Tài chính phi tập trung (DeFi) là một hệ thống tài chính mở mang tính toàn cầu được xây dựng cho thời đại của Internet - lựa chọn thay thế cho một hệ thống mờ mịt, được kiểm soát chặt chẽ, và trói buộc lại với nhau bởi những quy trình và cơ sở hạ tầng với tuổi đời đến hàng thập kỉ. Nó cho bạn quyền kiểm soát và sự rành mạch trên tiền bạc của mình. Nó cho bạn khả năng tiếp cận đến những thị trường toàn cầu và cho bạn những lựa chọn thay thế cho đồng nội tệ hay ngân hàng địa phương. Những sản phẩm của tài chính phi tập trung mở ra các dịch vụ tài chính cho bất cứ ai với đường truyền Internet. Những sản phẩm này phần lớn được sở hữu và duy trì bởi chính những người dùng chúng. Đến nay, hàng chục tỷ đô la tiền mã hóa đã chảy qua các ứng dụng tài chính phi tập trung và con số này tiếp tục tăng lên mỗi ngày.
Tài chính phi tập trung (DeFi) là gì?
Tài chính phi tập trung là một định nghĩa chung cho những sản phẩm và dịch vụ tài chính mà bất cứ ai khi sử dụng Ethereum đều có thể tiếp cận - bất cứ ai với một đường truyền Internet. Với tài chính phi tập trung, các thị trường luôn luôn mở và không có một thẩm quyền trung ương nào có thể chặn giao dịch hoặc từ chối bạn tiếp cận với bất kì thứ gì. Những dịch vụ mà trước đó chậm chạp hay dễ bị ảnh hưởng bởi lỗi con người thì giờ đây được tự động hóa và trở nên an toàn hơn do chúng được xử lý bởi các đoạn mã mà bất kì ai cũng có thể thẩm tra và xem xét một cách kĩ càng.
Có một nền kinh tế đang bùng nổ dựa trên tiền mã hóa, nơi mà bạn có thể cho vay, mượn, đầu tư/bán khống, kiếm lãi suất và hơn thế nữa. Những người Argentina sành sỏi về tiền mã hóa đã sử dụng tài chính phi tập trung để thoát khỏi sự lạm phát phi mã. Các công ty đã bắt đầu phát trực tuyến cho nhân viên tiền lương của họ theo thời gian thực. Một số người thậm chí đã tất toán những khoản nợ hàng triệu đô la mà không cần xác minh danh tính.
Tài chính phi tập trung và tài chính truyền thống
Một trong những cách hay nhất để nhìn nhận tiềm năng của tài chính phi tập trung là tìm hiểu những vấn đề đang tồn tại ngày nay.
- Một số người không được cho phép mở một tài khoản ngân hàng hay sử dụng những dịch vụ tài chính.
- Việc thiếu quyền tiếp cận các dịch vụ tài chính có thể ngăn trở những người này kiếm việc làm.
- Những dịch vụ tài chính có thể ngăn chặn bạn nhận thanh toán.
- Một khoản chi phí ngầm của các dịch vụ tài chính là dữ liệu cá nhân của bạn.
- Các chính phủ và tổ chức trung ương có thể đóng cửa thị trường một cách tùy ý.
- Thời gian giao dịch thường bị giới hạn bởi khung giờ hành chính của từng múi giờ và từng vùng.
- Những giao dịch chuyển khoản có thể mất nhiều ngày do những quy trình nội bộ mang tính thủ công.
- Những dịch vụ tài chính truyền thống sẽ tốn thêm một phần chi phí cho các đơn vị trung gian.
Một sự so sánh
Tài chính phi tập trung | Tài chính truyền thống |
---|---|
Bạn giữ tiền của mình. | Tiền của bạn được giữ tại các tổ chức khác. |
Bạn kiểm soát việc tiền của bạn đi đâu và chúng được dùng như thế nào. | Bạn phải tin tưởng rằng các tổ chức kia sẽ không quản lý tiền của bạn một cách yếu kém, ví dụ như cho những người vay đầy rủi ro vay tiền. |
Các giao dịch chuyển khoản diễn ra trong thời gian tính bằng phút. | Giao dịch có thể mất vài ngày do các quy trình thủ công. |
Hoạt động giao dịch được mã hóa. | Hoạt động giao dịch gắn liền với danh tính của bạn. |
Tài chính phi tập trung được mở ra cho bất cứ ai. | Bạn phải nộp đơn đăng kí để được sử dụng các dịch vụ tài chính. |
Các thị trường luôn luôn mở cửa. | Các thị trường có thể đóng cửa vì nhân viên cần thời gian nghỉ ngơi. |
Được xây dựng trên sự minh bạch – bất kì ai cũng có thể nhìn vào dữ liệu sản phẩm và tìm hiểu xem hệ thống hoạt động thế nào. | Các định chế tài chính là những cuốn sách đóng kín: bạn không thể yêu cầu xem lịch sử cho vay của họ hay sổ sách liệt kê những tài sản họ quản lý v.v. và v.v. |
Câu chuyện bắt đầu từ Bitcoin...
Bitcoin, trên nhiều phương diện, chính là ứng dụng DeFi đầu tiên. Bitcoin cho phép bạn thực sự sở hữu và kiểm soát giá trị tài chính và gửi chúng đi bất cứ đâu trên thế giới. Nó làm được điều này bằng cách cung cấp cho một số lượng lớn những cá nhân không quen biết hay tin cậy lẫn nhau một cơ chế đồng thuận dựa trên sổ cái của các tài khoản mà không cần đến một bên trung gian tin cậy. Bitcoin được mở ra cho tất cả mọi người và không một ai có thẩm quyền thay đổi những luật lệ của nó. Những tính chất của Bitcoin, ví dụ như sự khan hiếm và tính cởi mở, được lập trình vào trong công nghệ của nó. Nó không giống hệ thống tài chính truyền thống trong đó các chính phủ có thể in tiền và làm mất giá các khoản tiết kiệm của bạn hay các công ty có thể làm đóng cửa thị trường.
Ethereum kế thừa và tiếp tục phát triển từ triết lý của Bitcoin. Giống như Bitcoin, các quy luật không thể bị thay đổi và mọi người đều có quyền tiếp cận. Hơn thế nữa, đồng tiền số này có thể lập trình được thông qua , cho phép bạn đi xa hơn việc lưu trữ và gửi tiền.
Tiền có thể lập trình được
Khái niệm này nghe khá kì lạ... "tại sao mà tôi lại muốn lập trình tiền của mình cơ chứ?" Tuy nhiên, điều này có ý nghĩa hơn chỉ đơn thuần là một tính năng mặc định của tokens trên Ethereum. Bất cứ ai cũng có thể lập trình logic vào trong các khoản thanh toán. Nhờ đó, bạn có thể có được khả năng kiểm soát và sự an toàn của Bitcoin cộng với những dịch vụ được cung cấp bởi các định chế tài chính. Điều này cho phép bạn làm những điều với các đồng tiền mã hóa mà bạn không thể làm với Bitcoin như là cho vay và mượn, lên lịch thanh toán, đầu tư vào các quỹ phái sinh và hơn thế nữa.
Bạn có thể làm gì với DeFi?
Có một lựa chọn thay thế mang tính phi tập trung cho hầu hết các dịch vụ tài chính. Ngoài ra, Ethereum cũng tạo cơ hội cho việc xây dựng những sản phẩm tài chính hoàn toàn mới. Dưới đây là một danh sách không ngừng phát triển.
- Gửi tiền khắp địa cầu
- Phát trực tuyến (stream) tiền khắp địa cầu
- Tiếp cận các loại tiền tệ ổn định
- Vay vốn thế chấp
- Vay không cần thế chấp
- Khởi tạo các khoản tiết kiệm bằng tiền mã hóa
- Buôn bán token
- Làm sinh sôi danh mục đầu tư của bạn
- Đầu tư cho những ý tưởng của bạn
- Mua bảo hiểm
- Quản lý các danh mục đầu tư của bạn
Gửi tiền đi khắp địa cầu một cách nhanh chóng
Là một chuỗi khối, Ethereum được thiết kế để gửi đi các giao dịch một cách an toàn và mang tính toàn cầu. Giống như Bitcoin, Ethereum biến việc việc gửi tiền trên khắp thế giới trở nên dễ dàng như gửi một cái email. Chỉ cần nhập vào của người nhận (ví dụ: bob.eth) hoặc địa chỉ tài khoản của họ trong ví của bạn và khoản thanh toán mà bạn gửi sẽ đi thẳng đến người nhận, thông thường chỉ mất vài phút. Để gửi hoặc nhận tiền, bạn sẽ cần một ví điện tử.
Xem các ứng dụng thanh toánPhát trực tuyến (stream) tiền đi khắp địa cầu...
Bạn cũng có thể phát trực tuyến tiền trên Ethereum. Điều này cho phép bạn trả lương cho một ai đó trên từng giây thay vì trên từng tháng, giúp họ tiếp cận với tiền của minh bất cứ khi nào họ cần. Hoặc thuê một thứ gì đó, ví dụ như một nhà kho hay một chiếc scooter bằng điện, theo giây thay vì theo giờ hay tháng.
Và nếu bạn không muốn gửi hoặc phát trực tuyến do biến động giá của nó, thì bạn có thể sử dụng những loại tiền tệ khác để thay thế ETH trên Ethereum: đó chính là các (stablecoin).
Tiếp cận những loại tiền tệ ổn định
Sự biến động của tiền mã hóa là một vấn đề đối với các sản phẩm tài chính và việc tiêu dùng nói chung. Cộng đồng tài chính phi tập trung đã giải quyết vấn đề này bằng những đồng tiền ổn định (stablecoins). Giá trị của chúng được neo vào một tài sản khác, thường là một loại tiền tệ phổ biến như đồng đô la Mỹ.
Các đồng tiền như Dai hay USDC có giá trị chênh lệch chỉ vài cents so với một đô la. Điều này khiến cho chúng trở nên hoàn hảo cho thu nhập hay hoạt động bán lẻ. Nhiều người ở châu Mỹ La-tinh dùng các đồng tiền ổn định như là một cách để bảo vệ những khoản tiết kiệm của họ trong một giai đoạn bầy bất trắc với những đồng tiền do chính phủ của họ phát hành.
Đọc thêm về các stablecoinVay mượn
Bạn có thể vay tiền từ những nhà cung cấp phi tập trung dưới hai hình thức.
- Ngang hàng (peer-to-peer), có nghĩa rằng một người đi vay sẽ vay trực tiếp từ một người cho vay nhất định.
- Theo quỹ (pool-based), trong đó những người cho vay sẽ đưa tiền vào một quỹ chung rồi từ đó người đi vay có thể nhận tiền.
Có nhiều lợi thế từ việc dùng một bên cho vay phi tập trung...
Vay một cách riêng tư
Ngày nay, cả việc cho vay và đi vay đều xoay quanh những cá nhân tham gia. Các ngân hàng cần biết liệu bạn có khả năng trả nợ trước khi cho bạn vay.
Nền tảng cho vay phi tập trung hoạt động mà không cần hai bên phải xác minh danh tính. Thay vào đó, người đi vay phải bỏ ra khoản thế chấp mà người cho vay sẽ tự động nhận được nếu khoản vay không được hoàn trả. Một số người cho vay còn chấp nhận như là tài sản thế chấp. Các token không phân tách (NFTs) là chứng từ đại diện cho một tài sản duy nhất, ví dụ như một bức tranh. Đọc thêm về NFTs
Điều này cho phép bạn vay tiền mà không cần đến các kiểm tra tín chỉ cá nhân hay đòi bạn phải giao nộp các thông tin riêng tư khác.
Tiếp cận những nguồn vốn trên khắp địa cầu
Khi bạn sử dụng một bên cho vay phi tập trung, bạn có thể tiếp cận các nguồn tiền được kí gửi từ khắp nơi trên thế giới chứ không chỉ những nguồn tiền do ngân hàng hay tổ chức bạn lựa chọn nắm giữ. Điều này khiến cho các khoản vay trở nên dễ tiếp cận hơn và cải thiện lãi suất vay vốn.
Những hiệu quả về mặt thuế
Việc đi vay có thể giúp bạn tiếp cận các khoản vốn bạn cần mà không cần phải bán đi số ETH của bạn (một giao dịch có thể bị đánh thuế). Thay vào đó, bạn có thể dùng ETH như tài sản thế chấp cho một khoản vay bằng stablecoin. Điều này cho bạn dòng tiền mà bạn cần và cho phép bạn giữ số ETH của mình. Các đồng tiền ổn định là các tokens phù hơp hơn khi bạn cần tiền mặt vì chúng không biến động giá như ETH. Đọc thêm về các stablecoin
Các khoản vay nóng
Các khoản vay nóng là một dạng cho vay phi tập trung mang tính thử nghiệm cho phép bạn vay mà không cần thế chấp hay cung cấp bất cứ thông tin cá nhân nào.
Chúng không được phổ biến rộng rãi cho những người không phải dân kĩ thuật ở thời điểm hiện tại nhưng chúng gợi ra những khả năng mới trong tương lai cho tất cả chúng ta.
Chúng hoạt động dựa trên điều kiện rằng khoản vay được lấy ra và trả lại trong cùng một giao dịch. Nếu người đi vay không thể hoàn trả khoản vay, giao dịch sẽ đảo ngược như thể không có chuyện gì xảy ra.
Các khoản vốn thường được dùng trong loại hình cho vay này được giữ trong các quỹ thanh khoản (liquidity pools), những quỹ vốn lớn dùng để cho vay. Nếu chúng không được sử dụng ở một thời điểm bất kì, điều này tạo cơ hội cho một ai đó vay nguồn vốn này, kinh doanh với nó và hoàn trả nó một cách đầy đủ gần như ở cùng thời điểm khoản vốn đó được cho vay.
Điều này có nghĩa rằng nhiều logic phải được đưa vào trong một giao dịch được thiết kế riêng. Một ví dụ đơn giản có thể là một ai đó dùng một khoản vay nóng để vay một loại tài sản ở một mức giá để rồi họ có thể bán nó trên một sàn giao dịch khác với giá cao hơn.
Vậy thì, trong một giao dịch, những điều sau đây xảy ra:
- Bạn vay một lượng X của $asset với giá $1,00 từ sàn giao dịch A
- Bạn bán X $asset trên sàn giao dịch B với giá $1,10
- Bạn trả lại khoản đã vay cho sàn giao dịch A
- Bạn giữ lại lợi nhuận trừ đi phí giao dịch
Nếu nguồn cung của sàn giao dịch B sụt giảm bất ngờ và người đi vay không thể mua đủ để hoàn trả khoản vay, giao dịch sẽ đơn giản là không được thực hiện.
Để có thể thực hiện ví dụ trên trong thế giới tài chính truyền thống, bạn sẽ cần một lượng tiền khổng lồ. Những chiến lược kiếm tiền kiểu này chỉ những người sở hữu sẵn tài sản mới có thể tiếp cận được. Các khoản vay nóng là ví dụ về một tương lai nơi mà việc có tiền không nhất thiết phải là một điều kiện tiên quyết cho việc kiếm tiền.
Đọc thêm về các khoản vay nóngBắt đầu tiết kiệm với tiền mã hóa
Cho vay
Bạn có thể thu lãi suất trên tiền mã hóa của mình bằng cách cho vay và nhìn thấy số tiền của mình sinh lời trực tiếp. Hiện tại, lãi suất gửi tiền mã hóa cao hơn nhiều so với lãi suất bạn có thể kiếm được từ ngân hàng địa phương (đó là nếu bạn đủ may mắn để có thể tiếp cận một ngân hàng nơi bạn ở). Đây là một ví dụ:
- Bạn cho vay 100 Dai của mình, một stablecoin, cho một sản phẩm như Aave.
- Bạn nhận 100 Aave Dai (aDai), một token đại diện cho số Dai mà bạn đã cho vay.
- Số aDai của bạn sẽ tăng theo lãi suất và bạn có thế thấy số dư của mình tăng lên trong ví. Tùy vào , tại thời điểm cho vay, số dư trong ví của bạn có thể lên tới 100.1234 ETH chỉ sau vài ngày hay thậm chí là vài giờ cho vay!
- Bạn có thể rút ra một khoản Dai bằng với số dư aDai của bạn ở bất kì thời điểm nào.
Xổ số không mất tiền
Các loại xổ số không mất tiền như là PoolTogether là một hình thức tiết kiệm tiền vui và đầy tính đổi mới.
- Bạn mua 100 vé số với 100 Dai token.
- Bạn nhận về 100 plDai, đại diện cho 100 vé số của mình.
- Nếu một trong những vé số của bạn được bốc trúng, số dư plDai của bạn sẽ tăng theo số tiền của bể tiền thưởng.
- Nếu bạn không chiến thắng, 100 plDai của bạn sẽ được chuyển qua cho cuộc bốc thăm của tuần tới.
- Bạn có thể rút ra một lượng Dai bằng với số dư plDai của bạn vào bất kì lúc nào.
Bể tiền thưởng được tạo ra từ tất cả lãi suất được sản sinh từ việc cho vay tiền bán vé giống như ví dụ cho vay đã đề cập ở trên.
Trải nghiệm PoolTogetherMua bán tokens
Có hàng ngàn loại tokens trên Ethereum. Các sàn giao dịch phi tập trung (DEXs) cho phép bạn mua bán những loại tokens khác nhau bất cứ khi nào bạn muốn. Bạn không bao giờ phải từ bỏ quyền kiểm soát tài sản của mình. Nó giống như việc sử dụng một điểm thu đổi ngoại tệ khi bạn đang thăm một quốc gia khác. Nhưng phiên bản tài chính phi tập trung thì không bao giờ đóng cửa. Các thị trường này mở 24/7, 365 ngày một năm và công nghệ của chúng bảo đảm rằng sẽ luôn luôn có một ai đó để chấp nhận một giao dịch.
Ví dụ, nếu bạn muốn tham gia vào xổ số không mất PoolTogether (đề cập ở trên), bạn sẽ cần một loại token như Dai hay USDC. Các DEX này cho phép bạn hoán đổi ETH của mình cho các mã thông báo đó và ngược lại khi bạn hoàn tất.
Xem các sàn giao dịch tokenMua bán nâng cao
Có những lựa chọn nâng cao cho các tay buôn (traders) thích có sự kiểm soát lớn hơn. Giới hạn lệnh mua, perpetuals, margin trading và hơn thế nữa đều là có thể. Với mua bán phi tập trung, bạn có thể tiếp cận với nguồn thanh khoản toàn cầu, thị trường không bao giờ đóng cửa và bạn thì luôn kiểm soát những tài sản của mình.
Khi bạn dùng một sàn giao dịch tập trung, bạn phải kí gửi tài sản của mình trước khi giao dịch và tin tưởng rằng họ sẽ chăm sóc nó. Trong khi tài sản của bạn đang được kí gửi, chúng phải đối diện với nhiều rủi ro mất mát vì các sàn giao dịch tập trung là mục tiêu hấp dẫn đối với các hacker.
Xem các dapp mua bánTăng trưởng các khoản đầu tư của bạn
Có những sản phẩm quản lý quỹ tài sản trên Ethereum cố gắng làm tăng trưởng các khoản đầu tư của bạn dựa trên một chiến lược do bạn lựa chọn. Những giải pháp này là tự động, dành cho bất kì ai và không cần một nhà quản lý để lấy đi một phần lợi nhuận của bạn.
Một ví dụ hay là Quỹ đầu tư chỉ số DeFi Pulse (DPI)(opens in a new tab). Đây là một quỹ đầu tư tự động tái cân bằng để đảm bảo rằng danh mục đầu tư của bạn luôn bao gồm những token tài chính DeFi có vốn hóa thị trường lớn nhất. Bạn không bao giờ phải quản lý bất cứ chi tiết nào liên quan đến danh mục đầu tư của bạn và bạn có thể rút vốn bất cứ khi nào bạn thích.
Xem các ứng dụng phi tập trung về đầu tưKêu gọi đầu tư cho những ý tưởng của bạn
Ethereum là một nền tảng lý tưởng cho việc gọi vốn từ cộng đồng:
- Những nhà đầu tư tiềm năng có thể đến từ bất cứ đâu - Ethereum và các loại tokens của nó dành cho bất cứ ai, ở bất cứ nơi nào trên thế giới.
- Ethereum hoàn toàn minh bạch nên những người kêu gọi vốn có thể chứng minh bao nhiêu tiền đã được quyên góp. Bạn thậm chí còn có thể truy vết xem các khoản vốn được dùng như thế nào theo thời gian.
- Những người kêu gọi vốn có thể thiết lập những khoản bồi hoàn tự động nếu, lấy ví dụ như, một hạn mốc thời gian bị vượt quá hay một số tiền quyên góp tối thiểu không đạt được.
Đầu tư tương hỗ
Ethereum là một mã nguồn mở và có nhiều việc đã được cộng đồng tự bỏ vốn ra thực hiện đến thời điểm này. Điều này đã dẫn đến sự phát triển của một mô hình kêu gọi vốn mới đầy thú vị: quadratic funding. Mô hình này có tiềm năng cải thiện cách mà chúng đầu tư cho mọi loại tiện ích công cộng trong tương lai.
Quadratic funding đảm bảo rằng những dự án nhận được nhiều vốn nhất là những dự án có nhu cầu lớn nhất từ cộng đồng. Nói một cách khác, những dự án có khả năng cải thiện cuộc sống của nhiều người nhất. Đây là cách nó hoạt động:
- Một bể vốn tương hỗ được tài trợ.
- Một vòng kêu gọi vốn cộng đồng bắt đầu.
- Người dùng có thể đánh tín hiệu ủng hộ cho một dự án bằng cách đóng góp một ít tiền.
- Khi vòng gọi vốn kết thúc, bể vốn tương hỗ sẽ được chia cho các dự án. Những dự án với nhiều nhu cầu đơn lẻ nhất nhận được khoản tiền lớn nhất từ bể vốn tương hỗ.
Điều này có nghĩa rằng Dự án A với 100 khoản đóng góp x 1 đô la sẽ nhận được nhiều tiền vốn từ bể vốn tương hỗ hơn Dự án B với một khoản đóng góp duy nhất là 10,000 đô la.
Đọc thêm về quadratic fundingBảo hiểm
Bảo hiểm phi tập trung nhắm đến mục tiêu làm cho bảo hiểm trở nên rẻ hơn, chi trả nhanh hơn và minh bạch hơn. Với sự tự động hóa cao hơn, chi phí bảo hiểm trở nên phải chăng hơn và việc bồi hoàn từ bảo hiểm diễn ra nhanh chóng hơn nhiều. Dữ liệu dùng để đưa ra quyết định cho yêu cầu bảo hiểm của bạn hoàn toàn minh bạch.
Những sản phẩm trên Ethereum, giống như bất kì một phần mềm nào, có thể chịu thiệt hại do những lỗ hổng và bị lợi dụng. Vì vậy, ở thời điểm hiện tại, rất nhiều sản phẩm bảo hiểm trên nền tảng tập trung vào việc bảo vệ người dùng của chúng khỏi bị mất tiền. Tuy nhiên, có những dự án đang bắt đầu xây dựng các gói bảo hiểm cho mọi thứ mà cuộc sống có thể giáng lên đầu chúng ta. Một ví dụ hay về những nỗ lực này là sản phẩm bảo hiểm nông sản của Etherisc với mục tiêu bảo vệ những nông dân nhỏ lẻ ở Kenya khỏi hạn hán và lũ lụt(opens in a new tab). Bảo hiểm phi tập trung có thể cung cấp những gói bảo hiểm rẻ hơn cho những người nông dân thường không có khả năng chi trả cho bảo hiểm truyền thống.
Xem các dapp bảo hiểmNhững nhà tổng hợp thông tin và quản lý danh mục đầu tư
Với quá nhiều thứ đang diễn ra, bạn sẽ cần có một cách để theo dõi tất cả các khoản đầu tư, cho vay và mua bán của mình. Có một loạt các sản phẩm cho phép bạn điều phối tất cả các hoạt động tài chính phi tập trung của mình từ một nơi duy nhất. Đây là lợi thế của cấu trúc mở của tài chính phi tập trung. Các nhóm có thể xây dựng những giao diện mà bạn không chỉ có thể thấy số dư của mình trên khắp các sản phẩm mà còn có thể sử dụng tính năng của chúng. Bạn có thể sẽ thấy điều này là hữu ích sau khi bạn khám phá thêm về DeFi.
Xem các ứng dụng quản lý danh mục đầu tưTài chính phi tập trung hoạt động như thế nào?
Tài chính phi tập trung sử dụng tiền mã hóa và những hợp đồng thông minh để cung cấp dịch vụ mà không cần đến các bên trung gian. Trong thế giới tài chính ngày nay, các định chế tài chính đóng vai trò người đảm bảo cho giao dịch. Điều này trao cho họ quyền lực khổng lồ vì tiền của bạn được lưu chuyển thông qua họ. Thêm vào đó, hàng tỷ người trên thế giới thậm chí còn không thể mở một tài khoản ngân hàng.
Trong tài chính phi tập trung, một hợp đồng thông minh thay thế cho định chế tài chính trong giao dịch. Một hợp đồng thông minh là một loại tài khoản trên Ethereum có thể giữ những khoản tiền và có thể gửi hoặc hoàn trả chúng dựa trên những điều kiện cụ thể. Không một ai có thể thay đổi hợp đồng thông minh một khi nó đã được kích hoạt – nó sẽ luôn luôn vận hành như đã được lập trình.
Một hợp đồng được thiết kế để gửi đi tiền trợ cấp hay tiền tiêu vặt có thể được lập trình để gửi tiền từ tài khoản A đến tài khoản B vào mỗi thứ Sáu. Và nó sẽ chỉ làm điều đó cho đến khi nào tài khoản A còn có đủ số tiền như mã lập trình yêu cầu. Không một ai có thể thay đổi hợp đồng và thêm vào tài khoản C như một người thụ hưởng nhằm ăn cắp tiền.
Các hợp đồng này cũng được công khai cho bất cứ ai muốn thẩm định và kiểm tra. Điều này có nghĩa rằng những hợp đồng xấu thường sẽ lọt vào tầm ngắm của cộng đồng một cách nhanh chóng.
Điều này cũng đồng nghĩa với việc rằng hiện tại chúng ta đang phải tin tưởng những thành viên có chuyên môn kĩ thuật trên cộng đồng Ethereum, những người có thể đọc và hiểu mã lập trình. Cộng đồng nguồn mở giúp giám sát những lập trình viên, nhưng nhu cầu này sẽ giảm đi theo thời gian khi mà các hợp đồng thông minh trở nên dễ đọc hơn và những phương thức khác nhằm cải thiện độ tin cậy của các đoạn mã được phát triển.
Ethereum và tài chính phi tập trung
Ethereum là nền tảng hoàn hảo cho tài chính phi tập trung vì một số lý do sau:
- Không ai sở hữu Ethereum hay những hợp đồng thông minh tồn tại trên mạng lưới – điều này cho tất cả mọi người cơ hội để sử dụng tài chính phi tập trung. Điều này cũng đồng nghĩa với việc không ai có thể thay đổi các quy luật.
- Các sản phẩm DeFi đều dùng cùng một ngôn ngữ đằng sau sân khấu: Ethereum. Điều này có nghĩa là có nhiều sản phẩm có thể làm việc với nhau một cách liền mạch. Bạn có thể cho vay token trên một nền tảng và quy đổi token mang lãi suất ở một thị trường khác trên một ứng dụng hoàn toàn khác. Điều này tương tự như việc đổi điểm tích lũy để lấy tiền tại ngân hàng vậy.
- Tokens và tiền mã hóa được tích hợp vào Ethereum, một sổ cái công cộng - theo dõi giao dịch và quyền sở hữu là sở trường của Ethereum.
- Ethereum cho phép sự tự do hoàn toàn về tài chính - phần lớn sản phẩm trên mạng lưới sẽ không bao giờ chiếm quyền quản lý các tài sản của bạn mà để bạn là người kiểm soát những tài sản đó.
Bạn có thể nghĩ về DeFi theo từng lớp:
- Chuỗi khốiChuỗi khối – Ethereum chứa đựng lịch sử giao dịch và tình trạng hiện thời của các tài khoản.
- Các tài sản - ETH và những loại tokens (tiền tệ) khác.
- Các giao thức – nhằm cung cấp tính năng, ví dụ như một dịch vụ cho phép việc cho vay tài sản một cách phi tập trung.
- Các ứng dụng – những sản phẩm chúng ta dùng để quản lý và tiếp cận các giao thức.
Ghi chú: đa số các DeFi sử dụng . Các ứng dụng DeFi sử dụng 1 phương thức bọc để tạo ra token được gắn với Ether ETH được gọi là Wrapped Ether (WETH). Hãy tìm hiểu thêm về Eth bọc.
Xây dựng tài chính phi tập trung
Tài chính phi tập trung là một phong trào nguồn mở. Các giao thức và ứng dụng tài chính phi tập trung đều minh bạch để bạn có thể thẩm tra, phân nhánh và đổi mới. Nhờ vào cấu trúc xếp chồng lớp (layered stack) này (chúng đều chia sẻ cùng một chuỗi khối và những tài sản nền móng), các giao thức có thể được trộn lẫn và kết nối để mở ra những sự kết hợp mới đầy đặc trưng.
Đọc thêm về việc xây dựng các dappĐọc thêm
Dữ liệu tài chính phi tập trung
Các bài báo về DeFi
- Một hướng dẫn về tài chính phi tập trung cho người mới bắt đầu(opens in a new tab) - Sid Coelho-Prabhu, ngày 6 tháng 1, 2020
Các video
- Finematics - giáo dục về tài chính phi tập trung(opens in a new tab) - Các video về tài chính phi tập trung
- Kẻ Thách Thức(opens in a new tab) - Căn bản về tài chính phi tập trung: Mọi điều bạn cần biết để bắt đầu trong thế giới đôi lúc ẩn chứa đầy sửng sốt này.
- Bảng trắng tiền mã hóa(opens in a new tab) Tài chính phi tập trung là gì?
Các cộng đồng
- Máy chủ Discord của DeFi Llama(opens in a new tab)
- Máy chủ Discord của DeFi Pulse(opens in a new tab)