Ethereum yığınına giriş

Herhangi bir yazılım yığınında görülebileceği gibi ''Ethereum yığını'' da amacınıza bağlı olarak projeden projeye farklılık gösterecektir.

Ancak, yazılım uygulamalarının Ethereum blok zinciri ile nasıl etkileşime geçtiği hakkında zihinsel bir model sağlamaya yardımcı olan Ethereum'un temel bileşenleri bulunmaktadır. Yığının katmanlarını anlamak, Ethereum'u yazılım projelerine entegre etmenin farklı yollarını anlamanıza yardımcı olur.

Seviye 1: Ethereum Sanal Makinesi

Ethereum Sanal Makinesi (EVM) Ethereum üzerindeki akıllı sözleşmeler için olan program ortamıdır. Ethereum blok zincirindeki tüm akıllı sözleşmeler ve durum değişiklikleri işlemler tarafından yürütülür. EVM, Ethereum ağında yapılan tüm işlemleri idare eder.

Herhangi bir sanal makinede olduğu gibi, EVM çalıştırılan kod ve çalıştırılan makine (bir Ethereum düğümü) arasında bir soyutlama seviyesi oluşturur. EVM, şu anda dünyadaki farklı noktalarda bulunan binlerce düğümde çalışıyor.

EVM arka planda belirli görevleri yürütmek için bir dizi işlem kodu talimatı kullanmaktadır. Bu (140 eşsiz) işlem kodu EVM'nin Turing bütünlüğüne(opens in a new tab) sahip olmasını sağlar, yani yeterli kaynaklar verildiğinde EVM'nin herhangi bir şeyi hesaplayabileceği anlamına gelir.

Bir DAPP geliştiricisi olarak EVM hakkında çok bilgili olmanıza gerek yok, tek bilmeniz gereken şey; EVM'nin Ethereum'daki bütün uygulamaların temeli olduğudur.

Seviye 2: Akıllı Sözleşmeler

Akıllı sözleşmeler Ethereum blok zincirinde çalışan yürütülebilir uygulamalardır.

Akıllı sözleşmeler EVM bayt koduna (işlem kodları denilen alt düzey makine yönergeleri) derlenen spesifik programlama dilleri kullanılarak yazılırlar.

Akıllı sözleşmeler açık kaynak kütüphane işlevi görmelerinin yanında, esasen her zaman çalışan ve kapatılamayan açık API hizmetleridir. Akıllı sözleşmeler kullanıcıların ve uygulamaların (dapp'lerin) yetki gerekmeden etkileşime girebileceği herkese açık fonksiyonlar sağlarlar. Bir uygulama işlevsellik oluşturmak için dağıtılmış akıllı sözleşmelerle entegre olabilir, örneğin veri akışları ekleme veya token takaslarını destekleme gibi. Ek olarak, herhangi biri kendi uygulamasının ihtiyaçlarını karşılamak amaçlı özel işlevsellik eklemek için Ethereum'a yeni akıllı sözleşmeler dağıtabilir.

Bir dapp geliştiricisi olarak, sadece Ethereum blok zincirinde özel işlevsellik eklemek istiyorsanız akıllı sözleşmeler yazmanız gerekecek. Projenizin ihtiyaçlarının çoğunu veya tamamını sadece mevcut akıllı sözleşmelerle entegre olarak karşılayabildiğinizi görebilirsiniz; sabit para ile ödemeleri destekleme veya token'ların merkeziyetsiz takasını etkinleştirme buna örnek gösterilebilir.

Seviye 3: Ethereum düğümleri

Bir uygulamanın Ethereum blok zinciriyle etkileşime geçebilmesi için öncelikle bir Ethereum düğümüne bağlanması gereklidir. Bir düğüme bağlanmak blok zinciri verisi okumanızı ve/veya ağa işlemler göndermenizi sağlar.

Ethereum düğümleri yazılım, yani bir Ethereum istemcisi çalıştıran bilgisayarlardır. İstemci, her bloktaki tüm işlemleri doğrulayan; ağı güvenli ve verileri doğru tutan bir Ethereum uygulamasıdır. Ethereum düğümleri, Ethereum blok zinciridir. Ortaklaşa hâlde Ethereum blok zincirinin durumunu depolarlar ve blok zinciri durumunu değiştirmek için işlemler üzerinde mutabakata varırlar.

Uygulamanız (JSON-RPC API aracılığıyla) bir Ethereum düğümüne bağlandığında, blok zincirinden veri okuyabilir (kullanıcı hesap bakiyeleri gibi) ve ağa yeni işlemler yayınlayabilir (kullanıcı hesapları arasında ETH aktarımı yapmak veya akıllı sözleşmelerin fonksiyonlarını yürütmek gibi).

Seviye 4: Ethereum istemci API'leri

Birçok kolaylık kütüphanesi (Ethereum'un açık kaynak topluluğu tarafından geliştirilen ve sürdürülen) uygulamalarınızın Ethereum blok zinciriyle bağlantı kurmasını ve iletişime geçmesini sağlar.

Eğer kullanıcıya dönük uygulamanız bir web uygulaması ise, ön ucunuzda doğrudan npm install JavaScript API yapmayı tercih edebilirsiniz. Ya da belki bu işlevselliği bir Python veya Java API'si kullanarak sunucu tarafında uygulamayı seçebilirsiniz.

Bu API'ler her ne kadar yığının gerekli bir parçası olmasalar da, bir Ethereum düğümüyle doğrudan etkileşime geçmenin zorluklarının çoğunu basitleştirirler. Ayrıca, bir geliştirici olarak Ethereum istemcilerinin karmaşıklıkları ile daha az zaman harcayabilmeniz ve uygulamanızın benzersiz işlevselliğine daha fazla zaman ayırabilmeniz için yardımcı işlevler (örneğin, ETH'yi Gwei'ye dönüştürmek) sağlarlar.

Seviye 5: Son kullanıcı uygulamaları

Yığının en üst seviyesinde kullanıcılara dönük uygulamalar bulunur. Bunlar günümüzde düzenli olarak kullandığınız ve inşa ettiğiniz standart uygulamalardır: başlıca web ve mobil uygulamaları.

Bu kullanıcı arayüzlerini geliştirme yollarınız özünde değişmez. Kullanıcıların kullandıkları uygulamanın bir blok zinciri kullanılarak inşa edildiğini bilmeleri pek gerekmez.

Yığınınızı seçmeye hazır mısınız?

Ethereum uygulamanız için yerel bir geliştirme ortamı kurulumu rehberimizi inceleyin.

Daha fazla bilgi

• Bir Web 3.0 uygulamasının mimarisi(opens in a new tab) - Preethi Kasireddy

Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı mı biliyorsunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve onu ekleyin!