük yükseltmesi oldu ve Ethereum'u güvenli kılmak için gereken enerji tüketimini %99,5 oranında azaltarak çok daha küçük bir karbon maliyeti karşılığında daha güvenli bir ağ oluşturulmasını sağladı. Bu sayede Ethereum, bir yandan güvenliğini ve ölçeklenebilirliğini artırırken diğer yandan düşük karbonlu bir blokzincir haline gelmeyi başardı.
Kriptonun suç faaliyeti için bir araç olarak kullanıldığını duydum. Bu doğru mu?
Herhangi bir teknoloji gibi bu da zaman zaman kötüye kullanılacaktır. Ancak, tüm Ethereum işlemleri açık bir blok zincir üzerinde gerçekleştiğinden, yetkililerin yasa dışı faaliyetleri izlemesi geleneksel finansal sistemde olduğundan daha kolaydır ve bu da Ethereum'u, tespit edilmemeyi tercih edenler için daha az çekici bir seçim haline getirmektedir.
Avrupa Birliği Kolluk Kuvvetleri İş Birliği Ajansı Europol tarafından yakın zamanda yayınlanan bir raporun temel bulgularına göre kripto, suç amaçlı olarak itibari para birimlerinden çok daha az kullanılmaktadır:
"Yasa dışı faaliyetler için kripto para kullanımı, genel kripto para ekonomisinin yalnızca küçük bir bölümünü oluşturuyor gibi görünüyor ve geleneksel finansa dahil olan yasa dışı fon miktarından nispeten daha küçük görünüyor."
Ethereum ve Bitcoin arasındaki fark nedir?
2015'te piyasaya sürülen Ethereum, Bitcoin'in inovasyonu üzerine bazı büyük farklılıklarla birlikte inşaa edilmektedir.
Her ikisi de dijital paraları ödeme sağlayıcıları veya bankalar olmadan kullanmanızı sağlar. Ancak Ethereum programlanabilirdir, böylece ağında merkeziyetsiz uygulamalar inşaa edip dağıtabilirsiniz.
Bitcoin, değerli olduğunu düşündüğümüz şeyler hakkında birbirimize temel mesajlar göndermemizi sağlar. Otorite olmadan değer oluşturmak zaten güçlüdür. Ethereum bunu genişletir; sadece mesajlar yerine herhangi bir genel program veya sözleşme yazabilirsiniz. Oluşturulabilecek ve üzerinde anlaşmaya varılabilecek sözleşme türlerinin bir sınırı yoktur, bu nedenle Ethereum ağında büyük yenilikler gerçekleşir.
Bitcoin sadece bir ödeme ağıyken, Ethereum ise daha ziyade finansal servisler, oyunlar, sosyal ağlar ve diğer uygulamalar için bir pazar yeridir.
Daha fazla bilgi
Ethereum Haftası Haberleri - Ekosistemdeki önemli gelişmeleri kapsayan haftalık bir bülten.
Atomlar, Kurumlar, Blok Zincirler - Blok zincir neden önemlidir?
Çekirdek Ethereum'un Rüyası