Ana içeriğe geç
Change page

Merkeziyetsiz Depolama

Son düzenleme: @kaanmetu(opens in a new tab), 2 Eylül 2024

Tek bir şirket veya kuruluş tarafından işletilen merkezi bir sunucunun aksine, merkeziyetsiz depolama sistemleri, genel verilerin bir bölümünü tutan ve esnek bir dosya depolama paylaşım sistemi oluşturan eşler arası bir kullanıcı operatörleri ağından oluşur. Bunlar, blok zinciri tabanlı bir uygulamada veya herhangi bir eşler arası tabanlı ağda olabilir.

Tüm akıllı sözleşmelerde kod depolaması söz konusu olduğunda, Ethereum'un kendisi merkeziyetsiz bir depolama sistemi olarak kullanılabilir. Ancak, büyük miktarda veri söz konusu olduğunda, Ethereum'un tasarımı buna uygun değildir. Zincir istikrarlı bir şekilde büyüse de bu yazının yazıldığı sırada Ethereum zinciri 500 GB - 1 TB (istemciye bağlı olarak(opens in a new tab)) civarında bir boyuta sahiptir ve ağdaki her düğümün tüm verileri depolayabilmesi gerekir. Zincir büyük miktarda veriye (diyelim ki 5 TB) genişleyecek olsaydı, tüm düğümlerin çalışmaya devam etmesi mümkün olmazdı. Ayrıca, bu kadar çok veriyi Mainnet'e dağıtmanın maliyeti, gaz ücretleri nedeniyle aşırı derecede pahalı olurdu.

Bu kısıtlamalar nedeniyle, büyük miktarda veriyi merkeziyetsiz bir şekilde depolamak için farklı bir zincire veya metodolojiye ihtiyacımız var.

Merkeziyetsiz depolama (dStorage) seçeneklerine bakarken, kullanıcının göz önünde bulundurması gereken birkaç şey vardır.

  • Kalıcılık mekanizması / teşvik yapısı
  • Veri tutma zorunluluğu
  • Merkeziyetsizlik
  • Mutabakat

Kalıcılık mekanizması / teşvik yapısı

Blok zinciri tabanlı

Bir veri parçasının sonsuza kadar kalıcı olması için bir kalıcılık mekanizması kullanmamız gerekir. Örneğin Ethereum'daki kalıcılık mekanizması, bir düğüm çalıştırılırken tüm zincirin hesaba katılması gerekmesidir. Yeni veri parçaları zincirin sonuna katılır ve zincir büyümeye devam eder: Bu da her düğümün gömülü verinin tamamını kopyalamasını gerektirir.

Bu, blok zinciri tabanlı kalıcılık olarak bilinir.

Blok zinciri tabanlı kalıcılık ile ilgili sıkıntı, zincirin muhafaza edilemeyecek ve tüm verinin makul bir şekilde depolanamayacak kadar büyüyebilecek olmasıdır (örneğin birçok kaynak(opens in a new tab), internetin 40 Zetabayttan fazla depolama kapasitesine gerek duyacağını tahmin ediyor).

Blok zinciri ayrıca bir tür teşvik yapısına sahip olmalıdır. Block zincir tabanlı süreklilik için, doğrulayıcıya ödeme yapılır. Veri zincire eklendiğinde, doğrulayıcılar zincire eklenmesi için ödeme yapar.

Blok zinciri tabanlı kalıcılığa sahip platformlar:

Sözleşme tabanlı

Sözleşme tabanlı kalıcılık, verinin her düğüm tarafından kopyalanıp sonsuza kadar depolanamayacağını öngörür, buna göre bunun yerine sözleşme anlaşmaları ile idame edilmelidir. Bunlar, belirli bir süre için bir veri parçasını tutma sözü veren birden fazla düğümle yapılan sözleşmelerdir. Verilerin kalıcı olmasını sağlamak için bittiklerinde iade edilmeleri veya yenilenmeleri gerekir.

Çoğu durumda, tüm verileri zincir üzerinde depolamak yerine, verilerin bir zincirde bulunduğu yerin hash değeri depolanır. Bu şekilde, tüm verileri tutmak için tüm zincirin ölçeklenmesi gerekmez.

Sözleşme tabanlı kalıcılığa sahip platformlar:

Göz önüne almanız gereken ek kavramlar

IPFS; dosyaları, web sitelerini, uygulamaları ve verileri depolamaya ve bunlara erişmeye yarayan dağıtılmış bir sistemdir. Dahili bir teşvik düzenine sahip değildir ama bunun yerine yukarıdaki sözleşme esaslı teşvik çözümlerinin herhangi biriyle daha uzun süreli kalıcılık için kullanılabilir. IPFS üzerinde veriyi kalıcı kılmanın başka bir yolu ise verinizi sizin için "iliştirecek" bir iliştirme hizmeti ile çalışmaktır. Kendinizin ve/veya başkalarının verilerini kalıcı kılmak için kendi IPFS düğümünüzü bile çalıştırıp ağa katkı sağlayabilirsiniz!

SWARM, bir depolama teşvik sistemi ve bir depolama fiyatı kahinine sahip merkeziyetsiz bir veri depolama dağıtım teknolojisidir.

Veri tutma

Sistemlerin verileri tutmak için verilerin tutulduğundan emin olmalarını sağlayan bir tür mekanizmaya sahip olmaları gerekir.

Zorluk mekanizması

Verilerin tutulduğundan emin olmanın en popüler yollarından biri, hâlâ verilere sahip olduklarından emin olmak için düğümlere verilen bir tür kriptografik sorgulama kullanmaktır. Arweave'in erişim ispatına bakarak basit bir yöntemi görebilirsiniz. Hem en son blokta hem de geçmişte rastgele bir blokta verilere sahip olup olmadıklarını görmek için düğümlere bir meydan okuma gönderirler. Düğüm, cevabı bulamazsa cezalandırılır.

Bir meydan okuma mekanizmasına sahip dStorage türleri:

  • Züs
  • Skynet
  • Arweave
  • Filecoin
  • Crust Network
  • 4EVERLAND

Merkeziyetsizlik

Platformların merkeziyetsizlik düzeyini ölçmek için pek iyi araçlar olmasa da merkezileştirilmediklerini kanıtlamak için bir tür KYC içermeyen araçlar kullanmanız iyi olur.

KYC'siz merkeziyetsiz araçlar:

  • Züs (KYC'siz bir sürüm kullanır)
  • Skynet
  • Arweave
  • Filecoin
  • IPFS
  • Ethereum
  • Crust Network
  • 4EVERLAND

Mutabakat

Bu araçların çoğu kendi mutabakat mekanizması versiyonuna sahiptir ancak genellikle ya iş ispatı (PoW) ya da hisse ispatı (PoS) üzerine kuruludur.

İş ispatı tabanlı:

  • Skynet
  • Arweave

Hisse ispatı tabanlı:

  • Ethereum
  • Filecoin
  • Züs
  • Crust Network

İlgili araçlar

IPFS - InterPlanetary File System (Gezegenler Arası Dosya Sistemi), Ethereum için merkeziyetsiz bir depolama ve dosya referans sistemidir.

Storj DCS - Geliştiriciler için güvenli, özel ve S3 uyumlu merkeziyetsiz bulut nesnesi deposu.

Skynet - Skynet, merkeziyetsiz bir ağa özel, merkeziyetsiz bir iş ispatı zinciridir.

Filecoin - Filecoin, IPFS'nin ardındaki aynı ekip tarafından oluşturuldu. IPFS ideallerine ek olarak bir teşvik katmanıdır.

Arweave - Arweave, veri depolamaya yarayan bir dStorage platformudur.

Züs - Züs, parçalama ve balonlayıcılara (blobber) sahip bir hisse ispatı dStorage platformudur.

Crust Network - Crust IPFS üzerine kurulmuş bir merkeziyetsiz depolama platformudur

Swarm - Ethereum web3 yığını için dağıtılmış bir depolama platformu ve içerik dağıtım hizmeti.

OrbitDB - IPFS'ye ek olarak merkeziyetsiz bir eşler arası veri tabanı.

Aleph.im - Merkeziyetsiz bulut projesi (veri tabanı, dosya depolama, bilgi işlem ve DID). Zincir dışı ve zincir üstü eşler arası teknolojinin benzersiz bir karışımı. IPFS ve çoklu zincir uyumluluğu.

Ceramic - Veri açısından zengin ve etkileşimli uygulamalar için kullanıcı kontrollü IPFS veri tabanı depolaması.

Filebase - S3 uyumlu merkeziyetsiz depolama ve coğrafi olarak yedekli IPFS iliştirme hizmetidir. Filebase aracılığıyla IPFS'e yüklenen tüm dosyalar, dünya çapında 3x kopyalanarak otomatik olarak Filebase altyapısına eklenir.

4EVERLAND - Depolama, hesaplama ve ağ çekirdek kabiliyetlerini entegre eden, S3 uyumlu ve IPFS ve Arweave gibi merkeziyetsiz depolama ağlarında senkronize veri depolaması sağlayan bir Web 3.0 bulut bilişimi platformu.

Kaleido - Tek tıkla IPFS düğümleri olan bir servis olarak blok zincir platformu

Spheron Ağı- Spheron, uygulamalarını merkeziyetsiz altyapı üzerinde en iyi performansla başlatmak isteyen merkeziyetsiz uygulamalar için tasarlanmış bir platform servisidir (PaaS). Anında hesaplama, merkeziyetsiz depolama, CDN ve web barındırma hizmeti sunar.

Daha fazla bilgi

Size yardımcı olan bir topluluk kaynağı biliyor musunuz? Bu sayfayı düzenleyin ve ekleyin!

İlgili konular

  • Geliştirme çerçeveleri

Bu makale yararlı oldu mu?